Leerlingen leren het probleem te definiëren in een specifieke context en maken gebruik van vakinhoudelijke kennis en vaardigheden om tot een oplossing te komen. Daarbij is het proces dat leidt tot het oplossen van het probleem belangrijker dan het vinden van de oplossing zelf.
Het probleemoplossend vermogen is het vermogen om te (h)erkennen dat problemen bestaan en tot een plan kunnen komen om deze problemen op te lossen.
Als je goed probleemoplossend vermogen hebt, kun je problemen zowel analyseren op de oorzaken, als de oplossingen vinden. Maar denken is slechts het halve werk, want het gaat er ook om hoe je werkt aan de oplossing.
Problemen oplossen en creatief denken zijn onderdeel van de 11 competenties die behoren tot de 21e-eeuwse vaardigheden, opgesteld door het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (SLO) en Kennisnet[1].
Je kan je probleemoplossend vermogen kan je alleen ontwikkelen als je problemen niet uit de weg gaat. Erken problemen, analyseer ze en onderzoek hoe het probleem is ontstaan. Ook kun je je collega's om hulp vragen om samen een oplossing te vinden.
Probleemoplossende vragen
Wat is het probleem?Waarom is het een probleem?Wat is de situatie als het probleem er niet is?
Kenmerken van oplossingsgericht zijn
Kenmerken waaruit je kunt opmaken dat je oplossingsgericht bent: Geen woorden maar daden. Jij komt direct in actie en maakt een plan hoe je een probleem kan benaderen en oplossen. Van stilzitten en afwachten word je zenuwachtig en daarmee los je niets op.
Oplossingsgericht werken is dan ook een van de belangrijkste vaardigheden die je nodig hebt. Het is van belang dat je het proces van problemen identificeren en oplossen begrijpt en op het juiste moment en op de juiste manier handelt.
De valkuil van oplossingsgericht werken is om te snel naar de oplossing te willen gaan, zonder dat je het probleem goed begrepen hebt. Neem dus de tijd om te luisteren (of lezen) en probeer belangrijke details te vinden. Daarin zitten aanwijzingen voor de oplossing.
Oplossingsgericht Werken is een methode van communiceren en van het aanpakken van verandering. Als je Oplossingsgericht werkt, stel je – onder meer – andere vragen dan anders. Probleemgericht = gericht op wat niet werkt en waarom niet, met als doel het probleem op te lossen.
Definities van probleemoplossend vermogen
Probleemoplossend vermogen is het vermogen om te (h)erkennen dat problemen bestaan en tot een plan kunnen komen om deze problemen op te lossen.
Het doel van Oplossingsgericht werken is jongeren en volwassenen in staat te stellen hun problemen zelfstandig of samen met mensen uit hun omgeving op te lossen. De hulpverlener gaat op methodische en gestructureerde manier met de cliënt in gesprek, waarmee de cliënt zijn autonomie versterkt.
Bij probleemgericht werken ligt de focus op het probleem. Je zoekt naar de oorzaak, wat de tekortkomingen zijn, waar het fout gaat. De aandacht ligt vooral bij het probleem met als doel dat probleem op te lossen. Tijdens een probleemanalyse focus je op het begrijpen van de oorzaken en gevolgen van een probleem.
In een oplossingsgericht gesprek vertrek je niet vanuit het probleem en wat er fout gaat, maar waar je naartoe wil. Je stelt oplossingsgerichte vragen om meer inzicht te verwerven in de gewenste situatie.
Bijvoorbeeld: Oplossingsgericht werken focust op waar je goed in bent, waar je blij van wordt, wat je al helpt en heeft geholpen en zorgt zo dat je niet blijft hangen in bij het probleem. Het is dus een hele positieve manier om mensen en organisaties in beweging te krijgen.
De hoofdvraag is het belangrijkste onderzoeksvraag van je scriptie. Je stelt je hoofdvraag op aan de hand van je probleemstelling. Een goede hoofdvraag is onderzoekbaar, haalbaar, origineel, complex, relevant, specifiek en focust zich op één probleem.
✍️ Formuleer de vraagstelling helder en simpel, bij voorkeur op taalniveau B1.Laat taalgebruik specifiek voor jouw vakgebied ('jargon') achterwege. ð Vermijd negatieve woorden in de vraagstelling. Een positieve opdracht leidt tot betere uitkomsten en is, niet geheel onbelangrijk, leuker om over na te denken.
Wat is oplossingsgericht coachen? Bij oplossingsgericht coachen stelt de coach zich op als niet-wetende, benieuwde gesprekspartner. De coachee vindt zelf de inzichten over hoe zijn problemen opgelost kunnen worden, omdat de coach de juiste vragen stelt.
Het stellen van de wondervraag is heel eenvoudig. Als coach of begeleider vraag je de cliënt om in detail te beschrijven hoe zijn situatie zou zijn als een wonder zou hebben plaatst gevonden en het probleem dat hij nu heeft zou zijn opgelost.
Het stellen van oplossingsgerichte vragen, heeft vaak een krachtig effect. Je komt daarmee dichter bij de verlangens van mensen. Ook stimuleren de vragen dat de aandacht niet gaat naar wat niet kan, maar juist naar wat beter gaat. Daardoor worden oplossingen (weer) mogelijk.
Oplossingsgericht opvoeden biedt een vernieuwende kijk op opvoeden.In plaats van het analyseren van problemen, stelt oplossingsgericht opvoeden het denken in mogelijkheden centraal. Als je oplossingsgericht denkt, kijk je niet naar oorzaken voor obstakels in het verleden, maar naar wensen voor de toekomst.