Acute, etterige speekselklierontstekingen worden met antibiotica behandeld. Daarnaast moet de productie van speeksel bevorderd worden. Dat gaat het beste door kauwgom te kauwen, citroenen te eten of op een vitamine C tablet te zuigen.
Als een bacteriële infectie de speekselklierontsteking veroorzaakt, is een antibioticakuur nodig. Bij een chronisch of steeds terugkerende ontsteking kan de arts de ontstoken klier operatief verwijderen. Zowel de KNO-arts als de kaakchirurg is betrokken bij de behandeling van speekselklierontstekingen.
Een aanval kan een paar uur duren. De klachten beginnen vlak voordat u gaat eten of tijdens het eten. Dan wordt er namelijk meer speeksel gemaakt. De speekselklier zwelt extra op.
Een eenvoudige verstopping kan worden behandeld met pijnstillers en het stimuleren van de speekselproductie door bijvoorbeeld zure snoepjes te eten en door de klier te masseren. Bij een bacteriële ontsteking kan de behandeling worden aangevuld met antibiotica.
Bij een acute infectie van een speekselklier heb je last van een pijnlijk gezwollen speekselklier, meestal aan 1 zijde. De overliggende huid kan rood verkleurd zijn. Je kunt algemene klachten hebben zoals koorts. Bij drukken op de klier kan er soms etter uit komen.
Een acute ontsteking wordt niet meteen behandeld. De afvloed van speeksel en soms pus kan worden geholpen door een zuur dieet en massage van de speekselklier in de richting van de uitvoergang, als dit niet te pijnlijk is. Antibiotica en onderzoek naar bacteriën die de ontsteking veroorzaken zijn meestal niet nodig.
Een vergrote lymfeklier in de hals kan meestal geen kwaad. Deze verdwijnt vanzelf zodra de ontsteking voorbij is. Ga naar uw huisarts als de halsklieren langer dan 2 weken vergroot blijven.
Klachten en symptomen bij speekselklierontsteking
Dit kan zowel in de mond als uitwendig zichtbaar en voelbaar zijn. Dit kan het gevolg zijn van een vernauwing of verstopping in een afvoergang waardoor er geen of minder speeksel in de mond komt. Speeksel dat er troebel uit ziet.
U kunt de afgifte van speeksel stimuleren door voedsel te eten waar goed op moet worden gekauwd. Bijvoorbeeld wortels of suikervrije kauwgom. Verder wordt de afgifte van speeksel versterkt door het eten van licht zuur voedsel, zoals fruit of komkommer.
Uw speekselklieren kunnen tijdelijk niet goed werken of uw speekselafgifte kan geremd zijn door het gebruik van medicijnen. In beide gevallen kunt u de speekselproductie stimuleren. Eet bijvoorbeeld voedsel waarop u goed moet kauwen. Denk aan stevige bruine boterhammen, wortels of suikervrije kauwgom.
In de oorspeekselklier is 20% van de gezwellen kwaadaardig, in de onderkaakspeekselklier is 50% kwaadaardig en in de speekselklier onder de tong 70% kwaadaardig. Hoe kleiner de speekselklier, hoe groter de kans op kwaadaardigheid. Soms komen in een speekselklier uitzaaiingen voor van andere tumoren in het lichaam.
Wanneer u gezond bent, merkt u niks van de lymfeklieren in uw lichaam. Uw lymfeklieren kunnen alleen opzetten als u last heeft van een infectie of ontsteking. Dit komt doordat de lymfeklieren dan extra hard moeten werken om er voor te zorgen dat de infectie, of ontsteking, niet verder verspreid wordt door het lichaam.
Speekselstenen kunnen thuis worden verwijderd met massage, of door de productie van speeksel te stimuleren door op zuur fruit te zuigen. Als de oplossingen voor thuis geen succes hebben, ga dan naar je huisarts.
Je kunt de zwelling onderdrukken door een zak gevuld met ijsblokjes tegen de wang te houden. Ook nu geldt dat je contact moet opnemen met de behandelend tandarts of kaakchirurg als de zwelling na twee dagen nog steeds toeneemt en er koorts ontstaat.
De ontstekingsreactie kenmerkt zich door pijn, roodheid, warmte, zwelling en functieverlies. Een ontstekingsreactie kan uitgelokt worden door een infectie, denk aan bacteriën of schimmels, maar ook door kneuzingen, (zon)verbranding, auto-immuunreacties of irriterende stoffen en nog vele andere oorzaken.
Speeksel bevat verschillende enzymen die een begin maken met de vertering van diverse voedingsbestanddelen, onder andere α-amylase, proteolytische enzymen (eiwitafbraak), lipase (vetafbraak) en polynucleotidasen (DNA- en RNA-afbraak).
Het stimuleren van de speekselafgifte
Eet bijvoorbeeld voedsel waarop u goed moet kauwen. Denk aan stevige bruine boterhammen, wortels of suikervrije kauwgom. De afgifte van speeksel kunt u ook versterken door het eten van licht zuur voedsel, zoals fruit of komkommer.
Doorgaans kent de ziekte geen ernstig verloop, maar de klachten kunnen zeer hinderlijk zijn. Mensen met het syndroom van Sjögren lopen een groter risico om kanker van de lymfeklieren (lymfoom) te ontwikkelen, maar door de zeldzaamheid van de ziekte is dat relatief uitzonderlijk.
Er zijn drie grote speekselklieren links en rechts. De oorspeekselklier (glandula parotis) ligt onder de huid bij de kaakhoek. Deze klier is met de vingers alleen te voelen bij zwelling of ontsteking. De bijhorende uitvoergang ligt in het wangslijmvlies tegenover de bovenste kiezen.
Wanneer lymfeklieren opzetten, komt dit door ontstekingen. Van stress is bewezen dat dit het immuunsysteem kan aantasten. Omdat je immuunsysteem en lymfeklieren sterk met elkaar in verband staan, kan stress ervoor zorgen dat die klieren opspelen.
Gezwollen lymfeklieren door infecties
Een voorbeeld van gezwollen lymfeklieren ziet u vaak in de hals bij een keelontsteking of in de oksel bij een ontsteking aan een vinger. In zeldzamere gevallen kunnen gezwollen lymfeklieren wijzen op bepaalde infectieziekten, kanker of reumatologische aandoeningen.
De oorspeekselklier ligt voor en onder het oor bij de kaakhoek. De klier is met de vingers alleen te voelen bij een zwelling of ontsteking. De uitvoergang waardoor het speeksel in de mond komt, ligt in het wangslijmvlies tegenover de kiezen in de bovenkaak.
Als een speekselsteen klachten veroorzaakt, kan hij worden verwijderd. Meestal gebeurt het weghalen van de speekselsteen via de mond. Als de speekselstenen in de speekselklier zelf zitten, wordt de speekselklier verwijderd.
Blijf goed kauwen
Kauwen zorgt voor de aanmaak van meer speeksel. Door bijvoorbeeld op (suikervrije) kauwgom, komkommer of stukjes wortel te kauwen wordt er meer speeksel aangemaakt. Ook zuigen op waterijs, of pepermunt kan helpen om meer speeksel aan te maken.
Wat is Speekselklierontsteking? In de afvoerbuizen naar de mond kunnen stenen voorkomen die de afvoer van speeksel naar de mond belemmeren en waardoor ook ontstekingen kunnen ontstaan. Soms ontstaat er echter ook een ontsteking zonder dat er sprake is van stenen die de afvoer belemmeren.