In een contaminatie worden twee woorden of uitdrukkingen met een verwante betekenis door elkaar gehaald, waardoor een verkeerd nieuw woord of een verkeerde nieuwe uitdrukking ontstaat.
Bijgewerkt op 24 februari 2023. Een contaminatie is een onjuiste combinatie of verhaspeling van twee woorden of woordgroepen die vaak op elkaar lijken in betekenis of gebruik. Vaak worden de verhaspelde vormen structureel, door een grote groep, en gedurende een lange periode gebruikt.
contaminatie (zn): verontreiniging.
Een contaminatie is een vermenging van twee uitdrukkingen die niet klopt. Bijvoorbeeld: het kost duur. Dit is een vermenging van het kost veel en het is duur. Een contaminatie kan ook een vermenging van twee woorden zijn waardoor je een nieuw woord krijgt dat niet klopt.
[medisch] verontreiniging of besmetting met chemische stof of bacterie. [taalkunde] onjuiste samenvoeging van twee woorden.
Het woord overnieuw kan beschouwd worden als contaminatie van opnieuw en het bijwoord over, dat ook 'opnieuw' kan betekenen (vooral in de samenstelling overdoen). Hoewel overnieuw in Nederland veelvuldig wordt gebruikt, is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die het woord afkeurt.
Contaminaties zijn een vreemde brouwsels van taal. Ze ontstaan als je twee uitdrukkingen vermengt tot een nieuwe, foutieve uitdrukking. Een voorbeeld is de zin: het kost duur. Dat is een verkeerde combinatie tussen de uitdrukkingen 'het kost veel' en 'het is duur'.
Een pleonasme is een uitdrukking waarin het ene woord iets benoemt wat ook al in het andere woord besloten ligt (bijvoorbeeld: oude bejaarde en nat water). De termen pleonasme en tautologie hebben allebei betrekking op het gebruiken van verschillende woorden die ongeveer hetzelfde betekenen.
Bij een pleonasme herhaal je vaak een deel van de betekenis van een woord. Meestal gebeurt dit door een combinatie van een bijvoeglijk naamwoord met een zelfstandig naamwoord of een werkwoord. Voorbeelden hiervan zijn: ronde bal, omlaag vallen, weer hervatten, aanwezige bezoekers, valse voorwendsels.
Woorden noemen we synoniem als ze (ongeveer) hetzelfde betekenen. Een synoniem noemen we ook wel evenwoord. Evenwoord is dus een synoniem van het woord synoniem!
[medisch] verontreiniging of besmetting met chemische stof of bacterie.
In deze zin staat staat een contaminatie, vergelijk: De oorzaak van het instorten van deze brug is de gebrekkige constructie. Het instorten van deze brug is te wijten aan de gebrekkige constructie.
Een tautologie is een combinatie van woorden die hetzelfde betekenen. Vaak gaat het om synoniemen die elkaar kunnen vervangen, waardoor je iets dubbelop zegt. Een tautologie kan een stijlfiguur of stijlfout zijn, afhankelijk van de inburgering of verstening van de gebruikte combinatie.
Twee woorden zijn homoniem als ze een gelijke uitspraak en spelling hebben, maar een duidelijk verschillende betekenis. Homonymie komt ook voor bij woorden die tot verschillende woordsoorten behoren. Ook zinnen kunnen homoniem zijn.
In de standaardtaal zijn alleen 'Dat is duur' en 'Dat kost veel' algemeen geaccepteerd. Duur kosten wordt als een fout gezien. Het geldt als een contaminatie (een verhaspeling) van duur zijn en veel kosten. Het is ook weinig kosten of goedkoop zijn, en niet goedkoop kosten.
Een tautologie is een woordcombinatie waarin een begrip twee keer of meer wordt genoemd. Ze bestaat doorgaans uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort, vaak met en of of(te) ertussen. Voorbeelden zijn eenzaam en alleen, pracht en praal en niettemin toch.
Een tautologie is een woordcombinatie waarin een begrip tweemaal of meerdere malen wordt genoemd. Ze bestaat doorgaans uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort; in veel gevallen zijn het twee zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden of bijwoorden, vaak met het voegwoord en of of(te) ertussen.
Een tautologie is een combinatie van woorden die hetzelfde uitdrukken. Het zijn twee woorden van dezelfde woordsoort, bijvoorbeeld twee bijvoeglijk naamwoorden, twee zelfstandignaamwoorden of twee bijwoorden. Tussen de woorden in staat meestal een voegwoord, zoals en of of. Je kunt hierbij denken aan verheugd en blij.
Verzenden is een contaminatie'.
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) verzamelt en beschrijft nieuwe woorden, neologismen. Neologismen worden op verschillende manieren gevormd en sommige nieuwe woorden raken ingeburgerd.
Kruisbesmetting is het besmetten van voedingsmiddelen met micro-organismen, allergenen, chemische stoffen of fysische delen die hier niet in horen te zitten. Bij allergenen, chemische stoffen en fysische delen noemen we dit ook wel contaminatie.
Kruisbesmetting treedt op wanneer je een besmet product bereidt of bewaart en de bacteriën van dat product op een ander product brengt. Dat gebeurt als je het besmette product tegen een ander product aanlegt, maar het kan ook indirect gebeuren, via de handen, het keukenmateriaal, het aanrecht, de koelkast enzovoort.
Als de ziektekiemen zich nog niet vermenigvuldigd hebben of als ze door het afweersysteem herkend en verwijderd worden spreekt men nog niet van een infectie maar van een besmetting (contaminatie). Een infectie heeft vaak een ontsteking (ontstekingsreactie van het lichaam) tot gevolg.
Infecties die worden veroorzaakt door bacteriën, kunnen worden bestreden met antibiotica. Ze doden de bacteriën of remmen hun groei. Als een antibioticum regelmatig tegen een bacterie wordt gebruikt, kan die bacterie resistent worden.