Ervaren gezondheid is een samenvattende gezondheidsmaat van alle relevante gezondheidsaspecten voor de persoon in kwestie. Bij dit kerncijfer gaat het om het percentage mensen dat zijn of haar gezondheid als goed of zeer goed ervaart.
Gezondheid kent dus drie dimensies: een fysieke, mentale en sociale. En uiteraard beïnvloeden ze elkaar. In de literatuur wordt dit ook wel het biopsychosociaal model van gezondheid genoemd. Gezondheid moet daarom gezien worden als een holistisch begrip.
Directe determinanten die in grote mate bijdragen aan (on)gezondheid zijn voeding, bewegen, alcoholgebruik, psychosociale arbeidsbelasting en luchtkwaliteit. Omdat ze veel invloed hebben, worden ze ook wel impactvolle determinanten genoemd. Andere determinanten vormen een indirecte risicofactor.
Voor mannen bedroeg het percentage gezonde jaren 81,3% in 2008 en dat is gedaald naar 80,1% in 2018. Voor vrouwen ging de daling van 77,2% gezonde jaren in 2008 naar 75,2% in 2018. We leven dus langer, maar daarvan niet een groter deel van ons leven in goede gezondheid.
De gezondheidstoestand in subjectieve zin is de gezondheid zoals ervaren door personen zelf, beïnvloed door eigen gevoel en/of vooroordelen.
Mentale gezondheid gaat over cognitief (denken), emotioneel (voelen) en sociaal welzijn. Mentaal gezonde personen voelen zich over het geheel genomen tevreden, zijn in staat om te genieten, denken positief, kunnen omgaan met tegenslagen en zijn tevreden met hun sociale relaties.
Levensverwachting voor mannen 79,7 en voor vrouwen 83,0
(Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) bij geboorte 79,7 jaar voor mannen en 83,0 jaar voor vrouwen. De resterende levensverwachting op 65-jarige leeftijd was 18,6 jaar voor mannen en 21,2 voor vrouwen.
Van de mensen die in 2015 zijn geboren, wordt ongeveer 10 procent zo oud. Van de mensen die in 2040 worden geboren, zal 20 procent 95 jaar of ouder worden. De kansen om 75 jaar en 85 jaar of ouder te worden, nemen in de toekomst ook flink toe.
In 2021 was de levensverwachting bij geboorte 79,7 jaar voor mannen en 83,0 jaar voor vrouwen. In 1950 was dat nog 70,3 jaar voor mannen en 72,6 jaar voor vrouwen. De levensverwachting wordt bepaald met behulp van de sterftekansen op elke leeftijd.
Gezondheid wordt beïnvloed door verschillende soorten factoren, we noemen ze gezondheidsdeterminanten. Het Health Field Concept (Lalonde, 1974) vat deze in 4 categorieën samen: biologische factoren, voorzieningen in gezondheidszorg, leefstijl en omgeving.
Directe determinanten die in grote mate bijdragen aan (on)gezondheid zijn voeding, bewegen, alcoholgebruik, psychosociale arbeidsbelasting en luchtkwaliteit. Omdat ze veel invloed hebben, worden ze ook wel impactvolle determinanten genoemd. Andere determinanten vormen een indirecte risicofactor.
6 pijlers van positieve gezondheid
Mentaal welbevinden – Ik voel me vrolijk. Zingeving – Ik heb vertrouwen in mijn eigen toekomst. Kwaliteit van leven – Ik geniet van mijn leven. Meedoen – Ik heb goed contact met andere mensen.
Eet vaak peulvruchten
Bijvoorbeeld bruine bonen, witte bonen, sojabonen, linzen of kikkererwten. In peulvruchten zit eiwit, veel vezels, ijzer en andere nuttige voedingsstoffen. Kies vaker producten met gezonde vetten (onverzadigde vetten). Zoals olijfolie, halvarine, vette vis en noten.
Een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid berust niet op toeval; wordt in grote mate bepaald door leefstijl. Een goede gezondheid is dus afhankelijk van een goed evenwicht van werken en duurzaam ontspannen, de juiste voeding en een goede verzorging van lichaam en geest.
Niemand weet hoe oud jij precies gaat worden. Je levensstijl en erfelijke eigenschappen hebben invloed op je levensverwachting. Je kunt het een waarzegster vragen of naar de statistiek kijken. Met deze module bereken je de gemiddelde levensverwachting op basis van de statistieken van alle Nederlanders van het CBS.
Bij de 50-plusser (51-70 jaar) beginnen de jaren toch echt zichtbaar te worden. Veel mensen zijn al volledig grijs en ook zijn de rimpels een feit. De kinderen gaan (of zijn al) vaak de deur uit. De 50-plusser heeft over het algemeen wat meer beschikking over geld en vrije tijd dan de leeftijdscategorieën daarvoor.
Als de huidige sterfterisico's ook in de toekomst blijven gelden, wordt een derde van de 65-jarige vrouwen 90 jaar of ouder. Tien jaar geleden was dit nog een kwart. Bijna een op de vijf mannen van 65 jaar mag verwachten 90 jaar of ouder te worden, tegen bijna een op de negen in 2000.
Op basis van die gegevens was de gemiddelde levensduur 25 jaar. Maar dat werd beinvloed door 2 pestepidemie en natuurlijk door de relatief hoge kindersterfte in die tijd.
Elders in Nederland lag de gemiddelde sterfteleeftijd namelijk vier tot acht jaar hoger. De onderzochte mannen uit de zeventiende en achttiende eeuw werden gemiddeld iets ouder, namelijk 43 jaar, al stierf het merendeel van deze mannen ook in deze periode vóór het 29ste levensjaar.
Weet wat je eet
Overgewicht is een risicofactor voor heel wat aandoeningen. Door gewicht te verliezen, kun je de kans op ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten heel wat kleiner maken. Vooral buikvet is ongezond. Je voedingspatroon zelf kan echter ook een positief effect hebben op de lengte van je leven.
Eet minder dierlijke producten
Vlees, vis, zuivel en eieren worden gelinkt aan talloze ziektes. Wees er daarom spaarzaam mee, en eet vooral onbewerkt plantaardig eten. Beperk plantaardige olie en ga los met bladgroente. Je lijf zal je dankbaar zijn en gezonder oud worden.
Conclusie. Ongezonde eet- en leefgewoonten zullen ongetwijfeld een invloed hebben op de levensverwachting van de mens. Overgewicht en obesitas gaan gepaard met een aantal gezondheidsproblemen die de levensverwachting kunnen doen dalen. Zwaarlijvige mensen leven gemiddeld 5 tot 20 jaar minder lang.