Als de vraag naar arbeid groter is dan het aanbod dan spreken we van een krappe arbeidsmarkt, het loon zal dan stijgen. Wanneer de vraag kleiner is dan het aanbod spreken we van een ruime arbeidsmarkt. Het loon zal dan dalen.
Wanneer in een land de lonen stijgen (ten opzichte van de uitkeringen), kan dat mensen stimuleren om een baan te zoeken.Ook hierdoor kan het deelnemingspercentage stijgen. Wanneer in een land weinig belasting wordt geheven op (extra) looninkomen, zullen mensen eerder (meer) willen werken.
Dit betekent dat bedrijven met lege posities zitten en er veel openstaande vacatures zijn. Als gevolg hiervan is er weinig werkloosheid en veel werkgelegenheid. De lonen zullen hierdoor sterk stijgen, omdat aanbieders van arbeid de banen voor het kiezen hebben en werkgevers met elkaar concurreren om de werkzoekenden.
Definitie. Het aanbod van arbeid is gelijk aan de beroepsbevolking: alle personen van 15 tot 75 jaar die betaald werk hebben (werkzame beroepsbevolking), of die geen betaald werk hebben, recent naar betaald werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking).
De krapte op de arbeidsmarkt hield in het tweede kwartaal van 2023 aan. Tegenover elke 100 werklozen stonden 122 vacatures, net als in de vorige twee kwartalen. De werkloosheid daalde met 7 duizend en het aantal openstaande vacatures nam af met 10 duizend.
De krappe en de ruime arbeidsmarkt geven de verhouding tussen het aanbod en de vraag naar arbeid weer. De vraag naar arbeid staat gelijk aan de werkgelegenheid, het aanbod gelijk aan de beroepsbevolking. Of te wel de vraag die de balans meet is: zijn er veel vacatures of zijn er veel sollicitanten?
Krappe arbeidsmarkt 2023
Zeker in het midden- en kleinbedrijf (MKB) is het in 2023 moeilijk om voldoende personeel te vinden. De krapte op de arbeidsmarkt vormt de laatste jaren in veel branches een groeiend probleem. Mensen wisselen steeds vaker van baan. De afgelopen 10 jaar is dit aantal zelfs verdubbeld.
Hoe accepteer ik een aanbod? Accepteer zowel mondeling als schriftelijk, vóór of op de overeengekomen uiterlijke datum. Zodra je een aanbod hebt geaccepteerd, moet je alle andere afspraken voor sollicitatiegesprekken afzeggen. Terugkomen op een al geaccepteerd aanbod maakt een slechte indruk.
Als het aanbod van arbeid groter is dan de vraag naar arbeid is er sprake van een ruime arbeidsmarkt (veel werklozen, weinig vacatures).
Het aanbod wordt bepaald door de mensen die willen en kunnen werken. De vraag is afhankelijk van het aantal werkenden dat nodig is bij bedrijven en organisaties. De overheid probeert met allerlei maatregelen vraag en aanbod zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten.
Als het aan Nederlandse werkgevers ligt, gaan de salarissen van werknemers in 2024 met 4,2 procent omhoog. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau WTW. Werkgevers zouden dit moeten doen om personeel aan te trekken én te behouden te midden van de hoge inflatie en een uitdagende arbeidsmarkt.
Loonsverhoging door inflatie
Inflatie levert geen recht op loonsverhoging op. Een inflatiecorrectie is namelijk niet verplicht. Maar een werkgever kan het overwegen, bijvoorbeeld in geval van een krappe arbeidsmarkt of omdat werknemers in de problemen komen.
Deze wisselwerking tussen lonen en prijzen draagt bij aan het herstel van het macro-economische evenwicht. Loon- en prijsstijgingen kunnen onverhoopt ook ontsporen in een zichzelf versterkende spiraal. Met als gevolg langdurig hoge inflatie en druk op het nationaal inkomen.
De verwachting is dat de lonen volgend jaar gemiddeld met 5,2 procent zullen stijgen. Net als de prijsstijgingen is dit een gemiddelde. Niet iedereen krijgt evenveel, en ook niet direct vanaf de maand januari. Er zijn ook groepen waar het cao-loon niet stijgt.
Cao-lonen, definitieve cijfers 2022
In 2022 zijn de cao-lonen per uur, inclusief bijzondere beloningen, met 3,2 procent gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Deze toename is meer dan die van 2020 (2,1 procent) en de hoogste na 2008.
De loonkosten stijgen dit jaar met een 7,9 procent, zo tonen de cijfers die het Planbureau gisteren publiceerde. Maar ook volgend jaar zal die groei 4,3 procent bedragen. Sinds 2021 zullen de lonen dan met maar liefst een vierde gestegen zijn, rekent De Standaard uit.
Als de vraag groter is dan het aanbod, dan blijven er nog consumenten vragen naar het product als de totale productie is verkocht. Als zij het product nog willen hebben zullen zij dan bereid moeten zijn een hogere prijs te betalen, wat wijst op een opwaartse druk op de prijs.
Als de prijs van een product verandert, verandert de vraaglijn niet. Er vindt dan een verschuiving plaats over (langs) de vraaglijn. Er is daarbij sprake van een negatief verband. Als de prijs stijgt, daalt de vraag en als de prijs daalt, stijgt de vraag.
Wees beleefd en blijf professioneel
Ook al is het misschien frustrerend als je een laag salaris aangeboden krijgt, denk eraan om altijd beleefd en professioneel te blijven. Met een lompe of onprofessionele reactie laat je namelijk direct een negatieve indruk achter.
Laat hem weten dat je even rustig over het aanbod wilt nadenken en dat je na twee dagen je beslissing zult maken. Wacht zeker niet langer, want dit kan je geloofwaardigheid alleen maar schaden. Gebruik deze extra tijd om goed na te denken over de volgende aspecten van de baan. Wat vind jij belangrijk?
Zeg iets positiefs over het bedrijf, het wervingsproces of de functie, om je nog steeds enthousiast te tonen voor de vacature. Vertel daarna waarom je de vacature weigert. Toon bijvoorbeeld aan hoe het gemiddelde loon in de sector hoger ligt, of benadruk dat je vindt dat het salaris niet overeenstemt met je ervaring.
Personeelsschaarste, inflatie, verduurzaming en de instroom van vluchtelingen bepalen mede welke beroepen het meeste kansrijk voor werkzoekenden zijn dit jaar. Enkele opvallende populaire beroepen zijn verzuimadviseur, docenten N2T, cloud engineers en inkoopadviseurs.
In het eerste kwartaal van 2023 bleef de arbeidsmarkt krap. Wij verwachten een lichte afkoeling, maar in historisch perspectief blijft zij krap. De banengroei zal gedurende 2023 verder afnemen. De nieuwe toestroom tot de arbeidsmarkt vanuit inactieven zal beperkt zijn.
In Nederland zijn de vier sectoren of branches die het meest te maken hebben met personeelstekort de ICT-branche, de onderwijssector, de bouwsector en technische beroepen. Er is een nijpend tekort aan vakmensen in ons land, mede doordat de meeste vakmensen vroeg of laat ZZP'er worden en dus voor zichzelf beginnen.