Amber, ook wel ambergris, is een overwegend grijskleurig, hard wasachtig product uit het darmstelsel van potvissen. Het woord is afgeleid van het Arabische anbar (عنبر).
Ambergrijs is een vetachtige substantie die in de darm van potvissen wordt afgezet tegen scherpe voorwerpen zoals inktvisbekjes. Het dient om de ingewanden te beschermen tegen beschadigingen van die scherpe voorwerpen. Het is dus geen poep, maar een lichaamseigen stof van de walvis.
Het aroma van amber is houtachtig en heel oosters. Het is een combinatie van de geuren van zoethout, specerijen en honing. De tonen van amber zijn verwarmend, poederachtig, en geven parfums een zoetig tabak- en vanille aroma. Amber onderstreept andere parfumingrediënten en geeft parfums een langdurige werking.
Omdat het zo zeldzaam is, is ambergris heel erg duur. Een klomp van ruim een kilo zou tussen 50.000 en 80.000 euro kunnen opbrengen.
Bij ambergris ruik je bijna niets in de top, maar des te meer in de basis: warm, zoutig, sensueel, zoet, dierlijk, musk-achtig. Ambergris heeft een enorme “sillage” of “staying power”, daarmee bedoelen we hechting op de huid, zodat je het lang blijft ruiken.
Het kostbare goed wordt ook wel amber(gris) genoemd, een hard wasachtig product uit het darmstelsel van de potvis. Fortuinjagers overspoelen de kust op zoek naar dit drijvende goud. Slechts 1 gram van het goedje kan je 15 euro opleveren, een gemiddelde klomp al snel 1500 euro.
Waar is een Amberblokje van gemaakt? De amberblokjes bestaan uit een mix van natuurlijke en kunstmatige Ingrediënten zoals; Musk Ambrette 2%, Musk Xylol 5%, Vanaline 4%, Rose Powder 8%, Essential Oil 10%, Perfume base 71%. De geur is te omschrijven als zacht, warm, zoet en sensueel.
De potvis die op 15 december 2012 bij het eiland Texel aanspoelde, had 83 kg amber in zijn darmen. De hoeveelheid heeft mogelijk een rol gespeeld bij zijn dood. De waarde van de substantie wordt geschat op enkele honderdduizenden euro's. Ambergris wordt gebruikt als geurstof bij de productie van parfum.
Het stinkende goedje krijgt een aangename geur als het droog is en is een erg gewild en onmisbaar ingrediënt in luxueuze parfums. Het braaksel - ook ambergris genoemd - is dan ook enorm veel geld waard. In 2016 verkocht een Brit een stuk walvisbraaksel van anderhalve kilo voor 55.000 euro.
Ook in de cosmetische industrie is het materiaal veelvuldig gebruikt. De vroege walvisvaarders dachten dat de vloeistof het sperma van de potvis was. Het dier kwam hierdoor bekend te staan als de 'spermawalvis' en heet in het Engels nog altijd zo.
De amberblokjes komen uit Marokko. Het zijn eigenlijk geurblokjes (geen zeep). Ze worden in Marokko ook vaak gebruikt als solide parfum. Je kan het blokje gewoon op je huid wrijven en het laat een lekker geurtje achter.
Het geurblokje neemt in geur af na verloop van tijd. Vind je dat het blokje niet meer genoeg geurt, dan kan je het buitenste laagje eraf schrapen. Het schraapsel kan je dan gebruiken in een geurbrander of in de stofzuigzak doen om de geur in huis te verspreiden. Op deze manier heb je lang geniet van je geurblokje.
Hij ontdekte en onderzocht het ambergrijs dat in 2012 in een dood aangespoelde potvis werd gevonden. Sommige vondsten zijn niet makkelijk te beoordelen. Echte grijze amberklonten zijn vrij hard en taai. Meestal hebben ze glimmend zwarte hoornstukjes van inktviskaakjes in de buitenste schil.
Een kilo ambergrijs heeft een marktwaarde van 50.000 tot 80.000 euro.
Het echte spul is veel waard: ambergris kost ongeveer 18 euro per gram. Ter vergelijking: voor een gram goud betaal je 27 euro. Ambergris is zo waardevol omdat de kans ontzettend klein is dat je op een klomp walviskots stuit. Een potvis moet eerst een aardige hoeveelheid ambergris uitspugen.
Ze volgden de stank en stuitten op een bizar 'steenachtig' object, wat uiteindelijk een stuk amber bleek te zijn (een wasachtig product uit het darmstelsel van potvissen). Het koppel wist dat het walvisbraaksel veel wordt gebruikt in parfum en flink wat geld kan opleveren, dus namen ze het mee.
Ambergrijs blijft doorgaans op zee en wordt in de netten van vissers gevonden. Ook treffen de slachters van de walvissen, die aan het werk moeten na een stranding van een groot zeezoogdier, het in de ingewanden zelf aan. Grijze amber is zacht en wasachtig en buitengewoon welriekend.
Ambergris kan in de darmen van een klein deel van de mannelijke potvissen ontstaan als reactie op scherpe inktvis-bekken die niet verteerd kunnen worden in de maag en daardoor in de darmen terechtkomen. Er wordt een soort cholesterol-achtige substantie omheen afgezet en dat groeit steeds verder aan.
Waar komt het vandaan? Muskus is een sterk ruikende afscheiding die afkomstig is uit de geurklieren van een bronstig mannelijk muskushert. Naarmate ze ouder worden ontwikkelen deze herten een klier die een sterk ruikende afscheiding produceert om partners aan te trekken.
In de dikke darm van alle dieren zat nog een flinke hoeveelheid poep, dus de hele darm (variërend: 140-170 m lang!) was nog niet leeg. Een potvis kan ongetwijfeld weken zonder voedsel, dus een paar dagen vasten is geen enkel probleem voor zo'n dier. Ze zijn dus niet verhongerd.
Castoreum (Bevergeil)
Ze gebruiken dit donkerbruine, harsachtige goedje om hun vachtje mee in te vetten. Castoreum heeft een dierlijke, kruidige, zoete geur. In parfums wordt het vaak gebruikt om een stoere leer-geur na te bootsen, vandaar dat het voornamelijk wordt gebruikt in heren parfums.
Waar kun je de amberblokjes voor gebruiken? Je kunt de amberblokjes als huisparfum/luchtverfrisser vrijwel overal gebruiken waar jij wilt dat het lekker gaat ruiken. Denk bijvoorbeeld aan je woonkamer, auto, badkamer, toilet, slaapkamer, kledingkast, winkel, kantoor, salon, etc.
De houdbaarheid van het amberblokje
De geur van een amberblokje blijf je ongeveer een jaar ruiken. Mocht de geur op een gegeven moment minder worden, dan kan je er wat vanaf schrapen. Het schaafsel kan je weer gebruiken in een geurbrander, een schaaltje op de verwarming, of in je stofzuigerzak.
Voor optimaal en langdurig gebruik kun je het amberblokje het beste eerst als geurblokje gebruiken. Als de geur afneemt kun je er iets van afschrapen zodat het weer gaat geuren. Het schaafsel kan worden gebruikt voor in de stofzuigerzak of in een geurbrander.