Als een verdachte is aangehouden, wordt hij of zij voorgeleid voor een hulpofficier van justitie (HOVJ). Hierna kan de hulpofficier van justitie het bevel geven de verdachte voor maximaal negen uur op te houden voor onderzoek als het gaat om een strafbaar feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten.
De politie besluit onderzoek te doen
De politie doet sporenonderzoek en verhoort getuigen en verdachte(n). Is het onderzoek afgerond en de verdachte opgepakt? Dan gaat de zaak door naar de officier van justitie. Je krijgt hierover een brief van de politie.
Sinds 1 maart 2017 heeft een verdachte recht op bijstand van een advocaat voorafgaand en tijdens het politieverhoor. De politie mag u bij een verdenking van een ernstig feit iets langer vasthouden voor onderzoek dan vroeger. Zo is er voldoende tijd voor de bijstand van een advocaat rondom het politieverhoor.
Wanneer u bent aangehouden in verband met een verdenking van een strafbaar feit, mag de politie u 9 uur vasthouden voor nader onderzoek. Deze periode wordt vaak gebruikt om u als verdachte te horen. De nachtelijke uren tussen 00:00 uur en 09:00 uur tellen daarbij niet mee.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
U bent verdachte tot het tegendeel bewezen is
Als verdachte bent u nog geen dader. Want in Nederland bent u onschuldig totdat: een strafrechter u in zijn uitspraak schuldig verklaart. de officier van justitie u via een strafbeschikking schuldig verklaart.
Als de politie je vragen stelt, omdat ze denken dat je betrokken bent bij het plegen van een strafbaar feit, heet dat een verhoor. Voordat de politie het verhoor start, heb je recht op een gesprek met een advocaat. Ook is je advocaat bij het verhoor zelf aanwezig zijn.
Verdachte zijn betekent dat er een redelijk vermoeden aanwezig is dat u een strafbaar feit heeft gepleegd, zoals vermeld in artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering. Het feit dat de politie een onderzoek tegen u is begonnen kan betekenen dat u al verdachte bent, maar dat hoeft niet.
Het is de politie in beginsel niet toegestaan om een woning te betreden in de nachtelijke uren van 0.00u tot 6.00u (artikel 7 lid 1 Awbi). De enige uitzondering hierop is wanneer dit dringend noodzakelijk is, en ook specifiek in de machtiging is opgenomen dat ook op die tijden de woning kan worden betreden.
Nadat een verdachte is aangehouden, kan hij op het politiebureau worden vastgehouden om te worden verhoord. Het doel is om meer duidelijkheid te krijgen over de zaak en vast te stellen wie de verdachte is. De verdachte mag hiervoor maximaal 9 uur worden vastgehouden.
De officier van justitie behandelt
Dan geeft de politie de zaak door aan de officier van justitie. De officier van justitie behandelt de zaak verder. Je ontvangt een brief van het Openbaar Ministerie met het formulier 'Gegevens slachtoffer' en Wensenformulier.
Hoe lang het duurt voordat u een dagvaarding ontvangt, is afhankelijk van de omvang van uw zaak. Bij eenvoudige zaken ontvangt u bij voorkeur binnen 1,5 jaar na constatering van het strafbare feit een dagvaarding.
Na uw aangifte gaan we onderzoek doen. We laten u weten hoe het gaat met het onderzoek. Soms doen we dat persoonlijk. In andere gevallen sturen wij u een brief of kunt u het zelf opzoeken op uw persoonlijke pagina op politie.nl.
De politie kan bijvoorbeeld een informatieverzoek doen bij WhatsApp, of de chatgeschiedenis uit de cloud opvragen bij Apple. Of het gekoppelde telefoonnummer volgen. Opsporingsdiensten kunnen software kopen die mobiele gebruikers 'onzichtbaar' volgen en hun locatie achterhalen.
Als wordt besloten het ongeval nader te onderzoeken dan kan dit onderzoek vaak enkele maanden en in complexe zaken soms meer dan een jaar duren. In sommige gevallen gebeurt het onderzoek in samenwerking met de politie. Van elk vervolgonderzoek wordt een rapportage opgemaakt.
De politie laat u altijd weten wat er met uw aangifte gebeurt en of er een onderzoek begint. U krijgt ook bericht als er geen onderzoek wordt ingesteld. Bij een inbraak in een woning of misdaad met geweld neemt de politie persoonlijk contact met u op. Dat gebeurt meestal telefonisch.
Ook mag de politie een woning binnen gaan om directe hulp te verlenen. Bijvoorbeeld als iemand gereanimeerd moet worden. De politie moet wel aan veel regels voldoen als ze een woning zonder uw toestemming binnen gaat. Zo moeten de agenten zich legitimeren en uitleggen waarom ze uw woning in willen.
De politie kan een privé woning slechts betreden indien de eigenaar van deze woning zijn of haar toestemming hiervoor geeft. Ook kan een onderzoeksrechter in het kader van een gerechtelijk onderzoek een bevel tot huiszoeking afleveren.
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Een verdachte hoeft niet aan zijn of haar eigen veroordeling mee te werken. Om die reden heeft een verdachte een zwijgrecht. Tijdens een verhoor zal de verdachte te horen te krijgen dat hij of zij niet tot antwoorden verplicht is. Hiermee krijgt de verdachte de zogenaamde cautie.
Een redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit. U bent dus een verdachte als er voldoende aanleiding is om u te verdenken van het plegen van een strafbaar feit. Het is dus onvoldoende als een politieagent op grond van pure intuïtie denkt dat u iets strafbaars gedaan heeft.
Bij overtredingen blijven de gegevens 5 jaar bewaard (als er een taakstraf of vrijheidsstrafvoor is opgelegd blijven ze 10 jaar bewaard). Voor misdrijven blijft het 20 jaar; of 30 jaar bewaard (als de maximale straf van het strafbare feit 6 jaar of meer is) en. Bij zedenmisdrijven blijft het 80 jaar bewaard.
De politie wil een beeld krijgen wie u precies bent, of u bepaalde problemen heeft, wat voor werk u heeft, hoe uw woonsituatie is, etc. Tijdens het persoonsgericht verhoor zal de politie her en der ook vragen stellen die van belang kunnen zijn voor de zaak zelf, zonder dat u dat direct door heeft.
Volgens ons wetboek mag een verdachte alleen in beperkingen worden gezet wanneer dit voor het lopende onderzoek stikt noodzakelijk is. Wanneer dit wordt vertaald naar de juridische theorie, wil dat zeggen beperkingen niet kunnen worden opgelegd wanneer de onderzoeksgrond niet van toepassing is.
Gaat u zonder geldige reden niet naar het verhoor? Dan bent u strafbaar. De rechter-commissaris kan u door de politie laten ophalen en u toch verhoren. Tijdens het verhoor bij de rechter-commissaris heeft u rechten en plichten als getuige.