Bij een gezond voedingspatroon heeft het Voedingscentrum het over een voeding die rijk is aan basisvoedingsmiddelen uit de Schijf van Vijf. Dus veel groente, fruit, volkoren graanproducten en plantaardige oliën en regelmatig vis en magere zuivel- en vleesproducten.
Kies vooral groente, fruit, volkoren producten, peulvruchten, noten en vis. Kies en kook met verse producten. Dan bepaalt u zelf hoeveel vet, suiker en zout u gebruikt. Drink water, thee en koffie zonder suiker, en eventueel melk.
De Schijf van Vijf is een wetenschappelijk onderbouwd voorlichtingsmodel van het Voedingscentrum dat laat zien wat de essentie van gezond eten is. De Schijf van Vijf biedt een optimale combinatie van producten die gezondheidswinst opleveren en die zorgen voor genoeg energie en alle nodige voedingsstoffen.
Een gezond eetschema betekent meerdere eetmomenten per dag
Het is juist goed om meerdere eetmomenten over de dag te verdelen. Naast de drie maaltijden op een dag (ontbijt, lunch, diner) is het goed om tussen die maaltijden ook kleine snack momentjes in te plannen.
Alle vers fruit is gezond.
Daarom staan ze in de donkergroene zone van de voedingsdriehoek. Kies volop uit volgende soorten: Citrusvruchten: sinaasappel, pompelmoes*, mandarijn, citroen, limoen … Pitvruchten: appel, peer …
Eet minder vlees en verkies gevogelte, vis en eieren boven rood en bewerkt vlees. Minder vaak (rood en bewerkt) vlees eten? Dat is goed voor je gezondheid. En je boekt er veel milieuwinst mee, want vlees - vooral rund en lam - en andere dierlijke producten zoals kaas leggen heel wat druk op onze planeet.
Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is kaas een bron van vitamine B2 en selenium. Kaas bevat eiwit en vet en weinig of geen koolhydraten. Voor kaas gelden dezelfde gezondheidseffecten als voor melk en melkproducten.
Waterkers is officieel het 'gezondste voedsel' ter wereld. Een onderzoek van de Amerikaanse Centers for Disease Control (CDC's, vergelijkbaar met ons RIVM) laat zien dat dat waterkers de grootste dichtheid qua voedingsstoffen heeft. Waterkers scoort 100 punten, het hoogste te behalen aantal.
Het gezondste voedsel uit het onderzoek
Met een totaal van 100 punten verslaat de winnaar in de ranglijst van gezondste voedingsmiddelen zelfs Chinese kool (91,99 punten), snijbiet (89,27 punten), rode bieten (87,08 punten) en spinazie (86,43 punten).
Overmatige alcoholconsumptie kan leiden tot een vervette lever, maar te veel dranken met veel suiker kunnen leiden tot diabetes. Het is te kort door de bocht om te zeggen dat een cola of fruitsap gezonder is dan een glas alcohol.
Hoeveel moet ik elke dag drinken? Een gezonde volwassene heeft ongeveer 35 ml water per dag per kilogram lichaamsgewicht nodig. Deze richtlijn wordt u aanbevolen door wetenschappelijke organisaties. Een persoon van 50 kilo heeft dus 1,7 liter nodig, bij 60 kilo 2,1 liter, bij 70 kilo 2,4 liter en bij 80 kilo 2,8 liter.
Naast water kun je ook prima gezonde dranken als (kruiden)thee, koffie zonder suiker, magere en halfvolle melk, karnemelk en ongezoete magere drinkyoghurt of (ongezoete) sojadrank nemen. Deze zitten allemaal in de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum.
Vroeger kreeg je vaak te horen dat je maximaal drie eieren per week mocht eten, omdat 'ze slecht zijn voor je cholesterol'. Dat advies blijkt intussen te streng, je mag gerust wat vaker een ei eten. Toch eet je het best niet meer dan zes eieren per week, eieren in bereidingen zoals mayonaise of gebak meegeteld.
Kip en gevogelte zijn een onderdeel van een gezond voedingspatroon, vooral vanwege de eiwitten, vitamines en mineralen. Het gaat dan om onbewerkte kip, zoals een stuk kipfilet. Het is niet nodig om vlees te eten, je kunt het vervangen door andere producten.
Een ei is een zeer goede eiwitbron. Eieren zijn, op wei na, de meest volwaardige eiwitbron die we ons kunnen wensen. Een ei bevat alle aminozuren die we dagelijks nodig hebben. Zie verder mijn artikel "Eiwitten & aminozuren." Een andere naam voor eiwit is proteïne wat 'eerste/belangrijkste' betekent.
Schimmelkazen zoals brie en camembert zijn bij de productie bewerkt met schimmelsporen, waardoor ze hun karakteristieke sterke smaak krijgen. Geen zorgen, de schimmels zelf zijn niet ongezond (tenzij je er natuurlijk allergisch voor bent). Maar helaas zijn deze kaassoorten toch geen al te beste keuze.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.
Eiwitten. Voor het opbouwen van conditie en hiermee spiermassa, is het verstandig extra eiwitten uit de voeding binnen te krijgen. Eiwitten zitten o.a. in melk- en melkproducten, kaas, vlees(waren), ei, kip, vis, peulvruchten en noten. Eiwitten zijn namelijk bouwstoffen voor de spieren.
Nee, alcohol is niet gezond. Eventuele voordelen van alcohol wegen niet op tegen de nadelen voor de gezondheid. Een glas alcohol per dag kan het risico op bepaalde ziektes, zoals borstkanker, vergroten.