ICD is de afkorting van Implanteerbare Cardioverter Defibrillator. De ICD functioneert als een bewaker van het hartritme en beëindigt ritmestoornissen. Het apparaat wordt geïmplanteerd direct onder het sleutelbeen onder de huid, of in sommige gevallen één laag dieper onder de borstspier.
De levensduur van de ICD ligt tussen 5 en 10 jaar, afhankelijk van de instellingen en hoe vaak de ICD moet ingrijpen. De ICD houdt dag en nacht uw hartritme in de gaten en verbruikt dus altijd stroom. Na verloop van enige jaren zal bij de controles van de ICD blijken dat de batterij van de ICD leeg begint te raken.
De arm aan de kant van de ICD mag u bewegen maar niet boven schouderhoogte uit laten komen. Vermijd rekken, strekken, ronddraaiende bewegingen boven schouderhoogte, tillen, druk uitoefenen en dergelijke. De onderarm mag u vrij bewegen. Draag geen zware voorwerpen en verricht geen zware lichamelijke arbeid.
De risico's die de implantatie van een ICD met zich meebrengt, zijn onder andere infectie op de operatieplek en/of overgevoeligheid voor materialen van het implantaat, het niet-afgeven van therapie wanneer dat nodig is, of het ontvangen van extra therapie wanneer dat niet nodig is.
U komt in aanmerking voor de implantatie van een ICD als u al eens een gevaarlijke ritmestoornis heeft gehad en overleefd. Daarnaast komt u in aanmerking voor een ICD wanneer u een vergroot risico loopt op het krijgen van een potentieel levensgevaarlijke ritmestoornis.
Ook met een functionerende ICD kan iemand overlijden. Het is wel mogelijk dat zich tijdens het overlijdensproces kamerritmestoornissen voordoen of dat er elektrische stromen lopen in het hart die de ICD daarvoor aanziet. Er kunnen dan een of meerdere shocks worden afgegeven.
Een ICD kan zo hartritmestoornissen opsporen en als het nodig is elektrische pulsen of een elektrische schock geven. Een pacemaker werkt grotendeels hetzelfde. Een pacemaker kan echter alleen ingrijpen als het hartritme te laag is, terwijl een ICD zowel bij een te hoog als bij een te laag hartritme kan ingrijpen.
Een paar voorbeelden: Stel dat het implanteren van een ICD of CRT-D ongeveer € 30.000 kost. Op het moment dat een ICD maar zes jaar meegaat, betekent dit dat de kosten per jaar per ICD-drager € 5000 zijn. Gaat de ICD twaalf jaar mee, dan zal dit resulteren in een halvering van de kosten per jaar per ICD-drager.
Het verschil met een pacemaker is dat een ICD kan ingrijpen bij een levensbedreigende hartritmestoornis door een elektrische schok toe te dienen, waarna het hartritme normaliseert. Direct levensbedreigend zijn vooral bepaalde hartritmestoornissen in de kamers, niet in de boezems.
Met een ICD mag je gewoon op vakantie. Ook met het vliegtuig.
Meestal duurt de hele ingreep tussen de anderhalf en twee uur. Bij patiënten waarbij de ICD ook gebruikt wordt ter ondersteuning van hartfalen kan een extra elektrode nodig zijn. In dat geval kan de ingreep wel anderhalf uur langer duren.
Een S-ICD-shock wordt door de meeste mensen gevoeld als een harde slag of stoot midden op de borst en/of tussen de schouderbladen. Als de S-ICD een shock heeft afgegeven, hoeft u daarvoor meestal niet meteen met spoed naar het ziekenhuis.
Samenvatting rijbevoegdheid als ICD drager
Na een terechte schok van uw ICD mag u twee maanden geen motorvoertuig besturen. Na een onterechte schok mag u geen motorvoertuig besturen totdat de kans op herhaling is geminimaliseerd door aanpassing van de instellingen van de ICD of aanpassing van de medicatie.
Als de batterij van de implanteerbare defibrillator (ICD) bijna leeg is, zult u waarschijnlijk een nieuwe ICD krijgen. De gemiddelde levensduur van een ICD bedraagt 6-10 jaar, afhankelijk van de instellingen en afgegeven therapieën.
Dit betekent dat de ICD de shock tegenhoudt als de patiënt een snel hartritme heeft als gevolg van extreme inspanning. Over het algemeen kan gesteld worden dat sporten geen kwaad kan voor een ICD-drager. Laat u adviseren door uw cardioloog over welke sportbeoefening het beste bij u past en onder welke omstandigheden.
Afhankelijk van welk type ICD er bij u is geïmplanteerd en hoe deze is ingesteld, kan uw ICD een pieptoon laten horen (een waarschuwingssignaal). Als uw ICD een pieptoon afgeeft, neem dan direct contact op met uw arts voor verdere instructies.
Hoe werkt de ICD? Een ICD bestaat uit een pulsgenerator en één tot drie elektroden (leads). De pulsgenerator is een kastje met hierin onder andere de batterij. Het kastje is zo groot als een klein lucifersdoosje en weegt ongeveer 60-100 gram.
Een ICD of pacemaker kan alleen worden verwijderd als er een door de familie getekend formulier aanwezig is waarmee de toestemming geregeld is. Wettelijk is lijkopening geen “voorbehouden handeling” meer.
Medicijnen. Het is belangrijk dat u zich realiseert dat de ICD niets verandert aan de toestand van uw hart. Het apparaatje kan niet voorkomen dat er gevaarlijke hartritmestoornissen optreden, maar kan deze wel zo snel mogelijk weer beëindigen.
Een ICD kan elektroden (draden) bevatten die via de bloedbaan naar het hart gaan (zogenaamde transveneuze ICD) of een elektrode die vlak onder de huid ligt (subcutane ICD). Een transveneuze ICD kan 1, 2 of 3 elektroden bevatten.
De levensduur van de pacemaker is gemiddeld 10 jaar.
Met een goed functionerende pacemaker kan je gewoon overlijden en dit zal het overlijdensproces ook niet verlengen. Ook met een ICD kunnen mensen overlijden. Indien er nog kamerritmestoornissen optreden, zal de ICD echter wel shocks afgeven, maar als er geen contracties ontstaan, zal een patiënt overlijden.
Soms kan, ook na weken tot jaren, de ICD verschuiven in de pocket en bij sommige houdingen tegen de huid drukken. Dit kan gevoelig zijn. Als de ICD verder vrij onder de huid ligt zonder continue klachten te geven is er geen probleem.
Het plaatsen van een pacemaker is een redelijk eenvoudige ingreep, die 1,5 tot 2 uur duurt. Bij een speciale pacemaker (CRT) duurt de ingreep iets langer. De pacemaker wordt vaak linksboven onder de huid geplaatst. Je krijgt meestal een plaatselijke verdoving en bent bij kennis.
Omdat elke S-ICD-patiënt anders is, is moeilijk met zekerheid te zeggen hoe lang uw herstel zal duren. Over het algemeen zou u de dag na uw implantatieprocedure weer naar huis moeten kunnen.