De verteller kan een waarom vraag als aanvallend voelen en geeft dan een verdedigend antwoord. En bij een luisterend oor is het de bedoeling dat er juist open antwoorden komen, dat er over nagedacht wordt. Beide manieren van luisteren zijn goed, het is maar net wat de verteller wil.
' 'Door te herhalen wat iemand gezegd heeft, geef je aan dat je het gehoord hebt en dat je het wilt begrijpen. Zo toon je dat je er voor die persoon wil zijn en zal die zich erkend voelen. Dat is ook waar mensen die hun verhaal vertellen het meest naar op zoek zijn: begrip en een luisterend oor. '
Een luisterend oor associëren we meestal met iemand aanhoren voor wat hij/zij te melden heeft, er voor iemand zijn als deze zijn/haar verhaal kwijt moet etc. Desondanks is “een luisterend oor” heel moeilijk. De mens is een prater en eigenlijk minder een luisteraar.
Het is even belangrijk, of misschien nog wel belangrijker dan praten. Door te luisteren ontstaat er namelijk begrip tussen jou en je gesprekspartner. Je begrijpt beter hoe iemand anders denkt en komt zo dichter tot elkaar. Ook zorgt luisteren ervoor dat je gesprekspartner zich gewaardeerd en gehoord voelt.
Een goede luisteraar laat de ander aan het woord en onthoudt wat er gezegd wordt. Je bent ook alert op wat de ander niet met woorden zegt, maar impliciet probeert aan te geven. Luistervaardigheid is dus het vermogen om oplettend te zijn tijdens het communiceren met anderen.
Je wilt niet alleen de woorden horen (de feiten) die de ander zegt, maar vooral de hele boodschap van de ander begrijpen (ook de betekenis én de gevoelens). Door actief te luisteren laat je zien dat je werkelijk wilt weten wat de ander bezig houdt of bedoelt.
Luisteren is een uitdrukkingsvorm van erkenning en respect; het zet het licht op de ander en biedt ruimte om (er) te zijn. Door goed te luisteren creëer je de mogelijkheid voor de ander om zichzelf beter te horen; goed luisteren zorgt voor geruststelling en comfort.
Bij passief luisteren hoor je de spreker praten, maar doe je verder niets. Bij actief luisteren gebruik je een patroon waarbij je op een positieve manier betrokken blijft bij je gesprekspartner. Je hoort niet alleen dát er iets gezegd wordt, je probeert ook daadwerkelijk te begrijpen wát er gezegd wordt.
Als je actief kunt luisteren heb je een belangrijke luistervaardigheid in huis. Hiermee kun je de relatie met de mensen in je omgeving verbeteren doordat ze zich, als je actief luistert, gehoord en gezien voelen. Je laat je gesprekspartner voelen dat je er voor hem bent en vraagt ook wat aandacht voor jezelf.
Empathisch luisteren wil zeggen dat je echt wilt weten wat de ander te vertellen heeft. Als empathisch luisteraar ben je bezig met de ander, je voert het gesprek met interesse in de ander. In het gesprek ben je erop gericht om de ander echt te horen, te begrijpen en zijn gevoelens te onderkennen.
De competentie: Luisteren houdt in dat je goed en actief kunt luisteren en dat dit prioriteit heeft op het moment dat je dingen bereikt wilt krijgen in een gesprek. De juiste concentratie is hierbij van belang, want je moet ook de juiste vragen kunnen stellen om meer informatie te verkrijgen.
Bij gericht luisteren luister je woord voor woord naar alle informatie in het fragment. Hierbij focus je vooral op wat iemand specifiek zegt en noteer je de belangrijke dingen die je moet onthouden. Vergeet hierbij niet te letten op opvallende woorden, die kunnen horen bij het antwoord op de vraag.
Een actieve luisteraar zijn betekent bewust letten op wat we horen. Een van de uitdagingen van onze huidige tijd is dat mensen vaak multitasken, wat de kwaliteit van ons luisteren in gevaar brengt. Je kunt bijvoorbeeld niet je aandacht volledig op een gesprek richten als je appt of aan het surfen bent op het internet.
Goed luisteren heeft grote invloed op de kwaliteit van je communicatie, op je relatie met anderen en op je werk. Door goed te luisteren: Krijg je meer informatie. Begrijp je de ander beter.
Luisteren is een kwaliteit oftewel een kernkwaliteit. Waarom een kwaliteit? Omdat luisteren iets is wat bij je persoonskenmerken hoort of niet. Je bent van nature een goed luisteraar of je bent dat niet.
Als je in staat bent zijn om te luisteren naar wat een ander zegt ben je in staat te begrijpen wat hij of zij echt bedoelt. Je doet dit door te luisteren naar de woorden die gesproken worden, de intonatie van de stem en aandacht te schenken aan de lichaamstaal.
De betekenis van actief luisteren
Actief luisteren is het tegenovergestelde van passief luisteren waarbij de spreker slechts gehoord wordt. Het is belangrijk dat de actieve luisteraar ook gezien wordt door de spreker. Actief luisteren omvat daarom luisteren met alle zintuigen.
Belangrijk is ook om een actieve luisterhouding aan te nemen en de ander aan te moedigen om te praten. Jouw houding vertelt ook veel namelijk. Je kunt de ander door jouw houding aanmoedigen, stimuleren en uitnodigen om te vertellen en het verhaal te doen.
Voorbeeld: "Ik schrik van wat je zegt, maar ik hoor graag van waaruit je dit zegt. ' of "Ik denk dat ik een andere mening heb, maar ik hoor graag wat jij hierover zegt." Wie empathisch luistert, richt de aandacht op wat de ander 'hier en nu' voelt en nodig heeft, ook al vertelt de spreker een situatie uit het verleden.
Als je een persoon empatisch noemt, ben je van mening dat hij of zij van de vaardigheid gebruikmaakt om zich te verplaatsen in de ander. Dat betekent dat die persoon begrijpt hoe de ander zich voelt en wat voor impact dat heeft op de ander – voor zo ver dat kan. Er is in ieder geval oog voor de ander.