Collageen. Door naar de worsten van menig fabrikant. Omdat natuurdarmen voor grootschalige productie nadelen kunnen hebben (stug, ongelijke dikte), richt de fabrikant zich op vellen van collageen. Met deze kunstdarmen (een elastisch eiwitproduct) is het eenvoudig om identieke exemplaren te maken.
Het antwoord blijkt vrij simpel te zijn: het is schimmel. Al nemen niet alle producenten het daar even nauw mee, zo blijkt. Misschien ben je wel een grote liefhebber van droge worst en heb je je al vaker afgevraagd wat dat witte, vaak poederachtige, laagje op je favoriete snack doet.
Over het materiaal van het velletje om de worst zegt Van den Hooven poëtisch: "Je kan alles tussen mond en aars gebruiken." Traditionele worst zit over het algemeen in een darm, meestal van een varken. Van den Hooven gebruikt ook runderdarmen, varkensblazen of schapendarmen (bijvoorbeeld voor merguez).
Wit laagje
Dat is schimmel. Althans, meestal. Grote, commerciële producenten rollen de worsten gewoon even door wat meel om ze er authentiek en ambachtelijk uit te laten zien. Schimmel of meel, in beide gevallen is het gewoon eetbaar.
"Sommige worsten worden van natuurdarmen gemaakt. In dat geval kun je het velletje gewoon opeten. Maar als er collageen, dat is een soort plastic, wordt gebruikt, dan kun je het niet eten."
De worst een poosje onder de (lauwe) kraan houden, zodat het velletje week wordt en daardoor minder gauw scheurt. Hierna kan je het meestal makkelijk verwijderen. Een poosje de worst in het vriesvak doen, zodat de buiten kant aangevroren is. Hierna even natmaken en het velletje kan je er zo van afhalen.
De meeste soorten salami bestaan uit een combinatie van varkensvlees en zout, maar er is ook een enkele soort die gemaakt wordt van rundvlees of een combinatie van varkensvlees en rundvlees. Salami komt oorspronkelijk uit Italië, het is dan ook de meervoudsvorm van 'salame'. Salame betekent gezouten vlees.
Iedere worst wordt omhuld door een natuurlijke darm of kunstdarm.
In een gezonde dagelijkse voeding passen vleesproducten als eiwitbron. Er zijn gezondere opties dan Fuet worst. Fuet worst kun je wel als extraatje eten. Het advies is om dat niet meer dan drie keer per week te doen.
Dat witte spul dat je een echte salami ziet omhullen, heet penicillium nalgiovense en wordt eigenlijk gebruikt om het vlees te beschermen tegen onveilige schimmels terwijl het uithardt. De schimmel geeft het product ook vaak de specifieke smaak.
Het velletje van de worsten is meestal van varkens, lam, of runder darm gemaakt. De worsten gaan allemaal een schimmel bad in voordat ze te drogen komen te hangen. Ze gaan daarna de fermentatiekamer in tot ze helemaal rijp zijn en er dus een witte laag wordt gevormd rond de worst.
Kunstdarmen van plastic
Een plastic kunstdarm is ideaal voor bijvoorbeeld het maken van een grillworst, leverworst of andere worststoorten waarbij de darm eraf gehaald moet worden. Een plastic kunstdarm kun je namelijk niet op eten.
Als basis voor knakworst wordt varkensvlees of rundvlees gebruikt. Er kan ook ander vlees, bijvoorbeeld kippen- of kalkoenseparatorvlees aan toegevoegd worden, dat wordt verkregen door botten waaraan nog restjes vlees zitten te centrifugeren in een zogenaamde separator.
Het kan perfect opgegeten worden, maar in bereidingen hebben de meeste mensen het velletje er toch liefst af. Een zeer simpel trucje om het velletje er makkelijk af te krijgen, is door een oppervlakkige inkerving in het vel te maken, en de worst dan even te spoelen onder koud water.
Droge worst, het bestaat in een heleboel verschillende vormen. Maar steeds vaker vind je droge worst met “zo'n wit laagje” in de winkels. De schimmel die dat laagje veroorzaakt heet Penicillium nalgiovense.
Fuet, Catalaans voor 'zweep', is een Catalaanse lange, dunne, gefermenteerde en gedroogde worst. Deze heeft een licht zoete, licht gepeperde smaak. De worst valt op door zijn dunne vorm en het schimmellaagje dat tijdens het drogen ontstaat.
Denk aan charcuterie zoals salami of ham, en vers bewerkt vlees waaraan zout of additieven (zoals nitriet en fosfaten) zijn toegevoegd zoals spek. Ook de consumptie van bewerkt vlees is in verband gebracht met een verhoogd risico op darmkanker, beroerte en diabetes type 2.
Verschil met andere gerijpte hammen: de Spaanse serranoham is de gezondste. Zowel de “Bayonne ham” als de Prosciutto di Parma en San Daniele staan langer en overvloediger in contact met zout, een bron van nitrieten. Bij serranoham duurt dit contact hoogstens 15 dagen terwijl dit bij andere hammen tot 30 dagen kan zijn.
Geduld: Heb geduld, laat je worst ongeveer 2 weken hangen. Afhankelijk van wat je wilt kun je de worst ook laten drogen tot 8 weken. Houd je worsten goed in de gaten of ze goed aan het drogen zijn.
Oorspronkelijk werd salami gemaakt van een mengsel van varkensvlees en zout, dat in de lucht werd gedroogd. Geleidelijk zijn er vele soorten salami met elk een eigen mengsel van kruiden en zout ontstaan. Salami wordt bovendien niet meer alleen gedroogd door de lucht, maar ook gerookt of gekookt.
In droge (gefermenteerde) worst kan de listeriabacterie voorkomen en daarom kun je het volgens het Voedingscentrum beter niet eten. Droge worst wordt namelijk gemaakt van rauw vlees. Laat daarom gedroogde worst zoals salami, chorizo, metworst en cervelaatworst liever liggen.
Een heerlijk droog worstje uit Spanje met een mooie peperige smaak. Voor op de borrelplank of als snack tussendoor.
Bewerkt vlees is rood of wit vlees dat bewerkt werd door het te zouten, roken, drogen, fermenteren of door er bewaarmiddelen aan toe te voegen. Voorbeelden zijn ham, spek, salami, rookworst ... Hamburgers en gehakt vallen ook onder bewerkt vlees als er zout of chemische additieven in gebruikt zijn als bewaarmiddelen.
Wat is nou het verschil tussen de hedendaagse salami en cervelaat? Wel, dat is het verschil in de kwaliteit van je adem na het eten van de lekkere worstjes. Aan salami wordt namelijk altijd knoflook toegevoegd, terwijl cervelaat enkel gekruid wordt met peper en zout.