Bij een noordenwind komt de lucht over zee vanuit het koude noorden. In de winter is lucht vanaf zee relatief zachter dan boven land, maar omdat de lucht uit het noorden komt voert deze wind ook in de winter koudere lucht aan. De lucht is dus vaak vochtig en relatief koud.
De windrichting in Nederland
De windrichtingen in Nederland worden dus grotendeels bepaald door de mondiale luchtstromen, maar de wind komt ook uit het noorden of oosten. Dat heeft te maken met de posities van de lage en hoge drukgebieden.
Zuidwestenwind domineert, behalve in het voorjaar
In alle maanden is zuidwest de overheersende windrichting, vooral in de winter- en herfstmaanden. In de herfst- en wintermaanden waait de wind zo'n 30% van de dagen uit het zuidwesten.
Twee keer zoveel koude noordenwind
Tussen 1961-2021 was dit het geval op ruim 25% van de aprildagen. Dit jaar was uitzonderlijk met meer dan 50% van zulke dagen. De warme (zuid)oostelijke windrichtingen kwamen dit jaar vrijwel niet aan bod.
Tussen ongeveer 30 graden noorderbreedte en 60 graden noorderbreedte is de zuidwestenwind dominant. Nederland bevindt zich op ongeveer 52 graden noorderbreedte. Zuidelijker tussen de evenaar en 30 graden noorderbreedte is de dominante windrichting compleet anders. In die gebieden is de wind voornamelijk noordoostelijk.
Over het algemeen geldt dat werken vanaf windkracht 6 gevaarlijk wordt. Dan mogen werknemers niet meer werken op rolsteigers, hangsteigers, werkbakken en hoogwerkers en geen ladders meer gebruiken. Ook gelden beperkingen voor werken met hijskranen en werken op stabiele werkplaatsen zoals daken van tanks en schepen.
Op Barrow Island, een eiland bij het noordwesten van Australië, werd de meest krachtige windstoot ooit ter wereld gemeten. Op 10 april 1996 trok de tropische cycloon Olivia over het eiland en haalde de wind uit naar een bizarre 408 km/uur.
Dus als de wind 's avonds gaat liggen, is dat omdat de zon ondergaat. Als de zon fel schijnt, wordt de lucht boven land erg warm. Warme lucht zet uit en stijgt op. Hierdoor ontstaat er vlak boven land een gebied met lage luchtdruk, een thermische depressie.
Meestal waait de storm dan uit west of zuidwestelijke richting maar ook uit het noordwesten wanneer de wind over de vlakke Noordzee een lange afstand zonder grote invloed van wrijving kan afleggen, kan de storm flink uitpakken.
De zee heeft veel invloed op het klimaat in Nederland. Omdat water langzaam opwarmt en afkoelt, zijn zomers in waterrijke landen relatief koel en winters relatief zacht. Bovendien waait het harder boven zee: er zijn daar, anders dan boven land, geen obstakels die de wind afzwakken.
Oostenwind: Bij deze windrichting komt de lucht vanuit het Europese vasteland. Bij een tekort aan veel water is de lucht vaak droog. Als de wind uit deze richting komt is het meestal koud, droog en zonnig in de winter.
De westkant heeft vaak het meest te maken met regen en wind. De gevel en kozijnen aan de westkant van je huis hebben dus sneller kans op vochtproblemen. Op het noorden komt nooit de zon, hier is het vaak vochtig en donker. Op de zuidkant staat de meeste zon.
Het wordt gebruikt voor het globaal aangeven van de richting van waaruit de wind komt. De vier hoofdstreken zijn noord, oost, zuid en west. Deze windstreken zijn te combineren, zo ligt noordoost precies tussen noord en oost.
Je kunt kijken naar de vlaggen op de kant. De vlag waait met de wind mee. Ook kun je kijken naar het riet of de golfjes op het water. Deze geven de werkelijke wind aan.
De wind is van grote invloed op het weer. Enerzijds voert hij van grote afstand bijvoorbeeld warme of koude lucht naar onze omgeving, wat direct doorwerkt in de hier gemeten temperatuur.
De sirocco, ook wel scirocco, siroc of jugo, is een zuidelijke wind, die hete en droge lucht uit de Sahara naar het noorden voert.
Kust en binnenland
De hoogste windsnelheden worden in de regel langs de kust bereikt, waar de wind weinig geremd wordt door obstakels en wrijving met het aardoppervlak. De herhalingstijd voor een storm is aan zee een stuk korter dan in het binnenland.
Op KNMI-weerstation Cabauw, bij Lopik, werd een windsnelheid van 145 kilometer per uur gemeten. Niet eerder werd in ons land zo ver landinwaarts zo'n zware windstoot gemeten. Bij de storm begin 1990, de zwaarste ooit in Nederland, werd uiteindelijk zelfs orkaankracht 12 gehaald, iets dat in ons land zelden gebeurt.
Afgelopen seizoen raasden in vier dagen tijd drie stormen over ons land: Dudley, Eunice en Franklin. Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie.
Reacties. Omdat het 's avonds minder warm is. Wind heeft te maken met de warme, opstijgende lucht die eenmaal boven afkoelt en zo, via circulatie, weer naar beneden zakt. 's avonds is het koeler dus is er dan minder windcirculatie.
Inversie doet de wind afnemen doordat koude lucht zwaarder is dan warme en door de wrijvingsweerstand met het aardoppervlak. Dit werkt het optreden van windstilte in de onderste lagen sterk in de hand. Dit afkoelingsproces aan de grond is bij mooi weer de belangrijkste reden waarom de wind tegen de avond gaat liggen.
Wanneer warme lucht opstijgt, stroomt koude lucht naar de plaats van de warme lucht. Deze beweging van lucht zorgt ervoor dat er wind ontstaat. Het waait.
Warme zomer en langetermijnvoorspellingen
Volgens de onderzoekers is de kans op een hete zomer in 2022 ruim 70%. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'nature'. Eerder voorspelden dezelfde meteorologen al de extreem warme zomer van 2018, 2019 en 2020.
De hardste windvlaag ooit gemeten is er nu eentje van een verbazingwekkende 407 kilometer per uur. De windvlaag van 407 kilometer per uur werd in 1996 gemeten op het Australische Barrow Island tijdens de cycloon Olivia.
Oostenwind. Bij een oostenwind komt de lucht vanuit het Europese vasteland en bij gebrek aan veel water is de lucht vaak droog. In de winter is het daar een stuk kouder dan aan zee. Bij een oostenwind is het in Nederland meestal koud, droog en zonnig.