Humanisme is een filosofische en ethische houding die de waarde van mensen benadrukt en in het algemeen de voorkeur geeft aan kritisch denken en bewijs (rationalisme en empirisme) boven acceptatie van dogma of bijgeloof.
Het humanisme is een levensbeschouwing en is gebaseerd op de humanistische waarden zelfbeschikking, gelijkwaardigheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, solidariteit, redelijkheid en rechtvaardigheid.
Humanisme zet je aan het denken
Binnen het humanisme staat de mens in zijn omgeving centraal, met daaraan gekoppeld de rede, het denken en het gevoel. En niet onbelangrijk: de vrije wil. Een hogere macht, die een centrale rol speelt in religieuze levensbeschouwingen, maakt binnen het humanisme plaats voor de mens zelf.
Het humanisme omvat het streven naar een goed, zinvol en mooi persoonlijk leven. Humanisten gaan ervan uit dat het aardse leven het enige is dat we hebben. Daarom hechten we bijzonder belang aan de vormgeving en invulling ervan. Inspiratie zoeken we in de natuur, in cultuur en in andere mensen.
Het humanisme gaat uit van rede, ethiek en rechtvaardigheid. Het houdt zich bezig met de vraag hoe mensen een aangenaam en gelukkig leven kunnen leiden. Daarnaast is men tegen het gebruik van het bovennatuurlijke en het spirituele om de moraal te bepalen en besluitvorming te beïnvloeden.
Voor veel humanisten vervult humanisme een aantal psychologische en sociale functies van een religie, maar dan zonder geloof in godheden , transcendente entiteiten, wonderen, leven na de dood en het bovennatuurlijke.
De humanistische theorie van persoonlijkheid benadrukt vrije wil en zelfactualisatie . Het ziet mensen als inherent goed en zelfgemotiveerd om te verbeteren. Theoretici Abraham Maslow en Carl Rogers benadrukken het belang van het vervullen van fysiologische behoeften, zelfrespect en acceptatie van anderen om zelfactualisatie te bereiken.
Humanisten geloven niet dat goden nodig zijn om hun leven te leiden en denken zelf na wat de beste keus is. Humanisme is dus geen godsdienst. De meeste humanisten zijn atheïst of agnost.
Humanistische spiritualiteit gaat op zoek naar dat wat bezieling, moed of troost biedt. Het is een zoektocht naar onze innerlijke belevingswereld en naar datgene wat ons verbindt. Spirituele humanisten vinden dat er te veel nadruk ligt op de ratio, het denken.
Vrijzinnig humanisten leven in het hier en nu, ze geloven niet in een leven na de dood. Wanneer ze sterven wordt hun lichaam opgenomen in het grotere geheel van de natuur. Ze leven alleen verder in de herinneringen van de mensen die hen dierbaar waren.
Ze zullen echter doorgaans het idee verwerpen dat wat goed is, slechts een kwestie is van persoonlijke voorkeur. Humanisten geloven dat de beste aanpak ligt in het overwegen van onze gedeelde menselijke behoeften en waarden, het doen van ons best om empathie en rede te gebruiken, luisteren naar de standpunten van anderen en reflecteren op onze keuzes .
Hoewel het atheïsme vaak gelinkt wordt met het vrijzinnig humanisme zijn ze toch niet identiek. Vrijzinnig verwijst naar vrijdenken: godsdienstvrijheid, scheiding van kerk en staat, vrij onderzoek en rationeel, kritisch en ondogmatisch denken vormen hierbij de basis. Humanisme zet dan weer de mens centraal.
Meestal wordt een reeks principes gegeven in de vorm van een lijst met de belangrijkste principes voor humanisten: het bevestigen van de menselijke waarde en waardigheid, rede, mededogen, moraliteit, ethiek, democratie, wetenschappelijk onderzoek, naturalisme en kritisch denken, zonder enige aanhang of bevestiging van een goddelijke schepper of andere bovennatuurlijke kracht.
Het Humanisme ziet de waarde opzichzelf als absoluut en objectief geldend, de waarheid daarentegen als relatief en subjectief; voor het Christendom is de geopenbaarde Waarheid objectief en absoluut, de waarde echter afgeleid en alleen in het licht van de Waarheid objectief geldend.
Volgens humanisten staat het niet vast of iets goed of fout is, het wordt niet bepaald door een God of een heilig boek. Het is aan mensen zelf om dat te bepalen met elkaar en daar afspraken over te maken.
Het Paasverhaal betekent niets voor een humanist vanuit een spiritueel perspectief; we geloven niet dat Christus de zoon van God was , noch geloven we dat hij stierf voor onze zonden en werd opgewekt. Toch kan de menselijke kant van het Paasverhaal elk jaar dienen als een nuchtere herinnering aan de onmenselijkheid van de mens jegens de mens.
De term humanist wordt pas vanaf de Renaissance gebruikt, als de oude Griekse en Romeinse filosofen worden herontdekt. De mensen die deze filosofen bestuderen worden 'humanisten' genoemd. Bekende humanisten zijn Socrates, Erasmus, Descartes en Spinoza.
Vrouwen weten waarom dit te weinig is: het algemene is gedacht naar mannelijk model. Zonder in het klassieke feministische gelijkheid-verschildebat te willen verzeilen, moeten we toch systematisch rekening blijven houden met de ge - genderdheid van mens en maatschappij.
Humanistische psychologen Abraham Maslow en Carl Rogers richtten zich op het groeipotentieel van gezonde individuen. Zij geloofden dat mensen ernaar streven om zichzelf te verwezenlijken. Zowel de theorieën van Rogers als die van Maslow droegen enorm bij aan ons begrip van het zelf.
Humanisten kennen geen voorgeschreven rituelen rond de dood.Zij laten zich bij het afscheid leiden door hun eigen opvatting over wat past bij de overledene en bij henzelf.
Het humanisme is een levensbeschouwing die uitgaat van de waardigheid van mensen en haar inspiratie vindt in menselijke vermogens. Humanisten gaan ervan uit dat mensen zelf zin en vorm aan hun leven geven. Zij willen de vrijheid hebben om op een manier te leven waar je zelf achterstaat.
Humanisme staat voor waarden als vrijheid, verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en waardering voor de kracht van diversiteit.
John Locke (/lɒk/; 29 augustus 1632 (OS) – 28 oktober 1704 (OS)) was een Engelse filosoof en arts, die algemeen wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke denkers van de Verlichting en algemeen bekend staat als de "vader van het liberalisme".
Het HuisvandeMens Mechelen (voorheen Centrum Morele Dienstverlening) is georganiseerd vanuit deMens.nu, een koepel van 37 vrijzinnig humanistische verenigingen. Het vrijzinnig humanisme is de levensovertuiging die probeert leven en wereld te begrijpen met uitsluitend menselijke vermogens.