De term coperto is een verzamelnaam voor alles wat bij het nuttigen van een maaltijd in een restaurant komt kijken: het tafellinnen, de servetten, het bestek, de glazen etc. Het gebruik om een bescheiden bedrag aan te rekenen voor dit alles gaat terug tot de middeleeuwen.
Soms staat er ook 'pane e coperto' op de bon. Je betaalt dan voor het brood en couvert. Dit is niet hetzelfde als de fooi. Was de service erg goed, dan kun je nog wat muntgeld achterlaten op tafel.
Couvert in het Portugees en coperto in het Italiaans. Het is een gewoonte die z'n oorsprong vindt in de middeleeuwen, toen je nog je eigen eten meebracht naar de herberg, maar wel betaalde voor brood en en het gebruik van bestek. 'Pane e coperto' heeft deze combinatie dan ook in het Italiaans.
Bedieningsgeld en fooien
De eerste is een vast bedrag per persoon aan bedieningsgeld (coperto). Dit bedrag is gemiddeld 1 tot soms wel 5 euro per persoon. Een andere mogelijkheid is een vast percentage aan bedieningsgeld.
Het korte antwoord is dat er geen regels zijn in Italië en dat het geven van fooi niet verplicht is en ook niet gebruikelijk. Dat komt deels omdat het Italiaanse bedienend personeel niet zo afhankelijk is van fooien als in bijvoorbeeld VS, en deels omdat het op sommige plaatsen al bij de rekening is inbegrepen.
In Nederland is de vuistregel vaak 5 tot 10 procent van het bedrag. Maar hoe werkt het eigenlijk over de grens? Dit is de fooi-etiquette van land tot land. In Nederland krijgen horecamedewerkers voldoende salaris, daarom is fooi geen verplichting en geef je een extraatje als de service of het eten naar wens is geweest.
Besluit jij om met je handdoekdroge haar naar buiten te gaan, kijk dan niet vreemd op wanneer je hier op aangesproken wordt of wordt nagestaard. In Italië is dit namelijk not done.
In Italië wordt het geven van fooi beschouwd als een teken van waardering voor de geboden service. Het is een manier om je dankbaarheid te tonen aan de mensen die je van dienst zijn geweest en fooi is ook heel gebruikelijk in de horeca in Italië naast het betalen van de 'pane e coperto'.
Fooi geven in Italië is geen onderdeel van de cultuur. Dat je daarom geen fooi hoeft te geven is echter achterhaald. Zeker in grote steden zijn tijden veranderd en ben je naast genereus tippende Amerikanen een beetje een krent. Daarbij liggen de lonen in Italië laag, dus is een extraatje achterlaten best wel lief.
perfect (bn): perfetto.
Vele Italiaanse restaurants hebben inderdaad de gewoonte om bovenop de prijs van de maaltijd een beperkt, forfaitair bedrag aan te rekenen per persoon voor 'pane e coperto'. In het Nederlands vertalen we dit als 'brood en bestek'. Maar het Italiaanse woord voor het bestek is 'le posate'.
Volgens onderzoek van ADAC blijkt dat Italië met een gemiddelde overnachtingsprijs van € 48,35 voor 2 volwassenen en één kind van 10 jaar het duurste kampeerland van Europa is.
Dit land is een paradijs voor foodies. Hoewel de prijzen variëren afhankelijk van het type restaurant, kan een typische maaltijd voor één persoon tussen de €30 en €40 kosten. Dit is inclusief een voorgerecht, hoofdgerecht en drankje.
Fooi een enorme belediging
In sommige landen kun je beter geen fooi geven. In Japan, Singapore, China of Vietnam kun je je geld beter in eigen zak houden als het fooi betreft. Het horecapersoneel in deze landen waarderen het namelijk niet als je wat extra's geeft en kunnen dit zelfs als beledigend opvatten.
De vuistregel is vaak 5 tot 10 procent van het bedrag. Althans als je uit eten gaat. ,,Als je een drankje doet op het terras is vaak naar boven afronden al genoeg”, zegt Anne-Marie van Leggelo, directeur van Het Etiquette Bureau. ,,En bij een hotel is de fooi meegerekend in de prijs.
In de horeca is het gewoon om grofweg 10% te geven. Het extra geld dat u geeft, is een erkenning van de ontvangen service en de kwaliteit van de maaltijd. In de middeleeuwen was het geven van fooien zelfs een gegeven in Europa.
In Italië kunt u met uw pinpas met Maestro-logo bij pinautomaten (in Italië 'bancomat' geheten) geld pinnen en zelfs in winkels betalen.
Italië Net als in Frankrijk, is ook in Italië de fooi (à tien procent) inbegrepen bij de rekening.
In hotels is het niet verplicht om fooi te geven, tenzij u voor langere tijd in het hotel verblijft, of van extra services gebruik heeft gemaakt. Wel wordt het gewaardeerd als u de piccolo, portier of roomservice een paar euro fooi geeft. Taxichauffeurs kunt u 1 à 2 euro fooi geven of de rekening afronden.
Drinkwater. Over het algemeen is het kraanwater in Italië van goede kwaliteit en kan het veilig worden gedronken. Bij twijfel, of als er bij een kraan een bordje met het opschrift Acqua non potabile (Geen drinkwater) is aangebracht, kan water uit flessen worden gebruikt, dat overal verkrijgbaar is.
In sommige Italiaanse restaurants wordt 'coperto' (een vast bedrag per persoon voor brood en bediening) berekend, een bedrag van meestal tussen €0,50 en €4. Deze 'coperto' hoort te zijn aangegeven op de menukaarten.
Het geven van fooi in de horeca is een mooie manier om je dankbaarheid te tonen voor goede service. Een bedrag tussen de 5% en 10% van de totale rekening wordt meestal als gepast gezien, maar het is aan jou om te bepalen welk bedrag je wilt geven. Onthoud dat fooi een extraatje is en geen verplichting.
Lunch is vaak na 13.30 en ook het diner is later dan wij in Nederland gewend zijn. Italianen dineren meestal pas rond 21.00.
Il pranzo:
Italianen eten niet gauw een simpel broodje maar nuttigen een uitgebreide warme maaltijd. Bij de Italianen thuis bestaat dit vaak uit een primo (warm pasta gerecht), een secondo (vlees- of visgerecht) en een contorno (bijgerecht zoals salade, aardappelen of andere groenten).
Het is precies de juiste combinatie van zoet en romig. Na het eten drinken veel Italianen nog een digestif, zoals limoncello (citroendrank) of een espresso om je grote maaltijd van zojuist iets makkelijker te kunnen verteren.