Voor de meeste kinderen is pesten vooral een manier om meer (sociale) status en aanzien in een groep te verkrijgen. Ook kan pesten kan een manier zijn voor kinderen om te experimenteren met sociale vaardigheden en te testen welke gedrag wel en niet acceptabel is.
Je doet het, omdat je er ergens baat bij hebt. Om de een of andere reden geeft het je een goed gevoel om iemand pijn te doen en te pesten. Dit principe is een principe wat niet te weerleggen is en vormt de basis waarom iemand überhaupt wil pesten.
Vanuit die evolutionaire gedachte is pesten vooral een manier om sociale status in een groep te versterken. Bij leerlingen zijn dit dingen als meer populariteit, meer vriendschappen en meer feestjes waarop je uitgenodigd wordt.
Vooral kinderen die herhaaldelijk en op verschillende manieren zijn gepest, hebben last van sociale en emotionele problemen. Hoe erger en langduriger het pesten, hoe groter de kans op negatieve gevolgen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat gepest worden gevoelens van eenzaamheid en depressie vergroot.
Sociale vaardigheden: Kinderen die minder prosociaal gedrag laten zien, hebben meer kans om gepest te worden. Kinderen die bijvoorbeeld goed kunnen onderhandelen, anderen helpen en steunen, zijn minder vaak het doelwit van pesters.
Of je een slachtoffer wordt van pesten, wordt door ongeveer 66 procent bepaald door je genen. Verder spelen allerlei factoren uit de omgeving een rol, zoals de klas waarin je zit. De genetische erfelijkheid komt ook deels door bepaalde eigenschappen die het pestgedrag uitlokken.
De gepeste pester
Sommige kinderen of jongeren gaan pesten omdat zij zelf gepest worden of werden. In de wetenschappelijke literatuur worden zij ook wel 'bully-victims' genoemd. Door zelf te pesten, reageren zij de negatieve emoties van het gepest worden af op anderen of nemen ze wraak.
In Nederland wordt 9,3 procent van de middelbare scholieren gepest, blijkt uit onderzoek van PISA, een onderwijsafdeling van OESO. Scholieren uit Portugal, IJsland, Zuid-Korea en Spanje worden net iets vaker gepest. Leeftijdgenootjes uit Rusland, de Dominicaanse Republiek, China en Tunesië hebben het veel zwaarder.
Profiel Pester / De dader
Is impulsief, extravert, wil graag populair gevonden worden en denkt dit alleen te bereiken door te pesten. De dader denkt dat pesten hem populair maakt, maar vaak worden daders niet aardig gevonden (Goossens et al., 2000).
Pesten op kantoor. Het gebeurt, en de gevolgen zijn zwaarwegend. Uit ons onderzoek (uitgezet door IPSOS) blijkt echter dat bedrijven te vaak weinig tot geen aandacht aan dit probleem besteden.
Je kan heel wat proberen om het pesten te laten stoppen. Het allerbelangrijkste is dat je weet dat je er niet alleen voor staat! Praat erover met je vrienden, broer of zus, ouders, trainer, leerkracht of leiding.
Daarom kun je de pestkop het beste terug pakken door het anders aan te pakken. Wees het overal mee eens en zeg overal rustig en vrolijk ja op. Je kunt zelfs complimenten maken. Zegt de pestkop: 'Jij bent een sukkel' dan zeg jij: 'Klopt, helemaal waa.
Laat de pester iets goedmaken, vraag dus een inspanning van de dader. Bied duidelijke grenzen: wie te ver gaat, krijgt een duidelijk signaal. Ook voor het veiligheidsgevoel van de groep is dat signaal belangrijk. Zorg dat de pester zijn gedrag zelf in de goede richting kan sturen.
Leerlingen kunnen ook lichamelijke klachten krijgen door pesten, bijvoorbeeld hoofdpijn, buikpijn, bedplassen of slapeloosheid. Wie gepest is, kan daar jarenlang last van houden. Bovendien is de kans op een depressie op latere leeftijd groter. Het zelfbeeld is vaak laag en relaties verlopen soms moeizaam.
Pesten is een vorm van agressie en bedoeld om een ander pijn te doen. Het kan lichamelijk pijn doen of het kan geestelijk pijn doen. Als je gepest wordt, maakt dat je onzeker, en daar kun je je leven lang last van hebben.
Zoek contact met de school, sportclub of andere organisatie waar het pesten plaatsvindt, om samen aan een oplossing te werken. Bespreek samen met je kind hoe jullie de situatie het beste kunnen oplossen. Hier zijn wat tips: Vraag je kind wat er precies is gebeurd.
Doordat ervaringsdeskundigen voorlopers van pesten opmerkten bij kleuters jonger dan 6 jaar, mag er dus niet blindgestaard worden op de ontwikkelingspsychologie die aangeeft dat pesten maar voor zou komen vanaf de leeftijd van 6 jaar.
"Door het pesten te noemen, maak je het klein", vindt ze. "Mensen moeten zich realiseren dat wat wij pesten noemen eigenlijk mishandeling, discriminatie, bedreiging en belediging is. Dat is al lang strafbaar." Ze denkt dat wanneer we pesten noemen voor wat het is, we daar anders mee om zullen gaan.
Negeren heeft een grotere impact op werknemers dan pesten. Werknemers die worden genegeerd, zeggen vaker hun baan op dan gepeste werknemers. Bovendien hebben zij meer problemen met hun gezondheid. Toch denken werknemers dat buitensluiting psychisch minder schadelijk is dan pesten.
Gevolgen pesten op latere leeftijd
Gevolgen van pesten kunnen onder andere angst en onzekerheid zijn. Pijnlijke ervaringen zoals je bedreigd, buitengesloten of afgewezen voelen kunnen je lang blijven achtervolgen. Een pestverleden verwerken is iets waar veel mensen hulp voor zoeken.
Zeg tegen de pester dat hij/zij moet ophouden: het is niet grappig. Vraag hulp aan je vriend(inn)en, samen staan jullie nog sterker! Vertel je meester of juf wat je hebt gezien/gehoord. Maak een foto of screenshot als je ziet dat iemand online wordt gepest: het kan helpen als bewijsmateriaal.
Pesters zijn in veel gevallen onzeker en proberen dit onder stoer gedrag te verbergen. In veel gevallen menen pesters dat ze populairder worden door hun gedrag, maar in werkelijkheid keuren de meeste groepsgenoten het pesten af of zijn ze hooguit aardig voor de pester omdat ze bang voor hem zijn.
Fysiek pesten kwam het meeste voor in de leeftijdsgroep van 6 tot 9 jaar. Emotioneel pesten bereikt ook in de leeftijdsgroep van 6 tot 9 jaar het hoogste aantal, maar blijft even hoog in de leeftijd van 10 tot 13 jaar en neemt daarna af in de leeftijd van 14 tot 17 jaar.