Een veilig pedagogisch klimaat is een voorwaarde om goed te kunnen leren.Het zorgt ervoor dat leerlingen zich prettig en veilig voelen op school en in de klas. Dit is bevorderlijk voor het leren en de motivatie van leerlingen, en is vooral voor jongens van belang.
Een leerklimaat is dat wat leerlingen nodig hebben om optimaal te kunnen functioneren op school. Dat betekent dus ook dat een goed leerklimaat per persoon kan verschillen. Het hangt immers nauw samen met persoonlijke waarden en normen van zowel docenten, leerlingen als ouders.
Een veilig leerklimaat wordt gezien als de basis voor leren en verder uitrollen van leer- en ontwikkel initiatieven. Met een veilig leerklimaat kan er een goede balans komen in de in- en uitstroom van medewerkers en verlagen we de uitval van studenten. AristoZorg wil heeft de ambitie om een lerende organisatie te zijn.
Een goed pedagogisch klimaat kenmerkt zich door vaste regels en structuur en geeft daardoor voorspelbaarheid en rust. Vaste afspraken, regels en routines, duidelijke verwachtingen, heldere structuren en kaders zorgen voor voorspelbaar leerkrachtgedrag. Leerlingen weten waar ze op kunnen rekenen.
Een belangrijk aspect van het creëren van veiligheid in een groep is de mate waarin men open is in de communicatie. Wanneer groepsleden uitspreken wat voor hen belangrijk, is zal de groep meer openheid vertonen. Daarbij helpt het als men spreekt vanuit de 'ik-vorm' en zijn of haar gevoelens tot uitdrukking brengt.
Zonder een zeker leerklimaat wordt er in de les niet, of in elk geval minder effectief geleerd. Kohn stelt dat we van leerlingen pas kunnen verwachten dat ze actief zijn als zij zich werkelijk deelnemer voelen in de klas. Docenten moeten met leerlingen werken in plaats van voor leerlingen.
Zo kan het gaan om de onderstaande regels1: 1 Vertel vanuit je eigen perspectief of eigen ervaring. 2 Laat de ander zijn/haar verhaal vertellen. 3 Wees écht nieuwsgierig naar de ervaringen, gedachten en gevoelens van anderen. Probeer je open te stellen en tot je door laten dringen wat de ander zegt.
Een veilig pedagogisch klimaat stelt eisen aan de materiele omgeving. Deze omgeving moet hygiënisch zijn en kinderen moeten zich vrij kunnen bewegen zonder gevaar van lichamelijk letsel. Daarnaast komt de omgeving tegemoet aan de veelzijdige ontwikkelingsbehoeften van kinderen.
Een positieve relatie tussen leerlingen en leraar heeft een positief effect op het welbevinden van de leerlingen. Als het contact goed is, voelen leerlingen zich veilig, doen ze actief mee, zijn de leerprestaties hoger en kunnen leerlingen zich optimaal ontwikkelen.
Een veilig en open werkklimaat is de basis voor zorgprofessionals om hun werk goed uit te kunnen voeren. Een voorwaarde van een veilige en open omgeving is het krijgen en geven van vertrouwen door zorgprofessionals onderling (en met hun leidinggevende).
Relatie, autonomie en competentie als de drie psychologische basisbehoeften om ontwikkeling en motivatie te kunnen waarborgen.
Werk regelmatig met klassenbouwers of energizers. Een goede manier om de sfeer positief te beïnvloeden en zelfs op meta-niveau gesprekken te hebben met elkaar (wat zie ik hier nu gebeuren). Stel duidelijke grenzen en communiceer hier duidelijk over. Dit kan streng over komen, maar dat mag als leerkracht!
In de ruimste omschrijvingen wordt een positief klasklimaat beschouwd als een sfeer die de leerkracht creëert in de klas door de regels die er gelden, de interactie met de leerlingen en de fysieke omgeving (Freiberg, 1999, in Teacher Effectiveness Enhancement Programme, 2002).
In totaal zijn er zes interactievaardigheden benoemd: sensitieve responsiviteit, respect voor autonomie, praten & uitleggen, structuur & continuïteit, ontwikkelingsstimulering en het begeleiden van interacties.
Deze brede doelstelling is gespecificeerd in de vier pedagogische doelen van Riksen-Walraven: het bieden van emotionele veiligheid, het bevorderen van persoonlijke competentie, bevorderen van sociale competentie en het overdragen c.q. eigen maken van waarden en normen.
Werken aan de emotionele veiligheid doen we door:
Te zorgen voor een positieve en ontspannen groepssfeer, voorspelbaarheid in het dagritme en duidelijk te zijn over wat wel en niet mag en waarom; Goed te kijken en te luisteren naar je kind.
Door een positief pedagogisch klimaat te scheppen, weten docenten hoe ze goed in kunnen spelen op de behoefte(n) van leerlingen. Dat maakt dat leerlingen zich veilig, gezien en serieus genomen voelen. Er ontstaat een klimaat in de school waar leerlingen, docenten en de schoolleiding zich voor elkaar willen inspannen.
Goed contact tussen leraar en leerlingen en positieve relaties tussen leerlingen onderling zijn kenmerken van een goed pedagogisch klimaat. Duidelijke regels en structuur dragen hieraan bij, vooral door ze op een vriendelijke manier te hanteren. Star met regels omgaan kan een positief klimaat juist ondermijnen.
Wat is een goede werksfeer? Een positieve werksfeer herken je aan de volgende gedragsaspecten: Teamleden voelen zich voldoende veilig binnen jouw afdeling. Er is vertrouwen binnen jouw team zowel in jou als leidinggevende maar ook is er onderling vertrouwen tussen de teamleden.
Veiligheid ontstaat als teamleden elkaar beter leren kennen, als ze weten waar hun collega's mee bezig zijn, kortom als er een kans is een band op te bouwen. Het gevoel dat je op elkaar kunt bouwen is cruciaal voor een veilig werkklimaat.
Het leerklimaat bestaat uit omgevingsfactoren binnen een organisatie die het leerproces zowel kunnen belemmeren of ondersteunen. Het beïnvloedt namelijk het leergedrag van medewerkers. Vaak zijn medewerkers zich niet bewust van de manier waarop het klimaat hun opvattingen ten aanzien van leren beïnvloedt.