Avondrood ontstaat voornamelijk bij verstrooiing van zonlicht door stof. Op mooie warme dagen gaat er in de regel vervuiling in de lucht omhoog. In het licht van de laagstaande avondzon leidt dit stof tot roodkleuring.
Avondrood ontstaat rond zonsondergang als het zonlicht valt op kleine stofdeeltjes die in de atmosfeer zweven. Het licht wordt dan verstrooid en dat levert een rode kleur op. Spectrum: De rode tinten (rechts) worden het minst verstrooid. Avondrood valt vaak samen met helder en rustig weer.
Die gekleurde horizon in de avond is voor veel mensen een teken dat het morgen mooi weer wordt, morgenrood daarentegen zou een voorbode voor regen zijn. Het gezegde is immers: "Avondrood, mooi weer aan boord.
Het avondrood is te zien rond zonsondergang. Het ontstaat doordat het witte zonlicht in zijn lange tocht doorheen de atmosfeer verstrooid wordt door de interactie met zuurstof en stikstof. Daarbij blijft de rode kleur behouden. Avondrood ontstaat vaak door de aanwezigheid van minuscule stofdeeltjes in de atmosfeer.
Een bekend gezegde is: 'Morgenrood water in de sloot, avondrood, mooi weer aan boord'. De gedachte hierachter was dat de toenemende luchtvochtigheid een voorbode zou zijn voor meer wolken en regen.
"Avondrood, mooi weer aan boord, morgenrood, regen in de sloot." Dit bekende gezegde, waarvan alleen al de Nederlandse taal zo'n tweehonderd varianten kent, is een van de populairste en oudste weerspreuken. De Griekse geleerde Theophrastus (372-287 v. Chr.) zag het morgenrood al als de betrouwbaarste regenverwachting.
In tegenstelling tot het blauwe licht, wordt het rode licht niet verstrooid. Dit blijft uit één specifieke richting komen. Dit geeft de zon dan een rode kleur. De wolken die bij een zonsondergang aanwezig zijn worden ook rood of roze verlicht door de ondergaande zon.
Tegen dat het licht die grote afstand heeft afgelegd, is al het licht met de korte golflengten (blauw) reeds verstrooid en bereikt het onze ogen niet meer. Enkel het licht met de langere golflengten (rood) bereikt nog onze ogen, zodat we een rode schijn zien.
Wanneer er veel vocht in de lucht zit vindt meer verstrooiing plaats. Hierdoor is de lucht overdag minder blauw en rond zonsondergang zie je meer oranje en rode kleuren. Wolkenvelden kunnen dan extra en gevarieerde kleuren veroorzaken.
Het rode licht wordt het minst verstrooid en blijft vaak zichtbaar. 's Ochtends zweeft er meestal nog niet zoveel stof in de lucht. Is de lucht dan rood dan wijst dat in de regel op waterdamp en een hoge luchtvochtigheid. Vandaar de oude weerspreuk "Morgenrood, water in de sloot".
Morgenrood, water in de sloot
Ook bij zonsopkomst kan de hemel rood kleuren. De zon komt op in het oosten en schijnt dan door hoge bewolking. Ons weer is vaak afkomstig uit het westen en bij ochtendrood reikt de voorste bewolking van een neerslagzone al tot boven Duitsland.
Voornamelijk blauw licht wordt weerkaatst, terwijl het rode licht ons oog wel bereikt. "Rood komt veel meer aan. Blauw wordt makkelijker gereflecteerd en is voor het oog dus een stuk minder sterk zichtbaar." Zodoende ontstaan een rode of roze lucht.
Wanneer de lucht droog, kraakhelder en schoon is dan zie je meestal alleen rondom de zon een geel-oranje of oranje-rode gloed. Is er meer vocht in de lucht, dan vindt er meer verstrooiing plaats waardoor de lucht overdag minder blauw is. Rond zonsondergang zie je dan echter wel meer oranje en rode kleuren.
De opvallende rups van het groot avondrood wordt vaak in tuinen gevonden op fuchsia, kattenstaart en waterdrieblad. Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
Reacties. "Morgen- en avondrood ontstaan doordat de stralen van de laagstaande zon een veel langere weg door de atmosfeer moeten afleggen. Overdag is het licht wit omdat dan alle kleuren in gelijke mate door de dampkring heen komen. Bij laagstaande zon komt alleen de sterkste kleur, rood, erdoorheen.
Volgens de weerman heeft het alles te maken met de reflectie van het zonlicht. "Het licht van de zon is wit licht. Dat licht bevat alle kleuren van de regenboog. Als die lichtbundel stof of waterdeeltjes tegenkomt, worden bepaalde kleuren gereflecteerd en dus de andere kant op gestuurd", zegt Brian.
De hemel kleurde daar namelijk felroze. Waar kwam dat door? De gekleurde lucht werd veroorzaakt door lampen van de kassen in die regio. Bepaalde kleuren ledlampen zouden ervoor zorgen dat planten beter groeien.
Dat avondlicht bevat dus minder blauw licht dan gewoonlijk en lijkt dus roder. Vermits de zon dan laag staat, kan het licht de onderzijde van de wolken beschijnen. Als je het fenomeen waarneemt na zonsondergang, heeft het waarschijnlijk te maken met lichtvervuiling.
Laat ik al verklappen wat het antwoord is, voordat ik er verder op inga: als je een groene lucht ziet, betekent dat dat er veel hagel in de bui zit.
Het licht van de zon lijkt wit te zijn, of kleurloos. Maar eigenlijk is het licht opgebouwd uit allerlei kleuren. Dit zie je heel goed bij een regenboog. Dan valt het licht uiteen in verschillende kleuren: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet.
Bij de zonsopgang en zonsondergang staat de zon laag aan de horizon en legt het licht leen langere weg door de atmosfeer af. Door het stof in het atmosfeer wordt een deel van het lichtstralen verstrooid in het spectrum van kleuren en verandert de hemel van geel naar oranje en rood.
Nu is de verstrooiing van licht afhankelijk van de golflengte, dus van de kleur. Licht van een kleinere golflengte wordt beter verstrooid dan licht van een langere golflengte. Het blauwe licht wordt dus het best verstrooid, groen al wat minder, en rood het minst van allemaal. Het resultaat: de hemel kleurt hemelsblauw.
Wanneer de Maan lager aan de hemel staat, is dit filteren sterker en krijgt de Maan een meer gele kleur, door het ontbreken van blauw licht. Wanneer de Maan ondergaat is de lichtweg door de atmosfeer het langst en wordt ook het grootste deel van het gele licht weggefilterd, waardoor de Maan rood van kleur wordt.
De meest indrukwekkende tinten krijg je wanneer in westelijke richting een dik pak wolken hangt, terwijl in het oosten de horizon helder is. Voor een mooie zonsondergang heb je dan weer heldere luchten in het westen nodig en een dik pak wolken in het oosten.
Door zowel rood als blauw licht te gebruiken wordt de groei van planten gestimuleerd. En dat zorgt in de lucht voor een paarse gloed.