Goede medezeggenschap houdt in dat bestuurder en OR als gelijkwaardige partners overleggen. en begrip hebben voor elkaars rol en positie. Inherent aan een organisatie is dat tussen werkgever en zijn medewerkers een gezagsverhouding bestaat. De WOR gaat uit van gelijkwaardige gesprekspartners.
Medezeggenschap is het uitoefenen van invloed op de (arbeid)omstandigheden, verhoudingen en de onderneming door werknemers of andere betrokken, zoals de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging dat kan binnen een organisatie.
Het primaire doel van medezeggenschap is dat werknemers meer betrokken raken bij hun werk, het bedrijf en het bedrijfsbeleid. Als je je personeel via de OR of PVT laat meedenken en meepraten over de belangrijke bedrijfsbeslissingen, creëer je veel goodwill en tevredenheid onder werknemers.
Van directe medezeggenschap is sprake zodra werknemers zonder tussenkomt van al dan niet gekozen vertegenwoordigers inspraak hebben op het werk, de arbeidsomstandigheden of het beleid van de onderneming. De meest voorkomende vorm is ongetwijfeld het contact tussen de individuele medewerker en zijn leidinggevende.
Voor ondernemingen of organisaties met 50 of meer medewerkers is een ondernemingsraad (OR) verplicht. Heeft een ondernemer meer bedrijven? Dan moet elk bedrijf met minimaal 50 medewerkers een eigen OR hebben.
Als de ondernemer weigert een OR in te stellen of zijn medewerking hieraan te verlenen, dan handelt hij in strijd met de verplichtingen van de Wet op de ondernemingsraden. Werknemers kunnen dan naar de kantonrechter stappen, die de werkgever kan verplichten om het alsnog te doen.
Iedere school heeft verplicht een medezeggenschapsraad. Die bestaat uit een aantal ouders, personeelsleden en op de middelbare school ook leerlingen. De MR denkt mee, praat mee en adviseert over schoolbeleid.
Vrijwel iedere werkgever in Nederland heeft te maken met een vorm van medezeggenschap: een ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of personeelsvergadering. De medezeggenschap zorgt ervoor dat werknemers worden betrokken bij besluiten die in de onderneming worden genomen.
Welke medezeggenschapsorganen zijn er? Een medezeggenschapsorgaan is te vergelijken met een ondernemingsraad en kan worden ingesteld, daar waar een OR wettelijk niet verplicht is. Naast de ondernemingsraad heb je ook nog de personeelsvertegenwoordiging, de personeelsvergadering en de Europese Ondernemingsraad.
Medezeggenschap betrekt werknemers bij de totstandkoming van besluiten in de organisatie. Zo kunnen werknemers via een medezeggenschapscommissie (MC) invloed uitoefenen op besluitvorming en besluiten.
In het Nederlandse onderwijs is een Medezeggenschapsraad (MR) verplicht. De MR bestaat uit personeel en ouders. Zij beslissen o.a. mee over onderwijsinhoudelijke keuzes en over de besteding van de vrijwillige ouderbijdrage.
Een cliënt of patiënt van een zorginstelling kan meepraten over het beleid via de cliëntenraad. De cliëntenraad in een zorginstelling behartigt de gemeenschappelijke belangen van de patiënten en cliënten.
Een cliëntenraad behartigt de belangen van alle bewoners, ook de bewoners van de aanleunwoningen. Hiervoor is het uiteraard vanzelfsprekend dat de leden van de cliëntenraad ofwel zelf een binding hebben met de zorginstelling of op andere wijze een sterke affiniteit hebben met de ouderenzorg.
Omvang en de WMS
De Wet medezeggenschap op scholen (WMS) schrijft voor dat een medezeggenschapsraad (MR) uit ten minste vier leden bestaat (artikel 3 lid 2 WMS), waarvan twee ouderleden (artikel 3 lid 3b1) en twee personeelsleden (artikel 3 lid 3b3).
Waarom zou u in de MR gaan? Als MR-lid kunt u een positieve bijdrage leveren aan de gang van zaken op de school van uw kind. U bent nauw betrokken bij de school, u kunt meepraten en –beslissen over het beleid, krijgt meer contact met andere ouders, het team en het bestuur en u doet een schat aan ervaring op.
Daarin staat dat u tenminste 60 uren voor het lidmaatschap hoort te krijgen als u lid bent van de medezeggenschapsraad of de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad. Mocht u lid zijn van beide raden dan heeft u recht op tenminste 100 uren.
De OR regelt zijn zittingsduur in zijn reglement en deze mag volgens de wet twee jaar, drie jaar of vier jaar zijn. Verlenging door de OR van zijn zittingstermijn van twee of drie jaar tijdens de zittingstermijn is wettelijk niet mogelijk. Artikel 12 WOR bepaalt als regel dat de OR-leden om de drie jaar aftreden.
Instemmingsrecht ondernemingsraad
De ondernemer moet de OR om instemming vragen voor besluiten over het vaststellen, wijzigen of intrekken van personele regelingen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werktijden, arbeidsomstandigheden, opleidingen, functiebeoordelingen of ziekteverzuim.
Naast het recht op minimaal 60 OR-uren hebben OR-leden ook nog recht op scholingsuren. Elk OR-lid heeft recht op vijf scholingsdagen per jaar. Een lid van een OR-commissie die niet in de OR zit, heeft recht op drie dagen en OR-leden die ook in een OR-commissie plaatsnemen hebben recht op acht dagen.
Een medezeggenschapsraad (MR) is een, al dan niet, bij wet ingesteld zelfstandig orgaan voor medezeggenschap bij instellingen of organisaties die niet vallen onder de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Dat is bijvoorbeeld voor scholen het geval.
De meest bekende vorm van medezeggenschap is de ondernemingsraad. Het adviesrecht en het instemmingsrecht dat een OR toekomt maakt van deze raad een belangrijke gesprekpartner voor de organisatie. Zonder goedkeuring van de OR kunnen bepaalde belangrijke beslissingen niet worden genomen.
Hiervoor tellen mee: (i) personen die in de onderneming werken op basis van een arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke aanstelling. Ook werknemers in deeltijd tellen volwaardig mee. Verder tellen mee (ii) ingeleende werknemers die ten minste 15 maanden bij de onderneming werkzaam zijn.
De MR heeft vijf verschillende soorten rechten: drie algemene en twee bijzondere. De drie algemene rechten zijn het recht op overleg, het recht op informatie en het initiatiefrecht. De twee bijzondere rechten zijn het adviesrecht en het instemmingsrecht.
3. Wie mogen er lid worden van de MR? Alle personeelsleden (ook niet-onderwijzend), ouders en leerlingen (in het voortgezet onderwijs) mogen in beginsel lid worden van de MR.
In het vierde lid van artikel 12 WOR staat dat een OR-lid te allen tijde vrijwillig 'ontslag' kan nemen van het OR-werk. Hij moet de voorzitter van de OR en de bestuurder dan schriftelijk informeren over zijn besluit.