Het is trouwens niet gezond om ze op te eten want ze zijn giftig! Doordat ze een vreemde smaak hebben, laten de dieren ze algauw staan. Als de bloemen gedroogd zijn en zich in hooi bevinden, zijn ze niet meer schadelijk. De giftige stoffen zijn er namelijk uit verdwenen.
Een goed signaal want boterbloemen zijn giftig. En dat verklaart meteen de soortnaam: scherpe boterbloem. Als de plant dood is en verdroogt, zoals in hooi, verliest het zijn scherpte en giftigheid.
Boterbloemen (Ranunculus-soorten, zoals plantkundigen zeggen) zijn inderdaad giftig. De stof die hiervoor verantwoordelijk is, heet protoanemonine, een afgeleide van een andere stof die ranunculine heet (let op de naam). Bij dieren die ervan eten (runderen, schapen, varkens, honden...)
Je kunt boterbloemen verwijderen door de grond te schoffelen. De planten vormen dichte pollen die met een schep of spa diep moeten worden uitgespit. Het wat grotere onkruid kun je er met een drietand uittrekken. Daarnaast kun je de boterbloemen gewoon met de hand verwijderen.
De naam boterbloem (en in het Engels buttercup) slaat op het historische gebruiksdoel van de botergele bloemen. De bloemen werden vroeger gebruikt om de boter een mooie gelige kleur te geven. Echter, voor de wildplukkers onder ons, toch een belangrijke waarschuwing; de boterbloem is niet eetbaar.
De gewone dotterbloem (Caltha palustris) – April 2020
De volwassen dotterbloem is erg giftig en dus niet eetbaar.
De gehele plant is giftig maar vooral het sap is gevaarlijk bij consumptie. De kruipende boterbloem is vooral giftig voor vee; runderen, paarden, schapen, varkens,…. De plant wordt tijdens het grazen echter gemeden tenzij er een voedseltekort is.
Boterbloemen doen iedereen denken aan boter, maar deze bloemen smaken helemaal niet lekker. Het is trouwens niet gezond om ze op te eten want ze zijn giftig! Doordat ze een vreemde smaak hebben, laten de dieren ze algauw staan. Als de bloemen gedroogd zijn en zich in hooi bevinden, zijn ze niet meer schadelijk.
Boterbloemen worden in de ordentelijke tuin als onkruid beschouwd.
Vermeerdering vindt plaats door zaad, en vooral door uitlopers die een eindje verderop weer wortel schieten. Als eerste zal voorkomen moeten worden, vooral in gazons, dat de kruipende boterbloem (Ranunculus repens) gaan bloeien en zaad gaan vormen. Gazons regelmatig maaien dus.
De bloemen zijn eetbaar en neutraal van smaak. Van maart tot september bloeit de plant. Als medicinale plant is de plant in gebruik sinds de middeleeuwen. De plant zou werken bij tuberculose.
De malse bladeren, bloemen en wortels zijn allen eetbaar, echter de stengels zijn het minst eetbaar. Het sap uit de stengels is licht giftig. Al met al kan de paardenbloem worden gerekend tot de wilde groenten. De bladeren zijn het hele jaar te gebruiken.
Habitat: Scherpe boterbloem is een plant van vochtige, matig tot zeer voedselrijke graslanden. In weiland profiteert ze van het feit dat de meeste grazers haar mijden. Ook in gemaaide graslanden, vooral wegbermen, is het vaak een aspectbepalende plant.
Het zijn grote donkergroene, onbehaarde wat vettig aandoende bladeren, min of meer eirond en met een hartvormige voet. De onderkant is wat dofgroen van kleur. De holle bladsteel is van onderen rond en van boven een beetje uitgehold.
Een plantensoort die in alle opzichten forser is dan de andere soorten uit het geslacht Boterbloem is de Grote boterbloem, Ranunculus lingua. De grote planten kunnen tot ruim een meter hoog worden. Ook de bloemen met goudgele kroonbladen zijn groter dan de gemiddelde boterbloem.
Bestrijding: Het onkruid der onkruiden. De ultieme nummer 1, de Japanse duizendknoop. Deze invasieve soort is niet te bestrijden. Toch zijn er mogelijkheden om de plant te bestrijden, maar dat duurt jaren.
Boterbloemen komen veel voor in paardenweiden. Ze zijn mild giftig maar paarden grazen er omheen omdat ze onaangenaam smaken. Wanneer de bloempjes gedroogd worden, verdwijnen de giftige stoffen bijna volledig.
Wat is het voordeel van deze bloemen? Het gazon ziet er ineens een stuk kleurrijker uit en de bijen worden blij van deze heerlijke gele bloempjes. Bovendien hebben deze sterke boterbloemen geen bemesting nodig om toch zo te kunnen bloeien.
Boterbloem: Symbool voor zelfrespect en stralende charme.
Ranunculus is het verkleinwoord van het Latijnse rana (kikker). Ranonkels groeien vaak in of langs het water en in vochtige weiden, de plek waar veel kikkers voor komen. Lingua betekent tong.
Wilde konijnen wel, maar voor tamme konijnen geldt dat echt niet hoor. Waarschijnlijk heb je planten in je tuin die ze gewoon ook niet lekker vinden, of die als 'waarschuwing' een vieze smaak hebben (zoals giftige kikkers felle kleuren hebben).
Voor en tijdens de bloei is de hondsdraf eetbaar als kruid. Vers sap van hondsdraf geeft een heerlijk aroma aan soepen en sla. Jonge blaadjes kan men als spinazie eten. In soepen, omelet en stamppot is het kruid lekker.
Boterbloemen wijzen op zure grond en op een kalktekort.
Dieren weten dit en eten daarom om de planten heen. Dit is een reden dat boterbloemen soms extra opvallen in een weiland! Wanneer je boterbloemen laat drogen, verdwijnen de meeste giftige stoffen uit de plant en is deze wel eetbaar. Een echte vijand heeft de boterbloem toch wel, slakken eten de bloemen namelijk graag.