Een melanoom is een vorm van huidkanker. Je herkent een melanoom aan een vlekje op je huid of een moedervlek die verandert. Als een melanoom op tijd herkend en behandeld wordt, is de kans op genezing groot. Ga met gekke plekjes op je huid dus altijd naar de huisarts.
Melanoom is een vorm van huidkanker. Je herkent het aan een vlekje op je huid of een moedervlek die verandert.
Er zijn verschillende soorten huidkanker, waarvan het melanoom de gevaarlijkste vorm is. Als cellen in de huid ongecontroleerd gaan delen, kan er een kwaadaardige tumor ontstaan. Een kwaadaardige huidtumor kan blijven groeien en uitzaaien, waardoor andere delen van het lichaam kunnen worden aangetast.
De meest voorkomende aanwijzing voor huidkanker is een verandering op uw huid, zoals een ruw plekje dat niet weggaat, een wondje dat niet geneest of een verandering in de kleur of grootte van een al bestaande huidafwijking, zoals een moedervlek. Niet alle vormen van huidkanker zien er hetzelfde uit.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Wat is Huidkanker (basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom)? Basaalcelcarcinoom ontstaat uit opperhuidcellen en is de minst kwaadaardige vorm van huidkanker. Ongeveer 80 procent van de huidkankerpatiënten heeft een basaalcelcarcinoom. Deze vorm van huidkanker groeit langzaam en zaait bijna nooit uit.
Meestal zaait melanoom als eerste uit naar de lymfeklieren in de buurt van het melanoom. Soms zaait het melanoom uit naar andere organen. Bijvoorbeeld naar de longen, de lever, de hersenen of een andere plek op je huid.
Het is de meest voorkomende vorm van kanker die bij tijdig ingrijpen in de meeste gevallen goed te genezen is. De vijfjaarsoverlevingscijfers voor huidkanker lopen sterk uiteen omdat ze afhankelijk zijn van de vorm van huidkanker. Van patiënten met een basaalcelcarcinoom geneest bijna 100%.
Kan huidkanker ooit vanzelf overgaan? Nee, huidkanker gaat niet vanzelf over.
Denk aan plekjes die binnen korte tijd ontstaan, bloeden, jeuken, een korstje hebben, of veranderen van vorm of kleur. Onderzoek je lichaam regelmatig op vreemde plekjes, bultjes of veranderende moedervlekken.
Een basaalcelcarcinoom is een kwaadaardig plekje op de huid. Het is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Basaalcelcarcinoom groeit langzaam en zaait bijna nooit uit. Een basaalcelcarcinoom kan overal op je lichaam voorkomen.
Tien jaar na de diagnose is ongeveer 90% van de patiënten met PCC nog in leven. Voor melanoom is er over de jaren een duidelijke verbetering in de overleving. De relatieve 5-jaarsoverleving is tussen 1991 en 2017 gestegen van 83% naar 92%.
Sommige plekjes die jeuken kunnen huidkanker zijn. Actinische keratose en een plaveiselcelcarcinoom kunnen jeuken, basaalcelcarcinoom jeukt over het algemeen niet.
U kunt een melanoom herkennen als een sterk afwijkende moedervlek, of een nieuw ontstane moedervlek die verandert. Vaak gaat dit gepaard met jeuken of bloeden van de moedervlek. Een melanoom kan ontstaan door zonverbranding (vooral in de vroege jeugd) en zonnebankgebruik. Ook erfelijkheid kan een rol spelen.
De kleur, vorm of grootte kan veranderen of de plek gaat bloeden, jeuken of pijn doen. De symptomen van uitgezaaid melanoom kunnen per toeval worden ontdekt. Klachten kunnen variëren van pijn of een zwelling tot algemene klachten als vermoeidheid, verminderde conditie en verminderde eetlust.
Vaak zal de behandelend chirurg de tumor onder plaatselijke verdoving verwijderen (excisie). Hierbij snijdt hij een randje gezonde huid mee (marge) om er zeker van te zijn dat hij alle tumor verwijdert. Bij grotere tumoren en/of tumoren met een agressieve groeiwijze zal hij meer huid weghalen.
De bloedtest kan huidkanker al in een zeer vroeg stadium opsporen en zo de overlevingskansen van de patiënt aanzienlijk vergroten. “Patiënten bij wie een melanoom in een vroeg stadium gedetecteerd wordt, hebben tussen de 90 en 99 procent kans om nog vijf jaar in leven te blijven,” vertelt onderzoeker Pauline Zaenker.
Kanker en ook huidkanker groeit ongeremd door als het niet wordt behandeld. Hoewel het basaalcelcarcinoom niet uitzaait, kan het wel plaatselijk groter worden en doorgroeien in alle omliggende lichaamsstructuren, zoals botten, zenuwen, bloedvaten, maar ook bij uw oog, neus, etc.
Het voorstadium van plaveiselcelcarcinoom heet actinische keratose en is een zonlichtbeschadiging van de huid. Dit uit zich meestal als ruw aanvoelende, schilferende huidafwijkingen. De plekjes zijn vaak lichtrood tot roodbruin gekleurd met een grijzig oppervlak.
Jaarlijks overlijden bijna 800 patiënten door melanoom.De sterfte aan de overige huidkanker (niet-melanoom) is relatief laag, het gaat in totaal om ongeveer 130 sterfgevallen per jaar.
De vijfjaarsoverleving voor huidkanker lopen sterk uiteen omdat ze afhankelijk zijn van de vorm van huidkanker. Van patiënten met een basaalcelcarcinoom geneest bijna 100%.Patiënten met een plaveiselcelcarcinoom hebben een genezingspercentage van meer dan 90%.
Een melanoom kan via de bloedvaten uitzaaien naar organen. Bijvoorbeeld in de longen, lever, hersenen of een andere plek op uw huid. Dit heet een melanoom stadium 4. Het kan zijn dat u niet meer beter wordt.
Melanomen kunnen overal op de huid voorkomen, maar ze ontstaan het meest op delen van de huid die aan zonlicht worden blootgesteld. In zeldzamere gevallen ontstaat het melanoom in de slijmvliezen (mucosaal melanoom) of in het oog: een oogmelanoom.
Zo is een melanoom meestal grillig en asymmetrisch van vorm. De pigmentatie is vaak onregelmatig. Naast bruin en zwart kunnen de kleuren rood, paars, blauw, grijs, wit of een combinatie van verschillende kleuren voorkomen. Niet alle melanomen zijn dus alleen zwart gekleurd.