Een nadeel van een potstal is dat met dit systeem er een grote hoeveelheid stalmateriaal ophoopt. Het stalmateriaal wordt erg compact en kan het een flinke klus zijn om dit (handmatig) te verwijderen.
In de potstal lopen en liggen de koeien door elkaar heen. Een voordeel van dit type stal is dat de koeien niet uitglijden op een gladde stalvloer en dat ze genoeg ruimte hebben voor sociaal gedrag. Voor de boer brengt de potstal meer werk met zich mee.
Wat heeft het geheel gekost? “De totaalkosten voor de sanering van de oude stal, de nieuwbouw, inclusief melkinstallatie en aanpassing erf, liggen op ongeveer € 450.000. Voor een biologische potstal is dat met € 7.500 per koe niet duur.
Een potstal is een stal waarin de mest wordt opgepot. Op gezette tijden wordt de mest bedekt met een nieuwe laag strooisel. Door deze manier van werken komt het vee steeds hoger te staan. Als het mengsel van mest en stro een bepaalde hoogte heeft bereikt, wordt de stal geleegd.
Een belangrijk nadeel van de ligboxenstal blijft dat het staan en liggen voor koeien niet helemaal natuurlijk verloopt. Met meer ruimte voor de koeien is daar nog wel wat te verbeteren maar voor echt natuurlijk gedrag is een vrijloopstal nodig.”
Acht vierkante meter per koe
Een goede potstal moet aan normen voldoen om de koeien schoon te houden en de bacteriegroei in het strobed in de hand te houden. De norm voor stro- oppervlakte per koe is minimaal 8 vierkante meter, dit is inclusief het kalf tot 2 maanden.
Om de schade aan het milieu te beperken mag landbouwgrond namelijk niet te intensief door vee worden gebruikt. Het aantal koeien moet daarom in verhouding staan tot de beschikbare grond van een bedrijf. Als norm geldt, dat een boer omgerekend 2,5 volwassen melkkoeien per ha cultuurgrond mag houden.
Je kunt de stal dagelijks uitmesten met een mestvork en een kruiwagen maar je kan ook kiezen voor het oppotsysteem en de stallen periodiek leeghalen met bijvoorbeeld een trekker. Dagelijks uitmesten is echter hygiënischer.
Neem een kuip en leg een laagje paardenmest (of gelijk welke andere mest) op de bodem. Sproei er een beetje (verdunde) Effectieve Micro-organismen over en strooi er ook een handvol lavameel over. Leg weer een laagje paardenmest met een beetje Effectieve Micro-organismen en lavameel. Herhaal dit tot de kuip vol is.
Potstallen kwamen overal in de zandgebieden voor. In de twintigste eeuw werden de potstallen vervangen door grup- en andere stallen. De laatste jaren maakt de potstal een comeback in de biologische landbouw.
De stal moet een oppervlakte hebben van het aantal dieren maal 10 vierkante meter. De stal bestaat uit één grote ruimte zonder ligboxen, waar de koeien ongehinderd vrij kunnen lopen, vandaar de naam vrijloopstal. Strohokken voor bijvoorbeeld droge koeien of kalveren zijn geen vrijloopstallen.
Geschatte kosten per plaats: €20.000 tot €30.000.
Een hellingstal is een doorontwikkeling van de potstal. Het uitmesten is echter geautomatiseerd en het stroverbruik ligt ongeveer dertig procent lager. Daarnaast is de stal compacter dan een potstal.
Hoeveel bodembedekking voor een goed stalbed? Paarden op stal hebben een goede dikke laag bodembedekking nodig van minstens 15 tot 20 cm over de gehele stalvloer. Deze dikte moet door gehele stal zijn, beter kun je ook geen plek leeg laten.
Met water en een borstel. Als je de stal wilt ontsmetten, omdat er bijvoorbeeld een nieuw paard inkomt, moet deze altijd eerst goed huishoudelijk worden schoongemaakt. Ouderwets met water, zeep en een borstel. Eerst laten inweken en dan borstelen.
Een koe produceert ruim 26 kuub mest per jaar. Gemiddeld produceert één koe dus ongeveer 39 kilo fosfaat per jaar. Tot 20 kilo fosfaatoverschot per hectare mag een uitbreiding 100 procent worden verwerkt.
Hoeveel oppervlakte weide je nodig hebt, hangt af van de kwaliteit ervan. Van een gemiddeld groot runderras hou je drie dieren per hectare. De persoonlijke ruimte per dier is ongeveer 360 m², maar dan moet je zeker ruwvoer bijvoederen.
Het gemiddelde aantal melkkoeien per melkveebedrijf is, op basis van het Bedrijveninformatienet, tussen 2000 en 2021 toegenomen van 57 tot ruim 108 stuks. Uit de CBS landbouwtelling blijkt dat er in 2021 per saldo 414 melkveebedrijven zijn gestopt (3%).
Gemiddeld kan men 10 tot 15 schapen per hectare plaatsen. Dit komt neer op ongeveer 700-1000 vierkante meter per schaap. Één schaap heeft dus 700 à 1000m² grasoppervlakte nodig. De beschikbare oppervlakte hangt natuurlijk af van hoeveel aanvullend voer er wordt verstrekt aan de dieren.
Runderen zijn kuddedieren; ze hebben ruimte nodig en een stal, liefst in of grenzend aan de wei. Het zijn daardoor niet alleen in aanschaf maar ook in onderhoud best kostbare dieren. Bedenk daarbij dat je niet even met een koe naar de dierenarts gaat. Als er iets is, zal de deze langs moeten komen.
In de praktijk wordt nu veelal 230 cm geadviseerd. Bij een dubbele rij ligboxen (koeien met de koppen naar elkaar toe), is het volgens uitkomsten van gedragsobservaties beter de ruimte tussen de koppen te vergroten. De totale lengte van het ligbed zou dan 250 cm moeten zijn.
Een ligboxenstal ook wel loopstal genoemd, is een type stal voor rundvee. In een ligboxenstal lopen de koeien los op betonnen roosters, waardoor de mest en urine door sleuven of gaten in het beton in een put valt, de mestput. Soms is er ook een dichte vloer, met een mestschuif, die de mest naar een put schuift.