Shock is een levensbedreigende toestand door tekort aan rondpompend bloed. Het lichaam probeert de vitale organen zoveel mogelijk van bloed te voorzien door minder belangijke organen minder van bloed te voorzien.
Een shock is een acute levensbedreigende toestand waarbij de effectieve perfusie (doorbloeding) in de haarvaatjes van de weefsels verstoord is. De doorbloeding en dus de zuurstofvoorziening van het hart, de hersenen en andere organen komen hierdoor in het gedrang wat snel resulteert in het afsterven van cellen.
Een shock kan ontstaan door extreem vochtverlies. Dat vocht kan bloed zijn, maar ook ander lichaamsvocht. De oorzaken zijn legio, zoals door een hevig bloedende wond, maar ook door intern bloedverlies bij bijvoorbeeld een gescheurde maag.
heeft een bleke, koude, klamme/zweterige huid; heeft een misselijk/ziek gevoel, maakt een zieke indruk; heeft dorst en is krachteloos. krijgt een verminderd bewustzijn of raakt bewusteloos.
Een shock slachtoffer heeft dorst en vraagt dus om drinken. Een shock slachtoffer mag NIETS eten of drinken, dit activeert de maag waardoor het slachtoffer o.a. gaat braken.
De spijsverteringsorganen, de lever en milt. De nieren. Als laatste zullen het hart, de longen en de hersenen geen zuurstof meer krijgen. De laatste 3 zijn de vitale functies voor overleving.
Het verloop kan minuten of uren duren. Er is wel een duidelijk lijn in de fases die een slachtoffer met shock doorloopt. Een eerstehulpverlener (EHBO'er) kan wegens het ontbreken van kennis en medicijnen niets doen om de shock op te heffen maar er zijn wel handelingen om de ontwikkelingen van de shock te vertragen.
Een spoor van een allergeen kan al genoeg zijn om een anafylactische shock te veroorzaken. Symptomen van een anafylactische shock zijn onder andere een opgezwollen gezicht en jeuk. Een anafylactische shock kan gelijk of binnen een uur na aanraking met een allergeen ontstaan.
Wil een slachtoffer absoluut niet dat je iets doet, dan doe je het ook niet! Je kunt hulp aanbieden, maar niet opdringen. Voor beschutting zorgen is één van de eerste dingen die de hulpverlener kan doen. Omstanders kunnen al als windscherm dienen.
Algemeen handelen bij shock
Leg een slachtoffer met een (beginnende) shock altijd plat neer, zodat er voldoende bloed naar de hersenen blijft gaan. Stel het slachtoffer gerust en laat het slachtoffer niet alleen. Geef een slachtoffer met shock, ondanks zijn (enorme) dorst, nooit te drinken.
Septische shock
Bij sommige patiënten met een sepsis wordt de bloeddruk (te) laag en ontstaat een beeld waarbij de bloedcirculatie onvoldoende is om de organen van voldoende zuurstof te voorzien. Dit noemen wij een septische shock.
Hypovolemische shock wordt veroorzaakt door een tekort aan volume in de bloedvaten. Dit kan gebeuren door ernstige inwendige of uitwendige bloedingen, brandwonden en andere manieren van groot vochtverlies (diarree, braken en zweten). Dit ontstaat door groot bloedverlies.
Een cardiogene shock wordt veroorzaakt door een direct verminderde hartfunctie. Door een hartaandoening is het hart minder goed in staat het bloed rond te pompen en de circulatie op peil te houden. Het hart knijpt minder goed samen en heeft niet voldoende kracht.
Bel of laat 112 bellen. Zet je telefoon op de luidspreker. Laat een AED halen als deze beschikbaar is. Volg instructies meldkamercentralist op.
Een shock is een situatie waarin je bloeddruk te laag is om je lichaam van bloed en zuurstof te voorzien. Er zijn verschillende vormen: hypovolemische shock, cardiogene shock, obstructieve shock en distributieve shock. Oorzaken kunnen bijvoorbeeld bloedverlies, hartfalen of problemen met de bloedvaten zijn.
Bij een sepsis reageert uw lichaam heel heftig op een bacterie, virus, parasiet of schimmel. U bent dan zo ziek dat uw organen beschadigd raken. U kunt de volgende klachten hebben: koorts of juist een te lage temperatuur.
Kenmerken shock: Misselijkheid en braken
Door een vermindering van de bloedtoevoer trekt het bloed weg uit de huid. Hierdoor ontstaat er een bleke (koude) of klammerige huid. Dit kan gepaard gaan met overmatig zweten.
Dit heet een septische shock. Die ontstaat doordat door de sepsis de bloedvaten uitzetten. Hierdoor daalt de bloeddruk sterk. Er stroomt dan te weinig bloed met zuurstof naar de weefsels en organen, die daardoor beschadigd kunnen raken.
Shock heeft een groot aantal symptomen. Bewustzijnsverlies is pas een laat symptoom. Voordat er een gestoorde circulatie in de hersenen plaatst vindt, zal het lichaam het tekort aan circulerend bloedvolume trachten te compenseren door: Versnelling circulatie (tachycardie).
We verplaatsen een slachtoffer zo min mogelijk maar beschutting is prettig voor de privacy van het slachtoffer en voorkomt ook letsels zoals onderkoeling en oververhitting. Zorg het liefst voor beschutting op de plaats waar het slachtoffer ligt of zit.
Wanneer er veel cellen in de weefsels afsterven binnen de organen, kunnen deze niet meer functioneren en zo tot multi-orgaanfalen (mof) leiden. Dit is een irreversibele (onomkeerbare shock), waarbij herstel vaak niet meer mogelijk is en de patiënt zal overlijden.
Bij alarmsignalen als hoge koorts, kortademigheid, verwardheid, lage bloeddruk of zich onwel voelen, komt een arts binnen de tien minuten een diagnose stellen. Is er sprake van sepsis, dan krijgt de patiënt meteen antibiotica.