Cognitieve overprikkeling treedt op als iemand te moe is om te denken.Het brein kan het denken of bewuste waarnemingen niet meer bijbenen. Cognitieve overprikkeling kan een oorzaak ( een stapeleffect) zijn van zintuiglijke overprikkeling , waarbij een enkele zintuiglijke prikkel teveel kan zijn.
Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
Het is eigenlijk niks anders dan een overdosis aan prikkels, waardoor je zenuwstelsel 'op tilt' gaat. Je hersenen krijgen meer prikkels dan ze kunnen verwerken. We kunnen drie vormen onderscheiden: Cognitieve overprikkeling: Dat houdt in dat alles wat met denken en leren te maken heeft, overprikkeld is.
U kunt dan denken aan: vergeetachtigheid, vergeten welke dag het is of niet op woorden kunnen komen, problemen niet kunnen oplossen, verstoring van het dag- en nachtritme, verdwalen, zichzelf en het huishouden niet meer verzorgen en apathie. Deze problemen kunnen verschillende oorzaken hebben.
Overprikkeling komt veel voor bij hersenaandoeningen en heeft een enorme impact. Het kan leiden tot klachten als vermoeidheid, overgeven en hoofdpijn. Of het kan de klachten die je al hebt door een hersenaandoening erger maken….
Bij psychosen of overprikkeling kan antipsychotica worden voorgeschreven. Dit remt in de hersenen de effecten van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk van dopamine. Hierdoor verminderen psychosen en onrust.
De cognitieve psychologie is de tak van de psychologie die zich met cognitie bezighoudt, dus met alle psychische processen die te maken hebben met zaken als begrip, kennis, herinneringen en geheugen, probleemoplossen en informatieverwerking. Het is een van de cognitiewetenschappen.
Selectie van cognitieve tests
Voor de situatie dat een cognitieve stoornis waarschijnlijk is hebben wij de Abbreviated Mental Test (AMT), de Mini-Cog en de Mini-Mental State Examination (MMSE) overwogen.
Cognitieve stoornissen zijn het gevolg van hersenletsel. De beschadiging van het hersenweefsel is ontstaan in de loop van het leven als gevolg van een ziekte of ongeval. Het centrale kenmerk is een 'breuk in de levenslijn': het leven voor en na het letsel verschilt essentieel.
Via de ademhaling kan het parasympathische zenuwstelsel in gang gezet worden. Zo kan een overactief of zelfs overprikkeld lichaam en brein even herstellen van de dag of van de actie. Het is belangrijk om het verschil te leren kennen tussen borst- en buikademhaling.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
Als je prikkels niet goed kunt selecteren en/of prikkels langzamer dan gebruikelijk verwerkt dan ontvangen de hersenen teveel prikkels. Alles komt tegelijkertijd en/of even sterk binnen. Hierdoor raakt je brein overbelast en kun je geen nieuwe informatie meer opnemen of verwerken.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Een cognitieve stoornis kan tijdelijk of blijvend zijn. Tijdelijke cognitieve stoornissen komen bijvoorbeeld voor bij psychische problemen zoals depressie. Ook kunnen ze een lichamelijke oorzaak hebben, bijvoorbeeld een ontregelde stofwisseling of een blaas- of longontsteking.
Regelmatig bewegen verbetert namelijk de cognitieve functies in je brein. Niet alleen wordt het motorische gedeelte in de hersenen geprikkeld, maar ook de gebieden die te maken hebben met geheugenprocessen. Hierdoor krijgen je geheugen, leervermogen en concentratie een boost!
U voelt u bijvoorbeeld somber, verward, angstig of gespannen. Door zulke psychische klachten heeft u minder plezier in het leven. Psychische klachten ontstaan vaak als er meer problemen zijn of heftigere dingen gebeuren dan u aankunt. De balans hiertussen is tijdelijk niet goed.
Echter, de term psychisch is wat ruimer dan psychiatrisch. Wanneer we spreken over psychisch, dan kan het gaan over zaken die met de geest te maken hebben, maar niet noodzakelijk een psychiatrische stoornis zijn. Denk hierbij aan het krijgen van buikpijn wanneer je niet naar school of je werk toe wilt.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Door juist te erkennen en te accepteren dat het er is, kan het jou veel meer rust geven. Als het er mag zijn, zit het vaak ook minder in de weg. Hoe meer het iets is waar jij je comfortabel bij voelt, hoe meer anderen dat ook zo zullen ervaren. Gevoeligheid heeft ook veel voordelen en het maakt jou tot wie jij bent.