Filters van sigaretten staan op 1 in de top tien van gevonden zwerfvuil. Daarna volgen blikjes en snoepwikkels. Marlboro voert de lijst van merken aan, ook afval van Red Bull en McDonalds wordt regelmatig aangetroffen. De organisatie verwacht dat volgend jaar het laatste jaar is dat blikjes vaak worden gevonden.
Bronnen van zwerfvuil
Dit is een van de manieren om er achter te komen waar het afval uit bestaat en waar het vandaan komt. Het zwerfafval op land bestaat vooral uit voedsel- en drankverpakkingen. Van het strandafval in Nederland komt 44% van de scheepvaart en visserij.
Waar mensen zijn, is afval. Het meeste zwerfafval ligt op parkeerplaatsen langs de snelweg, bij stations en bij haltes van het openbaar vervoer. De grootste vervuilers zijn jongeren, verkeersdeelnemers en vakantiegangers.
Het meeste zwerfafval ligt op parkeerplaatsen langs de snelweg. Het schoonst zijn recreatiegebieden en woonwijken. Jongeren gooien vaker wat op straat dan ouderen, en mannen vaker dan vrouwen. Overigens is een groot deel van het zwerfafval het gevolg van onbewust gedrag en slordigheid.
Gemiddeld bestaat zwerfafval voor 80 procent uit plastic. Dit is veruit het belangrijkste materiaal dat in het milieu wordt aangetroffen, gevolgd door metaal, glas, textiel, papier en bewerkt hout. Het grootste aandeel plastic wordt aangetroffen in oppervlaktewater (95 procent), gevolgd door kustwater (83 procent).
We scheiden al bijna 80 procent van het papier en karton.
Onder zwerfafval verstaan we eigenlijk al het afval dat niet in de afvalbak wordt gegooid. Dit kunnen bijvoorbeeld bananenschillen of klokhuizen zijn, maar ook sigarettenpeuken of voedselverpakkingen, zoals plastic flessen, blikjes en snoeppapiertjes.
Volgens de ontwikkelingsorganisatie produceert de wereldbevolking dan jaarlijks 3,4 miljard ton afval, goed voor 34 miljoen volgestouwde vuilniswagens per jaar. Nu is dat ruim 2 miljard ton.
Ook een bananenschil blijft nog aardig lang circuleren in de natuur. Doordat de schil het taaie cellulose bevat, bedraagt de afbraaktijd 1 jaar. Een ander product waarvan je niet verwacht dat het zo lang duurt, is een papieren zakdoek. Deze zal bijvoorbeeld al snel een maand rondzwerven, voordat hij is afgebroken.
We gooien in Nederland nogal wat weg op straat of in het groen: naar schatting vijftig miljoen kilo zwerfafval per jaar. Dat is bijna drie kilo per persoon! Bijna een op de vier mensen gooit wel eens iets op straat. Jongeren gooien vaker iets weg dan ouderen, en mannen weer vaker dan vrouwen.
Hoe lang blijft zwerfafval liggen? Hoe lang iets blijft liggen verschilt per materiaal. Zo blijft een bananenschil een jaar liggen en sommige sigarettenpeuken 12 jaar. Kauwgum blijft minimaal 20 jaar liggen en een blikjes zelfs 50 jaar.
“Onze aannemers ruimen het zwerfafval langs de snelwegen op. U kunt helpen door het als weggebruiker te melden via onze Landelijke Informatielijn. Het nummer is 0800-8002.” Met de aannemers is afgesproken dat “storend zwerfvuil niet mag voorkomen.” Soms duurt het opruimen even, want dan moeten ze eerst de weg afzetten.
Je hebt ongeveer 20 minuten plezier van een kauwgom, maar de natuur heeft 20 jaar of meer nodig om het weer af te breken. Hoe lang precies, dat hangt af van de samenstelling van de kauwgom.
Plastic maakt niet alleen een vuilnisbelt van de kusten, maar schaadt ook de levensomgeving van zeedieren. Dieren raken verstrikt in grotere stukken plastic, en verwarren kleinere stukjes voor voedsel. Het inslikken van plastic deeltjes kan de vertering van voeding verhinderen.
Tips om zwerfafval tegen te gaan
Gooi afval altijd in een afvalbak en niet op de grond. Dit geldt ook voor kleine dingetjes zoals kauwgom, peuken, tissues en fruitschillen. Neem plastic flesjes mee en lever het in als statiegeld. Doe mee met locale en landelijke opschoonacties.
Metalen blikje: 1,5 - 50 jaar. Plastic frisdrankflesje: 5 -10 jaar. Plastic zak: 10 - 20 jaar.
Voorkom rimpels
Een banaan bevat verschillende vitamines en mineralen die je huid jong houden en rimpels helpen voorkomen. Pureer een bananenschil, breng het goedje aan op je huid aan en laat dit 20 minuten z'n werk doen.
Met de schil van de populairste tropische vrucht van Nederland kun je namelijk heel lekker koken. In India is dit de normaalste zaak van de wereld: decennia lang wordt de schil gebruikt in verschillende gerechten. Tijd om de bananenschil ook hier een kans te geven. Wij zetten vijf recepten op een rij.
Het klinkt misschien vreemd, maar als je fruitafval in de natuur gooit, veroorzaak je zwerfvuil. Hoewel organisch afval minder schadelijk is dan pakweg plastic of sigarettenpeuken, duurt het toch even voor het afval volledig afgebroken is. Een klokhuis van de appel krimpt het snelst.
Plastic vergaat niet, maar wordt met de tijd door zout water en golven geleidelijk in kleinere stukjes afgebroken. Daardoor wordt het opruimen steeds moeilijker. Deze kleine plastics worden door zeedieren gegeten en komen als voedsel weer op ons bord te liggen [3].
Als we kijken naar de landen die verantwoordelijk zijn voor de grootste hoeveelheid plastic productie, staat China bovenaan de lijst. China is verantwoordelijk voor 32% van de wereldwijde productie van plastic materialen in 2021 en is daarmee veruit de grootste plasticproducent ter wereld.
In 1907 maakt de Belgisch-Amerikaanse Leo Baekeland het eerste volledig synthetische plastic uit aardolie. Hij vernoemt het naar zichzelf: bakeliet. De nieuwe stof geleidt geen stroom en kan goed tegen hitte.
Zwerfvuil bestaat voornamelijk uit verpakkingsmateriaal van consumpties, bijvoorbeeld blikjes, flesjes, sigarettenpakjes, wikkels of frietbakjes (grof zwerfafval) en sigarettenpeuken en kauwgom (fijn zwerfafval). Tijdens de uitbraak van het coronavirus werden ook veel mondmaskers gedumpt.
Hoeveel blikjes gaat het om? In Nederland worden er circa 2,5 miljard blikjes per jaar op de markt gebracht. Veruit het grootste deel hiervan is gemaakt van aluminium. Jaarlijks belanden er zo'n 150 miljoen blikjes bij het zwerfafval.
Vooral zeevogels, vissen, kreeftachtigen en zoogdieren hebben er last van. Ze raken verstrikt in plastic en slikken plastic afval in. Verstrikking en verstikking leiden tot ernstige verwondingen en veel dieren overleven het niet.