Doorzoeking. Doorzoeking betreft elke vorm van onderzoek die verder gaat dan het zoekend rondkijken (Kamerstukken II, 23251, nr. 3 en Kamerstukken II, 25403, nr. 3), zoals het openen van (al dan niet) afgesloten kasten.
De politie kan een privé woning slechts betreden indien de eigenaar van deze woning zijn of haar toestemming hiervoor geeft. Ook kan een onderzoeksrechter in het kader van een gerechtelijk onderzoek een bevel tot huiszoeking afleveren.
Ook mag de politie een woning binnen gaan om directe hulp te verlenen. Bijvoorbeeld als iemand gereanimeerd moet worden. De politie moet wel aan veel regels voldoen als ze een woning zonder uw toestemming binnen gaat. Zo moeten de agenten zich legitimeren en uitleggen waarom ze uw woning in willen.
Nadat een smartphone (rechtmatig) is ontgrendeld heeft de politie in beginsel toegang tot alle informatie op het apparaat. De gemiddelde smartphone bevat informatie over locaties en bezigheden van een verdachte. Op die manier kan er een enorme hoeveelheid privégegevens worden uitgelezen.
De politie mag de brieven niet lezen en ook niet meeluisteren als je met je ouders praat. Je mag niet samen met meerderjarige verdachten (dus ouder dan 18 jaar) naar de luchtplaats of vervoerd worden. Meisjes en jongens zijn ook altijd apart van elkaar.
Ben je verplicht de agenten binnen te laten? Neen. Je mag bijvoorbeeld voorstellen jouw medewerking aan het onderzoek te verlenen door naar het politiebureau te komen. De politieagent mag wél jouw woning binnen als hij een huiszoekingsbevel op zak heeft van de onderzoeksrechter.
Het is de politie in beginsel niet toegestaan om een woning te betreden in de nachtelijke uren van 0.00u tot 6.00u (artikel 7 lid 1 Awbi). De enige uitzondering hierop is wanneer dit dringend noodzakelijk is, en ook specifiek in de machtiging is opgenomen dat ook op die tijden de woning kan worden betreden.
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
De politie mag een auto altijd doorzoeken als er sprake is van een heterdaad situatie. De politie mag dit doen voor elk strafbaar feit. Van een heterdaad situatie is – simpel gezegd – sprake als de politie de verdachte tijdens het begaan van het misdrijf betrapt.
De politie mag alleen aanhouden als u verdachte bent van een strafbaar feit. Er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld bij een verdenking van terrorisme. Dan gaat het om zo'n ernstig strafbaar feit dat ook een aanwijzing genoeg is. Er hoeft dan nog geen duidelijk vermoeden te zijn.
De politie moet een machtiging op grond van artikel 2 Algemene wet op het binnentreden ('Awbi') hebben om binnen te treden in een woning. Bevoegd tot het geven want deze machtiging zijn: de advocaat-generaal bij het ressortsparket en de (hulp)officier van justitie.
Bevel tot huiszoeking
Enkel de onderzoeksrechter of de gedelegeerde officier van de gerechtelijke politie kan de huiszoeking uitvoeren. Een huiszoeking met bevel van de onderzoeksrechter kan enkel tussen 05.00 uur 's morgens en 21.00 uur 's avonds.
In geval van ontdekking op heeter daad van een misdrijf kan ieder, ter aanhouding van den verdachte, elke plaats betreden, met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner en van de plaatsen, genoemd in artikel 12 van de Algemene wet op het binnentreden (Stb. 1994, 572).
Nee. Alleen de ambtenaren die daarvoor geautoriseerd zijn door de politie. Omdat de politie zulke gevoelige persoonsgegevens verwerkt, stelt de wet strikte eisen aan het systeem dat regelt wie waar toegang toe heeft.
Sinds 1 maart 2017 mag de politie u maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek. Bijvoorbeeld om uw vingerafdrukken af te nemen of foto's te maken. De tijd tussen 0.00 uur en 9.00 uur telt hierbij niet mee. In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek.
De politie mag alleen preventief fouilleren in de daarvoor aangewezen veiligheidsrisicogebieden. Dit zijn gebieden met een hoog aantal wapenincidenten en/of een ernstige mate van (vuur)wapengebruik. In deze gebieden geldt ook een messenverbod.
'Strafbare' ochtendaanbeller heeft mogelijk hulp nodig, politie roept op: 'Bel direct als je hem ziet' Of hij nu oplichter is of slechts onruststoker: de mysterieuze 'ochtendaanbeller' die Nijmegen lastigvalt, doet sowieso iets strafbaars. De politie vraagt iedereen die de man ziet om direct contact op te nemen.
Als de politie u dus dringend vraagt of zij even binnen mogen komen, hoeft u hier dus niet aan mee te werken. De politie kan – ook in tijden van COVID – niet (zomaar) zonder machtiging een woning of uw tuin binnengaan.
Tijdens de rellen van gisteren heeft de politie zogenaamde Romeo's ingezet: undercoveragenten in burger die zich tussen de menigte bewegen en ingrijpen waar nodig. Veel beelden van deze Romeo's verschijnen nu online en dat kan hun werkzaamheden in gevaar brengen.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
Een agent kan je buiten zijn normale diensturen en als hij in burger is toch verbaliseren. Hij mag dit in gans België doen. Wil je een proces-verbaal van een politieagent betwisten, dan is dat niet zo eenvoudig. Zo'n PV heeft namelijk een bijzondere bewijswaarde als het tijdig aan jou werd bezorgd.
Wanneer je naar het verhoor gaat vertel je jouw kant van het verhaal. Je vertelt wat je gezien, gehoord en ervaren hebt. Niets meer, niets minder. De politie zal dit opschrijven en jou vragen om de verklaring te ondertekenen.