Tijdens die evolutie van rechtop lopen zijn onze tenen steeds minder beweeglijk geworden (vergelijk ze wat dat betreft met de vingers aan de handen) en werd onze vijfde teen steeds kleiner. Onze kleine teen heeft dus in feite weinig nut.
'Ze dienen voor een goede afwikkeling van de voet bij het lopen. Zonder tenen gaat het fout', zegt hij. 'De voorvoet krijgt dan veel te veel druk te verwerken en dat leidt tot problemen, zeker bij mensen met klachten aan hun voeten, zoals reuma-en diabetespatiënten.
Een amputatie is ingrijpend. In sommige gevallen is het echter de enige oplossing. Het amputeren van een teen kan nodig zijn bij een ernstige wond die waarschijnlijk niet zelf meer kan genezen of die erg veel pijn doet. De wond kan gaan infecteren en dat kan tot bloedvergiftiging leiden.
Functie. De tenen spelen bij de mens een belangrijke rol bij het lopen. Vlak voordat een mens zijn voet optilt bij het lopen, steunt hij op zijn tenen. Tenen corrigeren tevens het evenwicht bij het lopen.
De functie van de grote teen is belangrijk bij de afwikkeling van de voet. De grote teen, met name het gewricht tussen de grote teen en het eerste middenvoetsbeentje, vangt de grootste druk op bij de afwikkeling van de voet.
De grote teen is een belangrijk deel van ons lijf. We wikkelen de voet ermee af, waardoor wee kunnen lopen. Hij zorgt voor het evenwicht. Zonder grote teen is het lopen moeilijk.
Bij zowel een gekneusde als een gebroken teen doet je teen pijn, is deze gezwollen, kan de teen een blauwe kleur hebben en kun je deze moeilijk bewegen. Bij een breuk kan de teen ook een abnormale stand aannemen of zelfs bloeden. Het komt het vaakst voor dat de kleine teen gebroken wordt.
Tenen zorgen voor de balans
'In de zwaaifase, met de voet los van de grond, bewegen we onze tenen van de grond af. ' Je voeten mogen tijdens het lopen de vloer niet raken. Daarom trek je niet alleen je knie omhoog, maar ook je voeten en je tenen.
Zoogdieren hebben vaak vijf tenen en vijf vingers. Ze stammen af van de eerste gewervelde dieren die aan land gingen. Deze alleroudste amfibieën leken op grote salamanders. Ze hadden vijf tot acht tenen per voet.
Tenen hebben geen naam
Artsen en wetenschappers gebruiken er de Latijnse benamingen voor. Hierbij heet de grote teen Digit I Pedis, de teen daarnaast Digit II Pedis, enzovoort.
De bij de amputatie doorgesneden zenuwen blijven prikkels doorgeven naar de hersenen alsof het geamputeerde lichaamsdeel er nog is. Het geamputeerde lichaamsdeel kan vreemd aanvoelen of pijn doen.
Teenspreiders gaan frictie tegen en zorgen dat de tenen naast elkaar uitgelijnd worden. Ze kunnen ingezet worden bij voetpijn, een verminderde mobiliteit, zenuwinklemming, hamertenen, hallux valgus en hielspoor (fascitis plantaris). Maar teenspreiders houden ook gezonde voeten in topconditie.
De standsafwijking ontstaat vaak door een combinatie van oorzaken. Normaal gesproken is er een evenwicht tussen de verschillende spieren en pezen die de tenen bewegen (zogenaamde buigers en strekkers van de tenen). Als dit evenwicht in de besturing verstoord wordt, kan een standsafwijking ontstaan.
Een jubelteen of hallux limitus is letterlijk een beperkte grote teen. De mate waarin de grote kan bewegen wordt uitgedrukt in twee termen: hallux limitus en hallux rigidus. Bij een jubelteen staat het laatste kootje van de grote teen omhoog.
Polydactylie is een relatief vaak voorkomende aangeboren afwijking (enkele per duizend, aanzienlijk meer als ook heel lichte graden worden meegeteld). Dergelijke extra vingers zijn zelden geheel functioneel; het gaat meestal om een klein aanhangend stukje weefsel waar soms wel, soms geen botjes in zitten.
De duim (pollex in het Latijn) is de dikste en de kortste vinger van de hand. In de geneeskunde worden de vingers met romeinse cijfers genummerd beginnend bij de duim, die dan dus digitus I (dig. I) is.
Een hamerteen houdt in dat één van de tenen krom staat. Deze aandoening kan voorkomen in de middelste tenen, dus niet in de grote teen of de kleine teen. Hamertenen lijken op klauwtenen, maar er is wel een verschil. Bij de hamerteen is namelijk alleen het eerste gewricht in het kootje gebogen.
De teenstrekkers kunnen verdeeld worden in twee spieren, één voor de grote teen en één voor de overige vier kleine tenen. Deze twee spieren hebben als functie de tenen te laten strekken. De spier die de grote teen laat strekken wordt ook wel m.
Eeltvorming is een natuurlijke beschermingsreactie van het lichaam. Het is een reactie van de huid om extra bescherming te geven op een plek waar veel druk of wrijving aanwezig is. Wanneer er teveel druk op de bovenste laag van de huid (de hoornlaag) komt, zal het lichaam de huid op deze plek gaan verdikken.
Eén op de vijf mensen met diabetes krijgt voetproblemen. De helft hiervan krijgt een voetinfectie, die soms te langzaam geneest. Dit kan ernstige gevolgen hebben, bijvoorbeeld een amputatie. Jaarlijks worden er 2.500 amputaties gedaan bij mensen met diabetes.
Onderliggende of overliggende scheefstand van de kleine tenen is vaak erfelijk. De meeste mensen hebben het aan beide voeten. De balans tussen de spiertjes die de teen omhoog trekken en de teen kunnen buigen is verstoord. Als de kleine teen te veel omhoog staat, zijn de strekspiertjes sterker dan de buigspiertjes.
Een orthese wordt gekneed en gemaakt van siliconen. Deze zorgt ervoor dat uw tenen niet meer over elkaar liggen, zodat er geen wrijving meer in de schoenen ontstaat. De gecorrigeerde stand nemen uw tenen alleen aan wanneer u de orthese draagt. Wanneer u de orthese uitdoet, nemen de tenen hun scheve stand weer aan.