Als een vulkaan slaapt, lijkt er niks aan de hand. Maar van binnen, in de magmakamer, borrelt het. Vulkaanuitbarstingen zijn eigenlijk niets bijzonders. Ieder jaar zijn er op aarde zo'n zestig uitbarstingen, en de meeste leveren zo weinig schade op dat ze hier niet eens in het nieuws komen.
Een slapende vulkaan is soms duizenden jaren niet meer uitgebarsten, maar kan altijd weer 'wakker worden'.
Vulkanen kunnen tussen de uitbarstingen jarenlang en zelfs eeuwenlang slapen. In zo'n rustperiode borrelen soms vulkanische gassen op uit het afkoelende magma onder de vulkaan.
Een slapende vulkaan is een vulkaan die op dit moment niet actief is maar dat in de toekomst weer kan worden. Mount Baker in Washington (Verenigde Staten) is een voorbeeld van een slapende vulkaan.
De Vesuvius is sinds 1944 in diepe slaap, maar blijft ontzagwekkend. De vulkaan Campi Flegrei ('Brandende Velden') is geen berg, al vijfhonderd jaar niet uitgebarsten en dus onopvallender en onbekender.
Diep in de aarde zijn de temperaturen extreem hoog, waardoor er gesmolten gesteente (magma) en gassen naar boven worden gedrukt. Als de druk te groot wordt, zoekt het magma een weg naar buiten en barst de vulkaan uit. Als een vulkaan slaapt, lijkt er niks aan de hand. Maar van binnen, in de magmakamer, borrelt het.
Het is de gevaarlijkste vulkaan van Europa. En als hij uitbarst, kan dat het hele continent ontwrichten: de Campi Flegrei, bij Napels in Zuid-Italië.
In Nederland liggen geen actieve vulkanen. Wél is er een dode vulkaan genaamd de ''zuidwalvulkaan''. Deze dode vulkaan bevindt zich in de Waddenzee ruim 2 km onder het aardoppverlak. Deze vulkaan is inmiddels al 160 miljoen jaar niet actie.
Na duizenden kleine aardschokken in de afgelopen dagen en een paar aardbevingen tot 5.2 op de schaal van Richter is op 10 juli 2023 om 18u40 ( 16u40 lokale tijd) de breuk open gegaan in Litli Hrutur op Reykjanes.
Mauna Loa is een van de vijf vulkanen die samen het hoofdeiland van Hawaï vormen. Dat is het meest zuidelijk gelegen eiland van de archipel in de Grote Oceaan. Het is de grootste vulkaan ter wereld. Vanaf de zeebodem gemeten is de vulkaan zo'n 9 kilometer hoog.
Vloeibare lava kan temperaturen tot 1500 °C bereiken. Vooral de vulkaan Kilauea in Hawaï staat bekend om zijn gloeiend hete lava. De meeste lavastromen zijn echter 800 tot 1100 °C, en de vulkaan Ol Doinyo Lengai in Tanzania produceert de 'koudste' lava ter wereld van circa 500 °C.
Tot het jaar 1400 waren er wereldwijd slechts zestig vulkanen bekend. De meeste hiervan lagen in Japan (18) en IJsland (7).
De uitbarsting in 1815 van de Tambora op het eiland Soembawa in wat korte tijd later Nederlands-Indië zou worden genoemd, was de zwaarste vulkaanuitbarsting in de geschiedenis.
Zo'n kegelvulkaan produceert dikke stroperige magma die niet ver stroomt. Eenmaal buiten de vulkaan is het lava. En als die stolt, dan ontstaat die kegelvorm. In het gebied waar de Etna ligt, zijn nog meer vulkanen zoals de Stromboli en de Vesuvius.
Al deze vulkanen, zowel op aarde als op andere planeten, worden ingedeeld in dode, slapende of actieve vulkanen. Een dode vulkaan is al lange tijd inactief en wordt ook niet meer actief, terwijl een slapende vulkaan wel weer actief wordt en een actieve vulkaan op dit moment actief is.
Een submariene of onderzeese uitbarsting of eruptie is een uitbarsting van een submariene vulkaan. Zulke uitbarstingen worden gekarakteriseerd door de uitbarsting van lava onder een watermassa, zoals een meer, een zee of een oceaan.
Hoewel deze toenemende activiteit onrust baart, zeggen experts er ook bij dat een mogelijke eruptie mogelijks nog 1000 jaar op zich laat wachten. Vorige studies hebben aangetoond dat de vulkaan ongeveer om de 40.000 jaar uitbarst.
De onderzoekers hebben de vulkaan de naam Borealis-moddervulkaan gegeven. De Borealis-moddervulkaan bevindt zich op zo'n 400 meter diepte, in het hart van een 300 meter brede en 25 meter diepe krater.
In Nederland zit je op een kilometer diepte niet in de lava, maar is de aarde wel veel heter dan aan de oppervlakte. Van deze aardwarmte maken we gebruik van beschikbare waterbronnen.
Op Hawaï zijn vijf vulkanen. De Mauna Loa is de grootste vulkaan ter wereld. Vanaf de zeebodem gemeten is de vulkaan zo'n negen kilometer hoog. Hij komt iets meer dan vier kilometer boven de zeespiegel uit.
Die van Toba is waarschijnlijk de grootste. De meest recente van de Yellowstone-caldera's ontstond bij een uitbarsting 630.000 jaar geleden en is ongeveer 85 bij 45 kilometer groot. De caldera bij het Taupomeer in Nieuw-Zeeland is ongeveer 25 bij 35 kilometer.
Openingstijden Pompeii tot 31 oktober 2023
Vanaf 1 april 2023 tot en met 31 oktober 2023 zijn de opgravingen van Pompeii dagelijks geopend van 9.00-19.30 met als laatste entree om 17.30. De opgravingen zijn van 1 november tot en met 31 maart dagelijks geopend van 9.00-17.00 (laatste entree om 15.30).
Ieder jaar is kans op een superuitbarsting 0,00014 procent. Ter vergelijking: dat een asteroïde met een doorsnede van een kilometer de aarde raakt, is ongeveer net zo'n realistisch scenario. Daar valt wel een kanttekening bij te plaatsen.