#2: Brand en explosiegevaarWanneer de zuurstofconcentratie hoger is dan 21%, ontstaat brand- of explosiegevaar. In een besloten ruimte met bijvoorbeeld 30% zuurstof is één vonk voldoende om een katoenen overall binnen een minuut te verbranden.
Bij een bepaalde mengverhouding van een gas of damp met zuurstof ontstaat gevaar voor explosie. Een zuurstofconcentratie hoger dan 21 vol. % verhoogt het brandgevaar.
'Een saturatie van 95 tot 100 procent is goed', zegt longarts Annelies Slats. 'Een uitslag van 99 is niet beter dan van 96. Een saturatie van 91, 92 of 93 procent is lager dan normaal, maar nog geen directe reden tot zorg. Onder de 90 procent krijgen de weefsels en organen minder zuurstof.
Onvoldoende zuurstof
-% zuurstof aanwezig is, terwijl lucht normaal gesproken 21 vol.-% zuurstof bevat. Wanneer de concentratie zuurstof minder dan 10 vol. -% is, treedt zonder voorsymptomen (duizeligheid) bewusteloosheid op.
Hoe verhoog ik het zuurstofgehalte in mijn bloed? Door voldoende te bewegen, regelmatig in de buitenlucht te zijn, te ontspannen en ijzerrijk voedsel te eten hou je het zuurstofgehalte in je bloed op peil. Als je rookt, helpt het om te stoppen of in ieder geval te minderen.
Gebruik van teveel zuurstof kan ook klachten opleveren. Het kan de ademhaling verminderen en een ophoping van koolzuur in het bloed veroorzaken. Hierdoor kunt u last krijgen van hoofdpijn, prikkelbaarheid, slaperigheid en bewustzijnsstoornissen.
De klachten die u van teveel zuurstof kunt krijgen zijn hoofdpijn, prikkelbaarheid, slaperigheid en bewustzijnsstoornissen. Hierbij wordt de benodigde zuurstof via een elektrisch apparaat uit de omgevingslucht gehaald. Daarom moet deze in een goed geventileerde ruimte staan.
De irritatie begint bij de luchtpijp en bronchiën en verspreidt zich vervolgens naar de longen. Men voelt aanvankelijk een lichte prikkeling in de keel, gevolgd door hoestbuien. De hoestbuien worden steeds intenser, men krijgt last van koorts en kortademigheid, en de bloedtoevoer naar de neus neemt toe.
Welke saturatiewaarde alarmerend is, verschilt per patiënt. 'Een waarde van 95% kan voor de ene patiënt te laag zijn, maar voor een patiënt met COPD normaal', licht José Klunder toe, teamleider Longgeneeskunde in OLVG Amsterdam. 'Het gaat er met name om dat de saturatie stabiel of stijgende is.
Blootstelling aan een teveel aan stikstof vormt een risico voor de gezondheid, omdat het zuurstof- verdringend is. Een te hoge concentratie stikstof in de lucht kan zelfs de dood tot gevolg hebben. Het aanraken van vloeibare stikstof kan brandwonden veroorzaken.
Normale zuurstofsaturatiewaarde: 95-99%. Bij longpatiënten die extra zuurstof toegediend worden: streefwaarde van 92-93%. Bij minder dan 90% spreekt van hypoxemie (tekort aan zuurstof in het bloed).
Als het zuurstoftekort langer heeft geduurd, worden geheugenproblemen sterker en hebben getroffenen vaak afasie. Ze hebben dan problemen om woorden te vinden. Daarnaast zie je allerlei motorische afwijkingen, zoals trillen en/of verlammingen.
Schade na zuurstoftekort ontstaat overal waar normaal gesproken bloed stroomt; dus overal in de hersenen. We noemen dit diffuse hersenschade. Sommige delen in de hersenen zijn gevoeliger voor zuurstoftekort dan andere delen. Hersenschors en slaapkwab bijvoorbeeld behoren tot de meest kwetsbare delen.
Stikstof is op zich niet giftig. Een hoge concentratie stikstof verdrijft de zuurstof echter uit de lucht die je inademt.Je lichaam krijgt daardoor minder zuurstof dan nodig om te leven. Omgevingslucht bestaat voor 78% uit stikstof; de rest is zuurstof.
In lucht: Warme buitenlucht bevat hetzelfde percentage zuurstof, maar de soortelijk dichtheid is anders dan koude lucht wat zwaarder is. Dit betekent dat nog steeds 20% zuurstof aanwezig is, maar wel 20% van een kleinere hoeveelheid.
De uitgeademde lucht bestaat voor 78% uit stikstof (N2), 17% zuurstof (O2) en ca. 4% kooldioxide (CO2). De resterende 1% bestaat uit andere componenten zoals gassen.
Een gezonde saturatiewaarde is een saturatie van 95% of hoger. Een saturatie van 94% tot 91% is lager dan normaal, maar nog geen reden om je zorgen te maken. Pas als de zuurstofwaarde 90% of lager is, spreken we van een tekort. Dit heet desaturatie.
Saturatie wordt met een percentage aangegeven, omdat het meet hoeveel procent van het hemoglobine zich in de rode bloedcellen heeft gebonden. In een gezonde toestand wordt een saturatiewaarde tussen de 95% en 100% gehanteerd. Dit is ook een normale saturatiewaarde voor ouderen.
De meeste mensen hebben een saturatiewaarde tussen de 95% en 100%. Sommige mensen leiden echter een normaal leven met een saturatiewaarde van minder dan 95%. Het is normaal dat de waarden tijdens het slapen iets lager zijn en voor sommige gebruikers kunnen de waarden lager zijn dan 95%.
Pas op met olie, vet en alcohol Door contact met zuivere zuurstof kunnen olie en vet spontaan ontbranden. Daarom is het belangrijk dat er geen boter, olie, vet of alcohol (ook de alcohol in crèmes), in aanraking komt met de apparatuur.
Meestal wordt longoedeem veroorzaakt door hartfalen. Als je hart niet goed kan pompen, loopt het bloed slecht weg uit je longen. Hierdoor ontstaat een opstopping. Het bloed vertraagt in je longen en sijpelt uit de bloedvaatjes in de ruimte tussen de bloedvatwand en de wand van de longblaasjes.
Hypercapnie bij COPD
Omdat u CO2 niet goed uitademt kan de hoeveelheid CO2 in uw lichaam gaan stapelen. Daarom zit er bij hypercapnie teveel CO2 in het bloed.
Verstoorde ademhaling
een aanhoudend onbehaaglijk gevoel of spanning; snel in paniek geraken, zonder noemenswaardige oorzaak; vooral via je borst ademen (hoog ademen) en weinig via je buik; sneller ademhalen dan gewoonlijk (meer dan 12 à 16 keer per minuut);
Vaak ontstaat disfunctioneel ademen naast of ten gevolge van een ander probleem bijvoorbeeld astma, COPD, een doorgemaakte longontsteking of longembolie. Het kan ook na een operatie of een trauma optreden.
Bij patiënten met COPD is een minimaal gebruik van zuurstoftherapie aan te bevelen, omdat deze patiënten karakteristiek het risico lopen op het vasthouden van CO2 (hypercapnie). De literatuur toont aan dat zuurstof niet mag worden toegediend voor de drempel van 90-92% is overschreden.