Maar wat is een nachtmerrie nou eigenlijk? Noordman: “Nachtmerries zijn verstorende dromen met een afschuwelijke inhoud waaruit mensen kunnen ontwaken en waarbij intense negatieve emoties overheersen. Vaak is dit angst; mensen schrikken wakker uit een nachtmerrie, maar ook walging, verdriet of woede.
Een nachtmerrie ontstaat wanneer u vervelende dingen verwacht. Iemand kan bijvoorbeeld een negatieve emotie hebben als die gaat slapen, bijvoorbeeld stress. Mensen die gestrest zijn overdag hebben vaker vervelende dromen. Deze emotie wordt dan omgezet in negatieve gebeurtenissen.
Nachtmerries door stress en angst
Nachtmerries komen dikwijls voor in een periode waarin je veel stress hebt. Misschien ben je gespannen omdat je te veel werk hebt. Of misschien ben je bang omdat er te veel van je verwacht wordt. Faalangst en onzekerheid kunnen in dat geval zeker leiden tot 'slechte dromen'.
Pak je stress aan
Probeer daarom je stress onder controle te krijgen, vooral vlak voordat je gaat slapen. Kies er bijvoorbeeld voor om mindfulness-oefeningen te doen of lees een boek om tot rust te komen voor het slapengaan, dan is de kans minder groot dat je door nachtmerries wordt geteisterd die nacht.
Sommige onderzoeken en speculaties stellen dat slechte dromen een positieve invloed hebben op je psyche. Nachtmerries zouden een boost geven aan je creativiteit en je helpen bij het verwerken van psychologische stress, vooral wanneer ze gerelateerd zijn aan een stressvolle of traumatische gebeurtenis.
Een nachtmerrie kan zowel bij kinderen als bij volwassenen voorkomen. Bij kinderen komt het vooral veel voor bij kinderen tussen de leeftijd van 3 en 6 jaar. Zowel jongens als meisjes kunnen last hebben van een nachtmerrie, het lijkt vaker voor te komen bij meisjes dan bij jongens.
Een graad minder dan een nachtmerrie is een nare droom en deze droom kan angstaanjagend zijn. Het grootste verschil tussen een nare droom en een nachtmerrie is dat je bij een nare droom meestal doorslaapt.
Je onthoudt je dromen (beter) als je licht slaapt. Ook beleef je je droom sterker wanneer je tijdens je droom(slaap) wakker wordt gemaakt. In principe word je dus niet moe van of door je dromen.
Nachtmerries bestaan in grofweg twee soorten. Er zijn nachtmerries die ontstaan na een traumatische ervaring. In deze nachtmerries vindt vaak een herhaling van de vervelende ervaring plaats (of het lijkt erop). Deze nachtmerries worden posttraumatische nachtmerries genoemd.
Wat is een nachtmerrie(stoornis)?
Noordman: “Nachtmerries zijn verstorende dromen met een afschuwelijke inhoud waaruit mensen kunnen ontwaken en waarbij intense negatieve emoties overheersen. Vaak is dit angst; mensen schrikken wakker uit een nachtmerrie, maar ook walging, verdriet of woede.
Je emoties komen naar boven
Je dromen kunnen dus aantonen hoe jij je voelt of wat jij echt voelt. Je dromen kunnen liefdevol, rustig, actief, gestrest, overweldigend, gehaast, akelig of verontrustend zijn. Let er eens op waar of wanneer je dat gevoel overdag ook hebt.
Wanneer je regelmatig droomt, ben je relatief lang in een diepe slaap. Dat is meestal een goed teken, omdat je daarmee minder kans hebt op een slaaptekort. Omdat je vooral droomt in je REM-slaap, zijn dromen een goede indicator van een gezonde nachtrust!
Dromen dat je niet kan bewegen komt ook vaak voor. Hoewel de “ik kan niet schreeuwen”-droom draait rond niet durven te spreken over je problemen, gaan dromen over verlamming over te weinig actie ondernemen. Onze handen stellen ons in staat te handelen wanneer bepaalde omstandigheden zich voordoen.
Iedereen kan last krijgen van nachtmerries. Naar schatting heeft ongeveer 2% tot 5% van de volwassenen meer dan 1 keer per week een nachtmerrie. Mensen met een psychische stoornis hebben veel vaker regelmatige nachtmerries. Ongeveer 30% heeft hier last van.
Tijdens het in slaap vallen hebben veel mensen regelmatig vreemde ervaringen. Ze zien, horen, voelen, ruiken dingen die er niet zijn. Veel voorkomend zijn het gevoel plotseling in een diepte te vallen en dan waker te schrikken of het gevoel te stikken. Dit noemen we hypnagoge ervaringen.
Als je in deze tijdsperiode wakker wordt, kan dat een indicatie zijn van frustraties, negativiteit of woede. Tijdens deze uren zijn je longen hard aan het werk om je lichaam van voldoende zuurstof te voorzien. Als je nu wakker wordt, is dat een teken dat je ademhaling niet helemaal vlotjes verloopt.
Slaap en ontspan voldoende. Altijd moe wakker worden heeft vaak te maken met een gebrek aan kwalitatief goede slaap. Dat komt in veel gevallen door stress, waardoor het niet lukt om je voor het slapen gaan echt goed te ontspannen. Ruim daarom meer tijd voor ontspanning in, bijvoorbeeld in de vorm van yoga of meditatie.
Gemiddeld duurt die ongeveer 25 minuten, maar de variatie is erg groot: in de eerste slaapcyclus, dus aan het begin van de nacht, beslaat de remfase maar vijf tot tien minuten. Bij elke volgende cyclus dromen we langer. Aan het eind van de nacht kan een droom wel drie kwartier duren.
Ga even het bed uit
Doe even wat anders en zorg dat je niet meer met die droom bezig bent. Je hersenen zijn nu al meer wakker en zullen nu minder snel weer terug gaan naar die vervelende droom. Zorg wel dat je niet al te veel prikkels krijgt want anders kun je daarna niet meer slapen.
Probeer een regelmatige slaapritme aan te houden. Ga elke dag op ongeveer dezelfde tijd naar bed en sta op ongeveer dezelfde tijd op. Drink voor het naar bed gaan geen koffie, alcohol of andere cafeïnehoudende drank, zoals cola en energiedrinks. Vermijd ook (zwaar) eten 's avonds.
De hersengebieden die getriggerd worden door angst in een droom, zijn bij een confrontatie met een angstaanjagende situatie in het echt minder actief. En het hersengebied dat levensechte situaties beoordeelt, reageert dan ook sterker.
Kenmerkend voor een nachtangst is dat je kind kort nadat hij in slaap is gevallen gillend rechtop in zijn bed zit. Als je dan naar je kind toegaat, lijkt het alsof je kind wakker is. Maar hij ziet echter niets, herkent je niet en laat zich niet tot rust brengen. Soms kan je kindje je zelfs wegduwen.
Wat de oorzaak is voor nachtangst is onbekend. Er lijkt een erfelijke aanleg mee te spelen. Kinderen die aan nachtangst lijden hebben vaak een ouder die hier ook last van heeft gehad. De overgang naar de diepe slaap lijkt niet goed te verlopen bij mensen met nachtangst.