Wecken (of inmaken) is een proces waarin je groente en fruit door middel van verhitting conserveert. Normaal gesproken bederven groente en fruit door micro-organismen die aanwezig zijn op het voedsel. Het verhitten van het voedsel in een inmaakglas zorgt er echter voor dat de micro-organismen worden gedood.
Inmaken is de verzamelnaam voor het conserveren van voedsel in potten en flessen. Er zijn ruwweg twee methodes. De eerste is het steriliseren en vacumeren van al dan niet gekookt voedsel door verhitting van de pot of fles. Dit is het zogenaamde wecken.
Bij wecken wordt voedsel geconserveerd in glazen potten of flessen. Door het voedsel in de glazen potten in een pan met water een bepaalde tijd te verwarmen tot een bepaalde temperatuur (afhankelijk van het voedsel wat geconserveerd moet worden) en daarna af te laten koelen ontstaat er in de pot een vacuüm.
Goede bacteriën
Het fermenteren van groente en fruit houdt in dat gezonde bacteriën helpen om een stofje genaamd cellulose af te breken. Ons lichaam vindt dat best lastig, dus alle hulp is welkom. De goede probiotische bacteriën zorgen er voor dat wij gezond blijven en voorkomt dat het voedsel bederft.
Om te wecken zonder weckketel heb je een grote pan nodig om de weckpotten in onder te dompelen in heet water. Giet het fruit, groenten, compotes of wat je wilt in de weckpot. Plaats de rubberen weckring tussen de pot en de deksel en sluit de deksel goed.
Wecken (of inmaken) is een proces waarin je groente en fruit door middel van verhitting conserveert. Normaal gesproken bederven groente en fruit door micro-organismen die aanwezig zijn op het voedsel. Het verhitten van het voedsel in een inmaakglas zorgt er echter voor dat de micro-organismen worden gedood.
Bij wecken wordt vlees in een glazen weckpot langdurig verhit en van de buitenlucht afgesloten. Een groot deel van de bacteriën en schimmels die bederf veroorzaken, wordt gedood. Maar sommige bacteriën zijn in staat om te overleven omdat de temperatuur vaak niet boven de 100 graden Celsius komt.
U kunt heel gemakkelijk zelf soep wecken. Het enige wat u anders moet doen, dan u gewend bent, is de soep 10 tot 15 minuten korter koken. Daarna gaan we de soep wecken in een inmaakketel gedurende 60 minuten op 100 graden bij een groentesoep. Bij een soep met vlees of kip is de wecktijd: 90 minuten op 100 graden.
Inmaken of wecken zonder suiker is zeker mogelijk. Waar u rekening mee moet houden is dat u het product dat u inmaakt, weckt in een inmaakketel. Waarom? Geleisuiker en suiker hebben een bewarende werking waardoor u de jampot gewoon “op zijn kop” kunt zetten en op die manier kunt inmaken.
Het wecken van fruit is wel veilig omdat fruit veel voedingszuren bevat. De botulisme bacterie kan niet groeien in een zure omgeving. Sporen van de bacterie kunnen daardoor geen schade aanrichten in potten geweckt fruit of zelfgemaakte jam.
Bijna alles kan worden ingemaakt. Inmaken werd vroeger gedaan om ook producten langer houdbaar te maken zodat men ook in de winter groente, fruit, vlees en vis kon genieten. Tegenwoordig is dat wel anders. Het hele jaar door kun je bijna alle soorten groente en fruit krijgen in de supermarkt.
Indien u niet beschikt over een weckketel, kunt u ook wecken in een pan. In principe blijft het op dezelfde wijze gaan. Hou ten alle tijden de potten vrij van de bodem, dit kunt u doen door een weckroostertje onder in de pan te plaatsen maar een opgefrommelde theedoek onderin is ook een mogelijkheid.
Kook de inmaakringen en deksels gedurende 5 minuten in een grote pan met water. Heb je gebruikte ringen en zijn ze erg vies, voeg dan een 1 eetlepel soda toe. (door de soda worden uw inmaakringen en deksels ontvet). Bewaar de inmaakringen in een bakje met zuiver water tot gebruik.
Zuur (zoals azijn) doet precies het omgekeerde, het verstevigt de celwanden waardoor groenten ingemaakt in zuur juist knapperig worden. Calcium- en magnesiumionen verstevigen de celwanden ook. Gebruik daarom ongeraffineerd zout (waarin deze mineralen voorkomen) voor het inmaken en fermenteren.
Wecken is kostenbesparend
Als u weckt of inmaakt kunt u gebruik maken van het overaanbod van seizoengroenten en fruit. Bepaalde groenten en fruit zijn in bepaalde seizoenen erg goedkoop. Koop dan uw groeten en fruit, en weck ze. Daarmee bespaart u een flink bedrag op uw boodschappen.
Een weckpot of inmaakpot is hiervoor essentieel, in combinatie met een inmaakring (deze worden vaak meegeleverd met de weckpotten maar zijn ook los verkrijgbaar). Hierdoor blijven de levensmiddelen dus langer goed. Je kunt vanalles wecken, denk hierbij aan bijvoorbeeld fruit, groente, soep, sauzen en zelfs brood.
Glazen potten met schroefdeksel (of jampotten) kunnen voor het inmaken ook gebruikt worden. Vooral als u jam of chutney's inmaakt is een jampot een goede oplossing. Het gebruik van een jampot is mogelijk als u jam inmaakt met geleisuiker. Geleisuiker heeft een bewarende werking en voorkomt dat de jam bederft.
Ingemaakte of 'opgelegde' groenten in perfect gesteriliseerde bokalen zijn zeker een jaar houdbaar. Je hoeft ze helemaal niet in de koelkast bewaren. Een koele, donkere plek, bijvoorbeeld de kelder, is prima.
Inmaak bewaren. En tot slot; hoe lang kun je inmaak bewaren? In principe jaren, want als je goed hebt ingemaakt zijn er geen bacteriën en is de pot vacuüm en kan er dus nooit meer een bacterie in komen.
Bokaaltjes met een klemsluiting kun je niet ondersteboven zetten, maar bij bokalen met een schroefdeksel is dit wel aan te raden. Waarom? Wanneer je de bokaal ondersteboven zet, loopt de confituur naar het deksel, en komt er bij de bodem van de pot, die nu bovenaan zit, ruimte vrij.
Een te laag zoutgehalte in de pot is één van de factoren die ervoor zorgen dat de bacterie gifstoffen gaat produceren. Voeg daarom bij elke pot een theelepeltje zout toe op een pot van 1 liter. Bij verhitting boven 121,1 graden Celsius (250 graden F) gaan de sporen van de Clostridium botulinum kapot.
Aardbeien weck je bijvoorbeeld 25 minuten op 80°C, bloemkool 90 minuten op 100°C en gebraad 85 minuten op 100°C. De wecktijd begint pas op het moment dat de temperatuur van het water 90 graden is. Wanneer dit klaar is, haal je de potten eruit en verwijder je de klemmen wanneer de pot volledig is afgekoeld.