De seizoenen zijn op het noordelijk en zuidelijk halfrond echter niet even lang. Dat komt doordat de baan van Mars om de zon meer langgerekt is dan die van de aarde. Daardoor is de lente op Mars het langste seizoen.
De weerkundige seizoenen worden anders gedefinieerd. In het noordelijk halfrond duren lente en zomer dus langer dan herfst en winter. Je kan het ook anders uitrekenen, door op zoek te gaan naar het totaal aantal uren daglicht per jaar voor verschillende locaties. Voor de evenaar is dat makkelijk.
Meteorologische seizoenen
Elk seizoen duurt precies drie maanden. Op die manier zijn seizoenen makkelijker te vergelijken en kan er ook met de data makkelijker gerekend worden. Ideaal voor bijvoorbeeld klimatologen. De meteorologische herfst begint op 1 september, de winter op 1 december en de lente op 1 maart.
Seizoenen zijn niet zomaar ontstaan. Ruim 3.000 jaar voor Christus werd al gebruik gemaakt van een zonnewijzer. Er werd een stok in de grond gestoken, waarop de zon scheen. De schaduw die op de grond verscheen, ga de tijdsaanduiding aan.
Het meteorologische seizoen, ofwel het weerkundige seizoen start daarom altijd op de 1e van de maand. Zo start de lente op 1 maart, de zomer op 1 juni, de herfst op 1 september en de winter op 1 december.
Het begin van de zomer, de zomerzonnewende, valt rond 21 juni. Meestal wordt die datum aangehouden, maar toch begint de zomer niet altijd op 21 juni. In 2020 en in 2024 is dat al op 20 juni.
Dat zijn de lente, de zomer, de herfst en de winter. De seizoenen worden ook wel jaargetijden genoemd. Zoals je in de afbeelding hierboven kunt zien duurt een seizoen 3 maanden. De lente begint op 21 maart, de zomer begint op 21 juni, de herfst op 21 september en de winter op 21 december.
De rotatieas van de aarde staat scheef t.o.v. het baanvlak van de planeten, de ecliptica. De hoek bedraagt 23,5 graad. Omdat onze planeet bovendien afgeplat is, oefenen de aantrekkingskrachten van zon en maan een koppel uit op de aarde.
Rond 23 september staat de zon precies boven de evenaar waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren. Daarom begint de herfst meestal op 22 of 23 september. Officieel loopt de herfst van 21 september tot en met 20 december.
Seizoenen bestaan omdat de aarde scheef staat. Als je een lijn zou trekken van de Noordpool naar de Zuidpool, dan zou deze lijn scheef staan en een hoek van 23.5 graden maken. Dat betekent dat in de loop van een jaar, de hoeveelheid zonlicht die op de aarde valt op elke plek anders is. En daarom hebben we seizoenen.
Na de winter komt de lente! Hij begint op 21 maart en duurt tot 21 juni.
De winter begint op 21 december omdat de zon 's middags aan de Steenbokskeerkring loodrecht aan de hemel staat. 21 december is de kortste dag van het jaar.
We kennen vier seizoenen: lente, zomer, herfst en winter. In Nederland en de ons omringende landen merken we het verschil in seizoenen door duidelijke veranderingen in het weer. In andere delen van de wereld zijn die weerveranderingen niet altijd duidelijk.
De kortste dag van het jaar (de winterzonnewende) is ongeveer 21 december. Dit houdt in dat in Reykjavík de zon rond 11.30 uur opkomt en rond 15.30 uur weer ondergaat. En naarmate je verder naar het noorden van IJsland gaat, wordt deze dag zelfs nog korter.
Het centrale moment daarin is de langste dag van het jaar: 21 juni. Op diverse plaatsen in Noorwegen, Zweden en Finland wordt deze dag uitbundig gevierd. In elk van de Noordelijke landen hebben ze een aparte benaming voor de langste dag en ook het vieren geschiedt soms op verschillende momenten.
Hoelang duurt deze langste nacht dan precies? Deze langste nacht noemt men ook wel de 'winterwende', ofwel het officiële begin van de winter. De zon gaat vandaag al om 16.29 uur onder en komt morgen pas weer om 08.49 uur tevoorschijn. Hierdoor is het in totaal wel 16 uur en 19 minuten donker!
Het antwoord is: nog 269 dagen te gaan! Wanneer is het Zomer? De eerstvolgende keer is op: woensdag 21-06-2023. Het is vandaag zondag 25 september 2022, dag nummer 268 en week 38 van het jaar.
Volgens de klimatologische indeling is de lente begonnen op 1 maart en duurt dit seizoen tot en met 31 mei.
De jaargetijden in Australië zijn precies tegenovergesteld ten opzichte van het noordelijk halfrond. Van september tot en met november is het er lente, van december tot en met februari zomer, herfst van maart tot en met mei en juni tot en met augustus winter.
De dampkring, of atmosfeer, is een dunne deken van lucht om de aarde. De dampkring is opgebouwd uit vier lagen: troposfeer, stratosfeer, mesosfeer en de ionosfeer. De dampkring houdt onze planeet op een comfortabele temperatuur (ongeveer 15 graden).
De aarde ligt een klein beetje scheef, ongeveer 23 graden. Zij draait in 23 uur, 56 minuten en 4 seconden, één keer om haar eigen as. Het verschil komt doordat de aarde niet alleen om haar as draait, maar ook om de zon. Na 23 uur, 56 minuten en 4 seconden staan de sterren weer op dezelfde plaats aan de hemel.
In december wijst de noordpool van de zon af, en is de zuidpool juist enigszins in de richting van de zon gekeerd. Het noordelijk halfrond van de aarde ontvangt dan dus veel minder zonlicht dan het zuidelijk halfrond. De zuidpool 'baadt' zelfs continu in het zonlicht, terwijl op de noordpool de poolnacht heerst.
De astronomische winter begint op 21 december. Op deze dag staat de Steenbokskeerkring loodrecht aan de hemel. Gevoelsmatig wordt het voor veel mensen al eerder winter. De alternatieve methode om de winter te bepalen, de meteorologische methode, stelt dat de winter op 1 december begint en tot 1 maart duurt.
Door de schoksgewijze invoering van een extra dag om de vier jaar en een 'schrikkeleeuw' om de 400 jaar (zoals in 1600, 2000, 2400, etc.), valt het begin van seizoenen op een beperkt aantal data: winter op 20, 21, 22 of 23 december; lente op 19, 20 of 21 maart; zomer op 20, 21 of 22 juni; herfst op 21, 22, 23 of 24 ...
Volgens de klimatologische indeling is de winter dus al op 1 december begonnen en duurt het seizoen tot met 28 of 29 februari.