Groot internationaal onderzoek toont aan wat beste behandeling is. Patiënten die ernstige afwijkingen hebben aan hun kransslagaders kunnen beter worden geopereerd dan gedotterd. Na een openhartoperatie (bypass) is hun kans om te overlijden 20% kleiner dan na dotteren.
Bij schatting van de overlevingskansen volgens de actuariële methode bedroeg de 5-jaarsoverleving 92,0 (SD 0,8), de 10-jaarsoverleving 77,3 (1,4) en de 15-jaarsoverleving 56,7 (3,2) (figuur 1).
Dotteren en het plaatsen van een stent zijn minder-ingrijpende (minimaal-invasieve) ingrepen waarvoor u wellicht minder lang in het ziekenhuis hoeft te blijven.
Bij de meeste patiënten die geopereerd zijn, blijven de omleidingen (grafts) gedurende enkele jaren open en laten ze het bloed goed door. Tijdens de bypassoperatie wordt de bloedstroom naar het hart hersteld, maar deze ingreep voorkomt niet dat de kransslagaders opnieuw verstopt kunnen raken.
Stentprocedures hebben een voordeel boven alleen dotteren, omdat stents een permanente structurele ondersteuning bieden om te voorkomen dat de kransslagader weer vernauwd raakt (ook wel restenose genoemd), hoewel restenose nog steeds kan optreden.
Nee, soms is een dotterbehandeling niet mogelijk. Dit kan te maken hebben met de plaats of de vorm van de vernauwingen.
De arts verdooft uw lies, en prikt uw slagader aan. Soms gebruikt hij een echoapparaat om de slagader op te zoeken. U blijft voelen dat de arts bezig is met de behandeling in uw lies, maar het is niet pijnlijk.
Weinig risico. Een bypassoperatie wordt vaak uitgevoerd. Het is een relatief veilige operatie met een grote kans op succes. Mogelijke complicaties zijn nabloedingen, koorts, ontsteking van de operatiewond en hartritmestoornissen.
Een operatie is mislukt als er complicaties optreden, als de patiënt overlijdt of als de ingreep opnieuw moet worden uitgevoerd. Een dotterbehandeling moet gemiddeld in zeven van de honderd gevallen opnieuw worden uitgevoerd. Bij een bypassoperaties zijn dat er drie op de honderd.
Toch is er altijd een risico op complicaties tijdens en na het dotteren: Hartritmestoornissen. Overgevoeligheidsreactie op de contrastvloeistof. Hartinfarct of herseninfarct doordat een deel van de vernauwing losschiet.
Na ongeveer vijf dagen kun je proberen je dagelijkse activiteiten (werk en huishouden) weer voorzichtig op te pakken. Stel zware lichamelijke inspanningen uit tot ongeveer een week nadat je thuis bent gekomen. Overleg met je arts wanneer je bijvoorbeeld weer kan sporten. Niet autorijden en fietsen.
Als het hart niet genoeg zuurstof krijgt kan dit pijn op de borst en soms nekpijn en verminderd gevoel in de linker arm veroorzaken. Sommige mensen hebben hier alleen last van bij inspanning anderen ook in rust. Ook kan het, bij vrouwen meer dan bij mannen, klachten geven van kortademigheid of conditieverlies.
Herstel. Patiënten blijven meestal een nacht in het ziekenhuis en gaan de dag na de ingreep naar huis. Sommige patiënten gaan zelfs dezelfde dag al naar huis. Hoelang u in het ziekenhuis moet blijven, hangt af van eventuele complicaties tijdens de ingreep en de genezing van de inbrengplaats van de katheter.
Krijg je door stress een hartinfarct? Je krijgt niet zomaar een hartinfarct als je eens wat stress hebt maar stress kan wel bijdragen aan hartproblemen. Stress hangt samen met slagaderverkalking en slagaderverkalking kan leiden tot een hartinfarct.
Hoelang moet de stent blijven zitten? U moet er rekening mee houden dat u een stent voor de rest van uw leven heeft. Stents zijn zo ontwikkeld dat ze permanent in uw kransslagader blijven zitten om blijvende ondersteuning te bieden.
Autorijden, fietsen en reizen
U mag de eerste 6 tot 8 weken na de operatie niet autorijden en niet fietsen. U mag dit niet vanwege de flinke borst- (en soms been-) wond. U bent ook niet verzekerd als u wél zelf rijdt binnen deze periode.
Een bypassoperatie is een zware operatie die vaak wordt uitgevoerd. De operatie verloopt meestal zonder problemen en duurt ongeveer 4 uur. Vaak blijft een patiënt iets langer dan een week in het ziekenhuis.
Een 'gastric bypass' kost gemiddeld tussen de 8.000 en de 10.000 euro op basis van een eenpersoonskamer. Het ziekenfonds neemt daarvan een groot deel voor zijn rekening, de rest betaal je zelf. Indien je een kamer deelt met anderen, betaal je toch nog ongeveer 1200 euro uit eigen zak.
De coronaire bypass is een opera- tie geworden met een zeer laag risico, behalve bij patiënten die heel wat andere aandoeningen hebben of die in spoed een hartoperatie krijgen na een hartaanval. Maar een bypass blijft wel een zwaardere ingreep dan een stent.
Bij de meeste patiënten verloopt de hartoperatie en de fase daarna zonder problemen. Toch kunnen er onverwachts problemen (complicaties) ontstaan. Ziekten of aandoeningen kunnen het risico verhogen, bijvoorbeeld overgewicht, longaandoeningen, suikerziekte en een verminderde functie van het hart.
De medische term voor een kransslagader is coronair arterie. De twee kransslagaders zijn de Linker Coronair Arterie en de Rechter Coronair Arterie, meestal afgekort tot LCA en RCA. Maar in feite zijn er drie hoofdtakken, want de linkerkransslagader splitst zich al snel in tweeën.
Aanbeveling. Iedere patiënt met PAV krijgt een vorm van antitrombotische therapie, waarbij clopidogrel als eerste keus wordt geadviseerd door de werkgroep. Een goed alternatief voor clopidogrel is ASA/DIP. Iedere patient krijg postprocedureel een profylactische dosering LMWH gedurende opnameduur.
Meestal wordt een dotterbehandeling gedaan onder plaatselijke verdoving. De behandeling kan ook plaatsvinden onder algehele narcose of met een regionale anesthesie (hierbij wordt een gedeelte van het lichaam tijdelijk gevoelloos gemaakt).
De huidige aanbeveling - twaalf maanden bloedverdunners gebruiken na een stentimplantatie - is voornamelijk gebaseerd op onderzoek met oudere stents.
U wordt voor een dotterbehandeling in principe een dag, tot twee dagen opgenomen. De eigenlijke behandeling duurt ongeveer een uur tot anderhalf uur. Voor de cardioloog met dotteren kan beginnen, maakt hij eerst een aantal beelden van de kransslagader waarin de vernauwing zit.