De beginsymptomen. De beginsymptomen van de ziektes verschillen beduidend. Waar maculadegeneratie vrijwel direct klachten oplevert, gebeurt dit bij glaucoom erg geleidelijk. Zo subtiel dat het vaak niet eens opvalt.
Bij maculadegeneratie sterven cellen (kegeltjes) in het centrale deel van het netvlies af. Dit deel heet de macula en wordt ook wel de gele vlek genoemd. Door het afsterven van de kegeltjes ziet u steeds minder goed en scherp. In het netvlies liggen lichtgevoelige cellen: staafjes en kegeltjes.
Bijvoorbeeld roken, oudere leeftijd, hoge bloeddruk, eten met veel vet, met veel suiker en met te weinig van bepaalde stoffen (anti-oxidanten en zink), overgewicht en (teveel) zonlicht.
Droge maculadegeneratie is helaas nog niet te behandelen. U gaat steeds iets minder goed zien. Die achteruitgang gaat meestal langzaam. De oogarts kan wel adviseren uw voeding aan te passen en als u rookt daarmee te stoppen.
Leeftijdsgebonden macula degeneratie (LMD)
In de westerse wereld is LMD de belangrijkste oorzaak van een blijvende achteruitgang van het gezichtsvermogen bij mensen boven de 65 jaar. Mensen met LMD worden bijna nooit volledig blind. Hoge leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor het krijgen van LMD.
Natte maculadegeneratie verloopt veel sneller dan droge maculadegeneratie. U kunt binnen een paar weken slechtziend worden. Natte maculadegeneratie begint vaak eerst in één oog. Later volgt ook het andere oog.
Als u slecht ziet of een oogaandoening heeft zoals staar, glaucoom of maculadegeneratie, kan dit risico's opleveren in het verkeer. U kunt bijvoorbeeld moeite hebben met diepte zien, verkeersborden lezen of gevaar zien aankomen.
Een speciaal voedingssupplement kan soms helpen bij droge LMD. De bestanddelen uit deze voedingssupplementen, zoals zink, vitamine C en luteine, helpen schadelijke stoffen die in uw netvlies ontstaan, onschadelijk te maken. Voor meer informatie kunt u advies vragen aan uw oogarts.
Vervormingen in het centrale gedeelte van het zicht komen soms ook voor. De achteruitgang van het zicht gaat meestal heel langzaam: in de loop van jaren wordt het midden van wat u ziet waziger. De meeste mensen met maculadegeneratie blijven daaromheen goed zien.
De enige behandelmogelijkheid is een operatie. De meeste macula puckers worden niet geopereerd, omdat de klachten niet heel storend zijn en/of de afwijking stabiel lijkt te blijven (75% kans). Een operatie is ook best risicovol.
Het zien van één of meerdere (zwevende) vlekjes door glasvochttroebelingen, wordt ook wel 'mouches volantes' genoemd. dat bij het ouder worden hoort. Het treedt bij veel mensen op, vaak op een wat oudere leeftijd. Meestal is dit onschuldig, maar soms kan dit het begin van een netvliesprobleem zijn.
Voorkomen van maculadegeneratie
Medisch is aan maculadegeneratie vrij weinig te doen. Wel kan een gezonde levensstijl de aandoening uitstellen of zelfs voorkomen. Zorg hiervoor dat u gezonde voeding tot u neemt. Denk hierbij aan bladgroenten, gekleurd voedsel, vis, eieren en schelpdieren.
Uw netvliesaandoening kan behandeld worden met anti-VEGF injecties in het oog. Het doel van de behandeling is de lekkage van bloedvaten en groei van nieuwe bloedvaten af te remmen door het molecuul VEGF te blokkeren.
Dus: eet veel groente en fruit, neem één of liever twee keer in de week vette vis. Als je daar niet toe komt, neem dan bijvoorbeeld sardientjes. Eet niet te veel rood vlees, ook niet op het brood en als je barbecuet zorg dan dat je vlees niet aanbrandt. Varieer zoveel mogelijk en eet niet teveel.
Ze adviseren 2 keer per week vette vis, zoals makreel, zalm, tonijn of sardientjes vanwege de omega-3 vetzuren. Daarnaast elke dag minimaal 200 gram fruit en 200 gram groente, met de nadruk op groene bladgroenten, rode, oranje en gele groenten en fruit.
De belangrijkste stoffen zijn carotenoïden, luteïne en zeaxanthine. Deze stoffen komen ook in de macula in het oog voor en hebben een beschermende werking tegen macula degeneratie, maar worden niet door het lichaam aangemaakt.
Zink. Voldoende zink is belangrijk voor het oog. Het beschermt onder meer tegen UV en het helpt om slecht nachtzicht te voorkomen. Zink zorgt ervoor dat vitamine A van de lever naar het netvlies komt om daar de omzetting naar melanine te maken (een beschermend pigment tegen vooral UV).
Glaucoom is goed te behandelen. Wel is het belangrijk dat de behandeling van glaucoom tijdig wordt gestart. De schade die aan de oogzenuw is ontstaan, kan namelijk niet meer worden hersteld. De glaucoombehandeling kan alleen de beschadiging van de oogzenuw afremmen of stoppen.
Bij glaucoom wordt de oogzenuw beschadigd. Hierdoor ontstaat geleidelijk verlies van uw gezichtsveld. Meestal is de oogboldruk bij glaucoom te hoog, maar de oogboldruk kan ook normaal zijn. Glaucoom komt veel voor: ongeveer 2 van de 100 mensen boven de 45 jaar hebben glaucoom.
Een normale oogdruk, dat wil zeggen een oogdruk die bij 95% van alle mensen voorkomt, bevindt zich tussen de 10 en de 21 mm Hg. Wat voor een oog een gezonde oogdruk is, hangt sterk af van de gezondheid van de ogen. Voor sommige ogen is 30 mm Hg nog goed, voor andere ogen is 14 mm Hg te hoog.
C.B. Hoyng is de special Beschermen voedingssupplementen tegen leeftijdsgebonden macula-degeneratie geschreven. Droge MD kan overgaan in de natte vorm. Hoe vaak dit voorkomt, is niet precies bekend en ook bij wie dit zal gebeuren en wanneer is niet te voorspellen. Zo'n 10%-20% van de mensen met MD heeft de natte vorm.
Net daarom is een snelle diagnose ontzettend belangrijk. Aangepaste Low Vision hulpmiddelen en extra UV-bescherming van een aangepaste zonnebril bij fel zonlicht zijn altijd aangeraden om versnelde slijtage van het netvlies te voorkomen. Voor die visuele hulpmiddelen kan u rekenen op de expertise van Optiek Collette.
Zo'n 135.000 Nederlanders hebben leeftijdsgebonden maculadegeneratie. Bij deze aandoening raakt een deel van het netvlies (de macula) achterin het oog beschadigd, waardoor iemands zicht snel achteruit kan gaan. Er zijn 2 soorten maculadegeneratie: een 'droge' en een 'natte' variant.