Eb en vloed ontstaan onder invloed van de maan en de zon. Aan het einde van de ebperiode is de waterstand minimaal: dit heet 'laagwater' of 'laagtij'. Bij ondiep water kan de zeebodem tijdens laagwater droog komen te staan, waardoor de kuststrook, zoals bij een strand, breder kan worden.
De periode van het stijgen van het water heet vloed of opkomend tij, die van het dalen eb of afgaand tij. De maximale waterhoogte heet hoogwater of hoogtij, de minimale hoogte laagwater of laagtij.
Laagwater is het tijdstip waarop het waterpeil minimaal is. Vallend water, afgaand tij of eb is een periode van ongeveer 6 uur, wanneer de waterstand daalt. Ook wordt hiermee de getijdestroom in deze periode aangeduid. Rijzend water, opkoment tij of vloed is een periode van ongeveer 6 uur, wanneer de waterstand stijgt.
De vorm hoogtij zonder -d is relatief jong en wordt in de 20e eeuw algemeen in de overdrachtelijke betekenis 'bloeiperiode', in de uitdrukking hoogtij vieren 'een bloeiperiode beleven', en vooral in de samenstelling hoogtijdagen 'bloeiperiode'.
De getijbeweging ontstaat door de aantrekkingskracht van de maan en de zon op het water op aarde. De maan (en in mindere mate de zon) trekken als het ware aan het water, waardoor het water in de zeeën een bepaalde kant op beweegt.
Twee keer per maand is het springtij
Zeven dagen na volle maan of nieuwe maan staan de zon en de maan haaks op elkaar. De krachten van de hemellichamen werken elkaar dan tegen. Dit noemen we doodtij: tijdens hoogwater stijgt het water niet zoveel, tijdens laagwater zakt het water niet zoveel.
Doordat de aarde in 24 uur één maal om haar as draait, is het per etmaal tweemaal hoog water en ook tweemaal laag water. De aarde draait als het ware onder de twee vloedbergen door. Doordat de maan in ongeveer een maand om de aarde draait, is de maan in dat ene etmaal ook een stukje opgeschoven.
De waterstand die aan het einde van de vloedperiode bereikt is, heet hoogwater of hoogtij. De hele periode van rijzend water, dus meteen vanaf het moment van laagwater, heet vloed. Het tijdsverschil tussen het begin van de ene vloed en het begin van de daaropvolgende vloed is gemiddeld 12 uur en 25 minuten.
Het is twee keer per dag eb en vloed. Vloed is de periode wanneer de waterstand stijgt tot het maximaal is. Eb is de periode wanneer het water zich terugtrekt.
Het water komt gemiddeld hoger en dat noemen we springtij. Het komt in onze streken voor vlak na nieuwe maan en vlak na volle maan. Als de maan en de zon ten opzichte van de aarde een rechte hoek maken, werken de aantrekkingskrachten mekaar tegen.
Springtij komt voor wanneer de maan en de zon op een lijn staan ten opzichte van de aarde, en de zwaartekracht van de beide lichamen dus samen aan de watermassa op aarde trekt. De getijden op aarde worden veroorzaakt door de maan en in mindere mate door de zon.
Reacties. Het getij zoals het in Nederland wordt waargenomen wordt vooral veroorzaakt door de invloed van maan en zon op het water van de Zuidelijke IJszee, de enige plek op aarde waar de vloedgolf niet wordt gedempt door een landmassa. Daarom treedt springtij in Nederland 2 tot 2½ dag na volle maan op.
PROGRAMMA SPRINGTIJ FORUM 2022. Het versnellen van de duurzame transitie in Nederland. Dat is de missie van Springtij. We willen mensen informeren, confronteren en inspireren om zelf in actie te komen en te kiezen voor verandering.
De periode waarin het verschil tussen hoog en laag water het kleinst is, wordt doodtij genoemd. Hoog water is bij doodtij minder hoog dan gemiddeld en laag water minder laag dan gemiddeld. Doodtij treedt ongeveer eens in de 14 dagen op, ongeveer 48 uur na het eerste kwartier en na het laatste kwartier van de maan.
In quasi volledig afgesloten zeebekkens zoals de Middellandse Zee of de Baltische Zee is het tijverschil nog kleiner dan op de wereldoceanen, omdat ze zo ingesloten liggen dat de getijgolf nauwelijks binnen- en buitengeraakt.
Het Getij is de nieuwe iPhone- en Android app, die iedere watersporter op de hoogte houdt van de eb- en vloedtijden in de Noordzee, Waddenzee, de rivieren en Zeeuwse wateren. De app maakt gebruik van de data van alle 84 getijmeetpunten.
De dagen vlak voor en na de volle maan verandert de energie om ons heen. De nadelen hiervan zijn dat je als HSP wakker kan liggen, onrustig slaapt, intens droomt of zelfs slaapwandelt. De volle maan versterkt alles, het heeft effect op je emoties, gedachten en situaties.
Eerst komt het zeewater ver het strand op, en een paar uur later is het strand weer helemaal droog. Dit zijn de getijden van de zee. Bij hoog water is het vloed en bij laag water is het eb.
Omdat de aarde zelf ook nog in z'n geheel naar de maan getrokken wordt, en de waterlaag door haar losse 'gladde' massa iets achterblijft bij de beweging van de aarde, wordt deze er in feite vanaf 'geslingerd', en hoopt het water zich daar aan de kant het verst van de maan dus ook op.
De wind kan het water langs de kust nog hoger opstuwen en wanneer het boven bepaalde hoogtes komt, is sprake van stormvloed. Valt de storm ook nog samen met springtij, dan komt het water nog hoger. Dit noemt men springvloed. Doodtij is het tegenovergestelde van springvloed.
Bij vloed is het water hoog en dicht bij de duinen. Eb betekent dat het water laag staat en verder weg. Soms vallen hele gebieden droog als het eb is. De aarde, zon en maan werken als magneten op elkaar.
Aan de Bay of Fundy zijn de grootste getijdeverschillen ter wereld te zien. Het verschil tussen eb en vloed is daar gemiddeld 15 meter en het grootst gemeten verschil ooit is maar liefst 21,6 (!) meter. Tijdens een 12 uur durende getijdswitch stroomt er ongeveer 115 miljard water in en uit de baai.
Magnetische maan
De maan draait om de aarde en trekt het water op aarde naar zich toe. Daardoor ontstaat vloed. De aarde draait langzaam rond, waardoor de maan steeds een ander stuk water naar zich toetrekt. Als het water niet wordt aangetrokken door de maan, dan wordt het eb.
Doodtij is de periode van het getij waarin het verschil tussen hoog- en laagwater minimaal is. Het hoogwater is dan minder hoog dan gemiddeld en het laagwater is minder laag dan gemiddeld.
(Voor de zeer geïnteresseerden: dat de vloedstroom langer duurt dan de ebstroom is het gevolg van een uitloper van de warme golfstroom die vanuit Het Kanaal door de Noordzee naar het noorden stroomt. Deze stroom heeft de naam 'Havard'. Hierdoor is de vloedstroom doorgaans sterker dan de ebstroom.)