Plant een vijg bij voorkeur in het voorjaar op een zonnige en warme plek. Bijvoorbeeld in de buurt van een zuidmuur. Een stenen muur is helemaal ideaal, deze straalt ook 's avonds nog warmte af. Heb je geen zuidmuur, zorg dan in elk geval voor een beschutte plek tegen koude wind.
De vijgenboom staat graag in de volle zon of halfschaduw, het liefst op een beschutte plek tegen een muur bijvoorbeeld. De boom kan zowel in een pot als in de volle grond goed overleven. In de volle grond kan de vijgenboom prima tegen vorst.
Ze staan graag op een plekje in de zon of lichte schaduw. Ze kunnen bij nachtvorst in april-mei schade wel oplopen. Uit voorzorg is het dus verstandig om de plant in de koudere dagen te beschermen tegen vorst. Vijgenbomen zijn in de jonge jaren eenvoudig met allerlei vaste planten te combineren.
Plant een vijgenboom (Ficus carica) het liefste op een wat drogere plek. In de zomer zal dan wel wat water nodig zijn, maar in de winter verdrinkt hij niet, en dat is erg belangrijk. Zorg ook dat de plek goed beschut en warm is, zodat de vruchten goed afrijpen en de vijg in de winter niet het gure weer meemaakt.
Vijgen zijn extra te bemesten met koemest en kalk. Vijgen zijn dol op water, in de zomermaanden is dagelijks beregenen een lust voor de vijg. Het is bovendien goed waarneembaar wanneer de vijg dorst heeft, de bladeren gaan dan slap hangen. De vijg herstelt zich snel wanneer deze voldoende water krijgt.
Over het algemeen geldt dat vijgenbomen rond het midden van de lente geplant kunnen worden. Een jonge vijgenboom doet er ongeveer twee jaar over voordat het vruchten draagt. De vijgen van de meeste soorten worden aan het einde van de zomer en aan het begin van de herfst rijp.
Een vijgenboom snoei je bij voorkeur tijdens de rustperiode. Deze periode loopt in ons klimaat van november tot februari. Het snoeihout kun je goed gebruiken voor het maken van stekken van de vijg. Het sap van vijgen kan irriteren op de huid dus pas hiervoor op.
Vijgen (Ficus carica) zijn warmteminnende planten die (te) sterk kunnen groeien en hierdoor geen vruchten geven. Op korte scheuten aan de gesteltakken ontstaan volgend seizoen de vruchten. Lange scheuten geven geven veel bladeren en geven geen of weinig vruchten.
De meeste vijgenrassen zijn zelfbestuivers. Er dus geen bestuiving van een andere vijg nodig om vruchten aan de boom te krijgen. Er bestaan uitzonderingen, dus let daarop als je een vijg koopt. De rijpe vijgen die de vijgenplant vanaf het tweede jaar produceert zijn talrijk heerlijk.
Het rijpen van suikerhoudende vruchten kost de vijgenboom heel wat energie. Daarom is het aanbevolen om de boom van april tot en met augustus om de twee weken te bemesten. Een evenwichtige meststof is doorslaggevend - de voedingsstoffen bevorderen de vruchtvorming en het rijpingsproces van de vijgen.
Vijgen houden van een neutrale of iets kalkrijke grond (de ideale pH is 6,0), op zure gronden is het daarom belangrijk om elk jaar wat kalk te strooien. Vijgen groeien van nature in schrale droge grond in mediterrane gebieden. Het is handig om die omstandigheden zo goed mogelijk na te bootsen.
De vijgenboom op stam moet één keer per jaar gesnoeid worden. De beste periode om de vijg te snoeien is van eind november tot januari. Dan is al het blad van de boom gevallen. Snoei al het dode hout van de vijg weg en zorg dat de gewenste vorm in de boom blijft.
Een volwassen vijgenboom (Ficus carica) in volle grond kan makkelijk tot -10 °C aan; tegen een zuidenmuur en uit de noordoostenwind kun je dus perfect een vijgenboom houden. Op zo'n zonnige, droge plek groeit hij uit tot een fikse boom van wel 4 meter hoog en breed.
Het is heel normaal dat de boom wat blad laat vallen. Hij is niet bezig met het blad, hij is bezig met overleven en wortelen. De boom beschermt zichzelf tegen teveel vochtverlies door blad te laten vallen. Wat je ziet is dus heel normaal.
Jaarlijks onderhoud en snoei van de vijgenboom
In het algemeen is het aan te raden om de langste takken jaarlijks terug te knippen en zelfs te halveren. Zo zorg je ervoor dat de groei van de vijgenboom niet alleen aan de toppen van de takken plaatsvindt, maar ook dichter bij de stam.
Het hoofdseizoen is van augustus t/m oktober. Maar ze zijn bijna een heel jaar leverbaar. Wat is de houdbaarheid van verse vijgen: Vijgen kunnen het beste bewaard worden in de koelkast.
De eerste vijgen kun je plukken rond augustus en september. Vijgen die een beetje open lijken te barsten zijn het meest rijp. Na de winter kun je soms zelfs een tweede oogst verwachten.
De vijgenboom kan je het beste verplaatsen in de maanden oktober en november. Als het een milde winter is kan je de boom ook in december nog verplaatsen. De boom heeft nu alle tijd om zich opnieuw te settelen, de wortels kunnen aansterken en weer volop gaan groeien als de lente start.
De mooiste vruchten om uit je eigen tuin te oogsten, zijn vijgen. Ze horen, meer nog dan andere vruchten, perfect rijp, vol zoet en zacht geplukt te worden. Omdat ze nauwelijks transport verdragen moeten ze dus meteen gegeten worden. Ideaal dus om zelf te kweken.
Hoeveel graden vorst vijgenbomen precies kunnen verdragen is moeilijk te zeggen. Het is afhankelijk van een aantal omstandigheden. Indien deze omstandigheden optimaal zijn ondervinden de vijgen bij een nachtvorst tot -23 graden Celcius geen enkel probleem.
Vijgenbomen en water
Een vijgenboom kan droogte goed tolereren maar geef je tijdens de zomermaanden regelmatig water dan kan de vijgenproductie en kwaliteit van de vijgen beter zijn. Als het warm is hebben vijgenbomen elke dag water nodig. Grotere potten hebben over het algemeen minder water nodig dan kleinere potten.
In de volle grond kan de vijgenboom de winter gemakkelijk doorstaan, zeker als de boom beschut staat tegen harde wind en in goed gedraineerde grond staat. De vijgen aan de boom kun je wel beschermen tegen vorst, want die kunnen niet tegen temperaturen lager dan 7 °C.
Het sap van de boom is giftig en kan voor irritatie zorgen als de huid ermee in aanraking komt. Het is niet zo da je gelijk naar de dokter moet maar het kan wel gaan irriteren en jeuken. Draag daarom beschermende kleding en eventueel een oogbescherming.
Ik voer gedroogde vijgen als extra aan al mijn vogels. Vooral de vruchtenduiven (die in de natuur voornamelijk van ficus soorten leven) lusten het graag. Voordat ik het geef, laat ik de gedroogde vruchten in water weken zodat die zachter worden en meer volume/textuur krijgen.