Op de arbeidsmarkt gaat het om vraag en aanbod. Het aanbod wordt bepaald door de mensen die willen en kunnen werken. De vraag is afhankelijk van het aantal werkenden dat nodig is bij bedrijven en organisaties.
Aanbod op de arbeidsmarkt = beroepsbevolking
zijn de personen in een land die (minimaal 12 uur per week) kunnen en willen werken.
Definitie. Het aanbod van arbeid is gelijk aan de beroepsbevolking: alle personen van 15 tot 75 jaar die betaald werk hebben (werkzame beroepsbevolking), of die geen betaald werk hebben, recent naar betaald werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking).
De arbeidsmarkt heeft twee kernfuncties. Allereerst wordt er een prijs tot stand gebracht. Dit is het loon dat de werkgever aan de werknemer betaalt voor diens arbeidsvermogen. Daarnaast is er sprake van allocatie waarbij het arbeidsvermogen verdeeld wordt.
De spanningsindicator van UWV berekent de krapte op de arbeidsmarkt door het aantal openstaande vacatures af te zetten tegen het aantal WW'ers met een verstreken uitkeringsduur van minder dan 6 maanden. Hoe meer vacatures per WW'er, des te hoger de arbeidsmarktspanning.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
Als de vraag naar arbeid groter is dan het aanbod dan spreken we van een krappe arbeidsmarkt, het loon zal dan stijgen. Wanneer de vraag kleiner is dan het aanbod spreken we van een ruime arbeidsmarkt. Het loon zal dan dalen.
Een krappe of ruime arbeidsmarkt
Vraag naar arbeid en aanbod van arbeid bepalen de prijs van arbeid: het loon. Als de vraag naar arbeid groter is dan het aanbod van arbeid is er sprake van een krappe arbeidsmarkt (veel vacatures, weinig werkloosheid).
Voor iedere 100 werklozen staan er op dit moment liefst 133 vacatures open. Niet eerder was de arbeidsmarkt zo krap als nu. In het laatste kwartaal van 2021 stonden er nog 106 vacatures tegenover 100 werklozen.
Jouw arbeidsmarkt
Welke kennis en vaardigheden worden gevraagd in de richting waarin jij je oriënteert en is er op dit moment veel vraag naar personeel? Verdiep je in het gedeelte van de arbeidsmarkt dat voor jou interessant is en blijf op de hoogte van relevante ontwikkelingen in jouw vakgebied.
De beroepsgeschikte bevolking is de potentiële beroepsbevolking (alle mensen tussen de 15 en 75 jaar) minus alle arbeidsongeschikten. Anders gezegd is de beroepsgeschikte bevolking iedereen tussen de 15 en 75 jaar die in staat is om te werken. De beroepsgeschikte bevolking worden ook wel de arbeidsgeschikten genoemd.
Met een verdere toename van het aantal openstaande vacatures en opnieuw een daling van het aantal werklozen, liep de spanning op de arbeidsmarkt in het tweede kwartaal van 2022 verder op. Er kwamen 16 duizend openstaande vacatures bij en het gemiddeld aantal werklozen daalde met 11 duizend.
De belangrijkste invloeden op de arbeidsmarkt, zijn de beroepsbevolking, de werkloosheid, de demografische invloeden, de economie zowel nationaal als internationaal en de ontwikkelingen die op dit moment plaatsvinden op de arbeidsmarkt. De beïnvloedende factoren zorgen ervoor dat er veel werk te vinden is of weinig.
De wet van vraag en aanbod houdt in dat op een competitieve markt de prijs van een product tot stand komt onder invloed van het handelen van kopers (vragers, consumenten) en verkopers (aanbieders, producenten). De prijs evolueert hierbij naar dat niveau waar gevraagde en aangeboden hoeveelheden aan elkaar gelijk zijn.
werkgelegenheid is dus de totale vraag naar arbeid en niet de vacatures is onvervulde vraag naar arbeid. Vraag en aanbod van arbeid bepalen de prijs van arbeid: het loon. Als de vraag naar arbeid groter is dan het aanbod van arbeid is er sprake van een krappe arbeidsmarkt (veel vacatures, weinig werkloosheid).
In Nederland zijn de vier sectoren of branches die het meest te maken hebben met personeelstekort de ICT-branche, de onderwijssector, de bouwsector en technische beroepen. Er is een nijpend tekort aan vakmensen in ons land, mede doordat de meeste vakmensen vroeg of laat ZZP'er worden en dus voor zichzelf beginnen.
Het arbeidsaanbod en de aard van het werk zal de komende jaren ook veranderen als gevolg van de voortschrijdende technologische ontwikkelingen. Banen zullen verdwijnen, maar er zullen ook nieuwe voor in de plaats komen. Dit vraagt om nieuwe vaardigheden van werknemers en om continu te blijven leren.
De vraag op de arbeidsmarkt komt van werkgevers: zij vragen namelijk om arbeid. Je kunt zien hoe groot de vraag is door te kijken naar de werkgelegenheid: de hoeveelheid bezette banen plus het aantal openstaande vacatures. Het aanbod op de arbeidsmarkt komt van de beroepsbevolking: zij bieden namelijk hun arbeid aan.
De groep mensen die arbeiders vragen zijn de overheid en de werkgevers. Maar de vraag naar arbeid bestaat uit de werknemers, de zelfstandigen en de openstaande vacatures.
de vraag naar arbeid is groter dan het aanbod van arbeid. De effectieve vraag is groter dan de productiecapaciteit. Door de schaarste aan arbeidskrachten leidt deze situatie tot een stijging van de lonen.
Naast de coronaberoepen die nu hot zijn, bieden ICT en techniek nog steeds structureel meer vacatures dan andere vakgebieden. Ook in de bouw, onderwijs, analyse & onderzoek en zorg is blijvend veel vraag naar personeel.