Het chip-budden of oogenten is een methode van veredelen (enten), waarbij je slechts 1 enkel oog gebruikt. Het is enigszins te vergelijken met het oculeren (schildgriffelen). Het grote verschil is echter dat je er een (dik) stuk hout mee over plaatst.
Oculatie of oogenten is een methode voor het vegetatief vermeerderen van planten, bijvoorbeeld rozen. Hierbij wordt het tamme oculatiehout op een wilde onderstam geplaatst. Bij het oculeren snijdt men van het tamme hout de ogen af en plaatst deze op de wilde planten.
Door te oculeren op de wortelhals voorkomt men dat er later teveel grondscheuten komen. Met het spateltje aan het mes of met de snede van het mes, kan men vlot de schorslippen van de "T" losmaken. Snijden van het schildgriffel: De oculatiescheut waarvan de schildjes moeten gesneden worden, wordt eerst ontbladerd.
Bij het oculeren plaatst men een knop (het oog of schildje vandaar de naam oculeren) onder de bast van een onderstam. In het volgend jaar gaat de knop uitlopen en groeit uit tot een tak van het gewenste ras. De onderstam wordt T-vormig aangesneden en er wordt een schildje ingeschoven, tegen het cambium, en toegebonden.
Door ze schuin af te snijden wordt het contactoppervlak vergroot en groeien de ent en onderstam het beste en snelste naar elkaar toe. Bij het plakenten is het niet noodzakelijk dat de snijvlakken even lang zijn. Plakenten wordt meestal toegepast als de onderstam dun is (0.5 cm) of als de onderstam dunner is dan de ent.
Vermeerdering van onderstammen van peer, kers en pruim door winter- of houtstekken. Onderstammen van peer, kers en pruim kan men in november-december vermeerderen door winterstekken of twijgstekken. Gebruik stevige eenjarige twijgen om er hielstekken of gewone stekken uit te knippen.
Zo stek je een boom
Snij of knip deze tak vlak onder een blad af. Haal de onderste bladeren eraf maar laat minimaal twee 'bladparen' zitten. Zet je stek in een glazen pot met water. Dan kan je goed zien of je stekje wortels krijgt!
Waarom bomen en planten enten? Je kunt planten enten zodat ze elkaars eigenschappen kunnen versterken. Bijvoorbeeld een sterke wilg, waarvan de onderstam heel veel voedingstoffen kan opnemen en deze door kan geven aan de gecultiveerde soort. Zo krijg je een nog mooiere plant.
In de snede wordt een plukje mos geplaatst, en eventueel kan er wat stekpoeder op de snede worden gestoven. Vervolgens wordt een plastic zak zonder bodem over de stengel geschoven, om de stengel dichtgebonden, en gevuld met vochtige potgrond of mos. De zak wordt aan de bovenkant dichtgemaakt.
Neem een stengel waar nog geen bloemknop aan zit en knip deze af op ongeveer vijftien centimeter. Verwijder de onderste bladeren van het stekje, laat ongeveer een derde van het blad zitten. Steek de stengel in stekpoeder en zet hem in een potje met stekgrond. Druk de grond rond het stekje goed aan.
Werkwoord. Bij het enten wordt een deel van een plant (de ent) vastgemaakt op een deel van een andere plant (de onderstam).
Een onderstam is het geheel van de wortels en het deel van de stam van de boom net boven de grond. Hierop wordt de fruitboomsoort geënt waarvan we uiteindelijk vruchten willen oogsten. Voor hoogstamfruitbomen wordt er soms ook gebruik gemaakt van een tussenstam.
Stekken methode 1
Duw de stekels weg over de onderste 10 cm van de tak. Knip de onderzijde van de tak een beetje schuin af ongeveer 0,5 cm onder een 'oog', de okselknop. Maak enkele ondiepe sneden met een mesje in de bast of schraap de bast van de tak weg over een lengte van circa 2 cm.
Rozen stekken doe je altijd na de bloei, dus tussen eind augustus en begin september. Zoek een aantal rechte takjes aan de rozenstruik en verwijder de bottels. Knip deze takjes recht onder een 'oog' (dikker stukje waar een blad uit groeit) af. Verwijder de bladeren van de onderste helft van de stekken.
Welke planten marcotteren? Planten met leerachtig blad, planten die bij doorsnijden melksap produceren. Rubberboom (Ficus elastica) Fatsia, Dracaena, Hibiscus etc. Experimenteer naar hartelust.
Hoe lang duurt marcotteren
De bomen zijn jong en bij mooi weer in April, vol aan het groeien. Bij mooi weer kan je dan een goede zes weken na het zetten van de marcot de eerste wortels verwachten.
Zoals het woord afleggen al aangeeft kan dit bij (klim)planten en struiken die lange scheuten vormen die u plat over de grond kunt leggen, zoals bosrank (Clematis), schijnaugurk (Akebia quinata), kamperfoelie, klimop, kornoelje (Cornus), passiebloem, pruikenboom (Cotinus), sneeuwbal (Viburnum) en blauwe regen (Wisteria ...
Als je rozen in je tuin houdt, dan kun je deze kostbare bloemen een extra boost geven door een stukje bananenschil ongeveer tien centimeter onder de grond, naast de rozenstruik te plaatsen. Door de in de schil aanwezige stof kalium, maak je je rozen weerbaarder tegen schade door insecten en door ziekten.
Rozen in kweekpotten kun je het hele jaar door planten, zelfs hartje zomer. Rozen met kale wortels kunnen van oktober tot en met april de grond in. Als een roos op de juiste plek staat, kan deze tientallen jaren oud worden.
Als u een roos nooit snoeit en gewoon laat groeien, krijgt u steeds meer lange takken en steeds minder bloemen, die ook nog alleen aan de verste uitlopers zitten. Snoeien is dus essentieel, als u straks een compacte struik vol bloemen wilt. Doe het bovendien niet veel later of vroeger dan nu.
De takken van de hazelaar
,,Deze tak kun je laten wortelen door de tak te buigen en in aanraking te laten komen met vochtige grond. Als er eenmaal wortels aan zitten, kun je de tak doorknippen, waardoor die verder kan groeien.'' De tak van de hazelaar kan uitgroeien tot een boom die zo'n drie meter hoog is.
Met de naam Hyperion is deze mammoetboom (Sequoia sempervirens) met ruim 115 meter hoog de hoogste boom ter wereld. Hij staat langs de kust in het Redwood National Park in het Noordwesten van Californië. En hij groeit nog steeds, ongeveer 25 cm per jaar.
Sommige stekjes wortelen binnen enkele weken, maar andere kunnen daar maanden over doen. Zolang je stekje er nog gezond uit ziet, en niet verdroogd of verlept is, dan is het druk bezig wortels te ontwikkelen.
Als de pit is ontkiemd kan je deze ongeveer 1-2 centimeter diep in de aarde planten, in een pot. Zet de pot binnen zo lang het buiten nog niet warm genoeg is (vóór half mei). Pruim heeft meer dan één vierkante meter nodig om in de volle grond te groeien.