De ziekte van Addison ontstaat door een ontsteking van de bijnieren. De ontsteking komt doordat de eigen afweer van het lichaam de bijnieren aanvalt (een auto-immuunziekte). Door de ontsteking wordt de buitenkant van de bijnier (de schors) beschadigd. Hierdoor kan de schors belangrijke hormonen niet meer maken.
Arts-onderzoeker Thomas Addison beschreef de ziekte voor het eerst in 1855. Het gebrek aan (voldoende) cortisol kan zonder tijdige diagnose en behandeling dodelijk zijn, doordat cortisol absoluut noodzakelijk is voor het lichaam.
Klachten die hierbij horen zijn: een bruine verkleuring van uw gezicht, handlijnen en tandvlees, algehele moeheid en zwakte, gewichtsverlies, lage bloeddruk en chronische diarree. De behandeling bestaat uit het aanvullen van de hormonen die u tekort komt.
Bekende lijders aan de ziekte van Addison waren president John F. Kennedy, de heilige Elisabeth van de Drie-eenheid en vermoedelijk ook de Engelse schrijfster Jane Austen.
Gebrek aan cortisol kan leiden tot verschillende niet-specifieke verschijnselen zoals vermoeidheid, spierzwakte, gewichtsverlies, lage bloedruk of buikpijn. Op momenten van stress of ziekte is verhoogde aanmaak van cortisol noodzakelijk.
Om de bijnieren te herstellen is het nodig om de bijnieren regelmatig te voorzien van mineralen zoals kalium, natrium, maar ook glucose/suiker uit groente en fruit. Natuurlijk kun je ook andere combinaties maken! Wat ook kan is een smoothie maken van groente en fruit, en daar van drinken om de 1,5-2 uur.
De klachten die aan bijnieruitputting worden toegeschreven zijn zeer divers. Moeheid, slaapproblemen, diffuse pijn, darmklachten of nervositeit worden gepropageerd als typisch.
Een tekort aan cortisol kan een gevolg zijn van aandoeningen van de bijnier (aangeboren aandoeningen, infecties, tumoren, bloedingen), stoornissen van de hypofyse (infecties, tumoren, trauma, bloedingen,…), en ten slotte langdurige (hoge) dosissen cortisone.
Erfelijkheid De ziekte van Addison is meestal verworven. Er zijn zeer zeldzame autosomaal-recessieve of X-gebonden erfelijke vormen van primaire bijnierschorsinsufficiëntie (zie Tabel 1, pagina 3).
Wanneer het cortisolgehalte blijft aanhouden, kan dit ervoor zorgen dat je niet in slaap kunt vallen of vaak wakker wordt. Je voelt je vermoeid. Cortisol zorgt er voor dat je meer energie hebt, maar na een langdurige periode kan dit leiden tot vermoeidheid en uitputting. Je bent humeurig.
Cortisol wordt ook wel het stresshormoon genoemd. Het hormoon wordt aangemaakt in de bijnieren als reactie op een angst- of stressprikkel.
Wat kun je doen om je cortisol te verhogen? Een gezonde leefstijl is een van beste dingen die nu al kunt doen voor een gezonde cortisolwaarde. Hierbij kan je denken aan voldoende beweging, gezond eten en genoeg rust. Beperk ook de hoeveelheid stress waar mogelijk voor een zo goed mogelijk resultaat.
Vind in het dagelijkse leven een balans tussen drukke momenten en periodes van rust. Ook regelmatig bewegen, voldoende water drinken, genoeg slapen en het volgen van een gezond en evenwichtig voedingspatroon kunnen bijdragen tot het herstelproces.
Cortisol, het antistresshormoon, wordt geassocieerd met het vet op de buik. Als dit hormoon in hoge mate aanwezig in het lichaam, worden alle vetreserves verbrand voor die rond de buik wordt aangesproken. Dit hormoon kan ook beïnvloed worden door bepaalde voeding of veranderingen in levensstijl.
Verwijdert de arts de bijnieren helemaal, dan valt hun functie weg. Wordt maar een deel van de bijnier verwijderd, dan houden ze voor een deel hun functie. Je kunt niet leven zonder bijnierschorshormonen. Zijn je bijnieren verwijderd, dan moet je de rest van je leven medicijnen slikken.
Vitamine C De productie van Cortisol en de andere bijnierhormonen zijn afhankelijk van een voldoende aanvoer van vitamine C. Hiermee is het de belangrijkste vitamine voor de bijnieren. Mensen met een bijnieruitputting zouden tussen de 2000 en 4000 mg per dag moeten gebruiken.
Het vraagt aanpassingen in je levensstijl en dat je bijnieren de tijd krijgen om zich te herstellen. Gezonde voeding, de juiste supplementen, beweging, aanpakken van de stressbronnen en veel rust zijn de belangrijkste peilers voor je herstel. Het herstel kan minimaal een half tot heel jaar in beslag nemen.
Koffie stimuleert de productie van cortisol; daarom krijg je er energie van! Maar het betekent dus ook een extra belasting voor je lichaam. Pas hiermee op, vooral als je een autoimmuunziekte hebt. Je bijnieren en cortisol hebben namelijk invloed op je immuunsysteem, dat bij een autoimmuunziekte al uit balans is.
De bijnieren liggen bovenop de nieren. Bijnieren bestaan uit bijniermerg en bijnierschors. Het merg zit in de binnenkant en het schors aan de buitenkant van de bijnieren. Bijnierkanker zit meestal in het bijnierschors van 1 van de 2 bijnieren.
Stress is meetbaar
Chronische stress kan biologisch gemeten en aangetoond worden. Via een bloedname kunnen bepaalde bloedmarkers (vb cortisol) opgespoord worden, Microscopisch onderzoek van hersenweefsel kan duidelijk schade aantonen aan de verbindingen tussen de hersencellen (dendritische schade).
Onderzoek toonde aan dat fosfatidylserine de afgifte van cortisol als reactie op inspanningsstress zou afremmen. Na een maand lang 300 mg fosfatidylserine te hebben gebruikt, rapporteerden de proefpersonen minder last te hebben van stress en een beter humeur te hebben.
Bij het syndroom van cushing maakt het buitenste deel van de bijnieren (de schors) te veel van het hormoon cortisol. Cortisol heeft zeer veel effect op vrijwel alle organen en weefsels van het lichaam.