Lommelzand wordt ook wel eens zandbakzand genoemd. Zoals de naam al weggeeft, is het zand afkomstig uit het Belgische plaatsje Lommel. Het is een gezuiverd kwartszand met een korrelgrootte van 0/2mm. Het zand heeft dus een erg fijne structuur en een hoge zuiverheid.
Traditioneel verkiest de metselaar fijn zand. Maar fijn zand - en vooral kleihoudend zand (vette gele zavel) - vereist een hogere dosering aan water en bijgevolg ook cement. Dit vergroot de krimpgevoeligheid. Bovendien nemen de kleidelen veel water op en dat maakt de verharde mortel vorstgevoeliger.
Rivierzand voor mortel of stabilisé
Dit zand is voor diverse toepassingen geschikt, bijvoorbeeld om metselmortel te maken als je zelf gaat metselen. Ook is rivierzand de ideale bouwstof om een boordsteen bedding, stabilisatielaag of fundering aan te leggen voor zowel je terras als tuinhuis.
Scherpzand of Rijnzand: zand (ook nog rivierzand genoemd) dat is opgebouwd uit grote, grove deeltjes. Ideaal voor het vervaardigen van betonspecie of om een erg duurzame metselspecie van te maken.
"Wanneer je afwasmiddel aan mortel toevoegt, verhoog je het luchtgehalte in de specie. Zeker de afwasmiddelen van tegenwoordig zijn erg geconcentreerd, denk maar aan het theelepeltje Dreft. Bij een kleine hoeveelheid afwasmiddel wordt het luchtgehalte van de specie met 5 tot 10% verhoogd."
Korrelgrootte groter dan 210, maar kleiner dan 300 mu: Matig grof zand. Korrelgrootte groter dan 150, maar kleiner dan 210 mu: Matig fijn zand. Korrelgrootte groter dan 105, maar kleiner dan 150 mu: Zeer fijn zand. Korrelgrootte groter dan 63, maar kleiner dan 105 mu: Uiterst fijn zand.
Leemzand weegt doorgaans ruim meer dan 1500kg per m3, echter het precieze gewicht hangt af van de exacte samenstelling en regio van afkomst. Denk aan 1700-1800kg per m3.
Zilverzand, kwartszand of witzand is een fijnkorrelig, wit, uiterst zuiver zand met een laag ijzergehalte. Het bestaat bijna geheel uit kwarts (SiO2). Zilverzand is de belangrijkste grondstof voor de glasindustrie.
Wij adviseren om een verhouding zand/cement toe te passen van 8 op 1. Dus 8 delen zand en 1 deel cement. Laat je niet verleiden het zand/cement te bevochtigen. Dit is absoluut niet nodig, het mengsel zal door het natuurlijke aanwezige vocht vanzelf verharden.
"Naar mijn inziens is er geen probleem om in twee maal de stabilisé aan te brengen als je oplet dat de eerste laag niet wordt uitgeregend of te snel droogt. Plastic folie kan als bescherming dienen bij regen. Als er teveel zon of wind is, moet je de stabilisé voldoende vochtig houden", aldus de firma Grouttech.
Betonspecie verschilt van betonmortel omdat er in betonmortel geen gebruik wordt gemaakt van grind. De metselmortel samenstelling is net even anders dan die van betonspecie. Betonmortel kent verschillende toepassingen zoals het metselen van stenen of het afwerken van pleisterwerk.
Eigenschappen voegzand
De meest geschikte zandsoort is brekerzand. Dit is een restproduct dat ontstaan tijdens het breekproces van natuursteen met een korrelgrootte van 0/2 of 0/4. Het brekerzand heeft een lange levensduur.
Gewone mortel kan je prima maken met rijnzand. Voor gevels op te voegen maak je dan zogenaamde “voegmortel”, dat is hetzelfde mortelrecept maar met fijner zand dan rijnzand. Misschien verkies je een witte cement in plaats van de traditionele grijze en wit zand zodat je een blekere voeg bekomt.
Straatzand is iets grover van structuur, waardoor het beter waterdoorlatend is. Het zand bevat daarnaast voldoende fijne korrels waardoor het zand wel goed kan stabiliseren, of af te reien is voor straatwerk.
Ben je nieuwsgierig naar het gewicht van zand per kuub (m3)? Eén kuub droog zand weegt ongeveer 1500 kilogram (kg). Als het nat is wordt het zand natuurlijk ietwat zwaarder: een kuub zand weegt dan circa 1750 kg.
Deze verschillen hebben we hieronder kort op een rijtje gezet: Verschil tussen ophoogzand en brekerzand: brekerzand is gebroken zand. Het bevat een te groot aandeel kleine zanddeeltjes om goede metselmortel te kunnen maken. Conclusie: gebruik ophoogzand niet als brekerzand.
Dat is dus ook het grootste nadeel van zand toepassen in de tuin. Uitgedroogd zand (dus zand wat onvoldoende vocht bevat) zal altijd gaan stuiven. Ongeacht de zandsoort. Fijne zandsoorten zullen iets eerder gaan stuiven dan grof zand.
Voor het vullen is zand met een korrelgrootte van 0 tot 8 mm (max. 16 mm) toe te passen. De effectiviteit van zandzakken wordt bepaald door het juiste vullen van de zakken. Een propvolle zandzak kan bij de latere inbouw in de verbinding met andere zandzakken niet nauwsluitend worden ingevoegd.
Inveegzand. De meest simpele en goedkoopste oplossing om je bestrating mee in te vegen is inveegzand. Betonstenen en klinkers worden vaak ingeveegd met brekerzand. Brekerzand is een restmateriaal dat overblijft na het breken van natuursteen (grind).
Ophoogzand is de goedkoopste zandsoort. Het wordt alleen gebruikt voor ophoging en aanvulling van bijvoorbeeld tuinen en opritten, daarom is het ook wel bekend als vulzand of geel zand.
Geel zand is eigenlijk een verzamelnaam voor twee verschillende soorten zand: straatzand en ophoogzand. Er zit echter wel een verschil tussen deze twee soorten. Geel zand voor bestrating, straatzand dus, mag geen leem of klei bevatten omdat het goed af te rijen moet zijn.
Straatzand – Wit Zand
Veelal wordt met Wit Zand de term Straatzand bedoeld. De term wit zand geeft dan de zuiverheid van het zand aan. Het zand is gezeefd en daardoor vrij van vervuilingen als steentjes of schelpen. Door de samenstelling is het zand daarnaast voldoende waterdoorlatend en stabiliserend.