Als er een jaar geen zonlicht is, raakt de aarde bedekt met een pantser van ijs. De gemiddelde temperatuur is -73 °C. De duisternis en de ijzige kou zullen het leven op aarde terugbrengen naar het nulpunt, de meest mensen en dieren sterven en het duurt miljoenen jaren voordat de planeet herstelt.
De zon is ons bekendste en belangrijkste hemellichaam, de bron van alle licht en warmte op aarde. En van het leven: zonder zon zou er eenvoudig geen leven mogelijk zijn, zouden we geen energie en geen voedsel hebben.
De zon (en de aarde) is al verschrikkelijk oud: zo'n 5 miljard jaar. Al die tijd heeft de zon licht uitgestraald zoals nu. Sterrenkundigen verwachten dat dit nog zo'n 5 miljard jaar door blijft gaan. Dus we zitten hier nog wel even veilig op aarde.
De zon verwarmt de aarde, de aarde straalt de warmte weer uit. Broeikasgassen houden de warmtestraling vast. Zonder dit natuurlijke broeikaseffect zou het gemiddeld over de wereld veel kouder zijn dan de huidige wereldgemiddelde temperatuur van ongeveer 15 graden.
De zon kan niet eeuwig branden. Wat gebeurt er eigenlijk met de aarde en de overige planeten als de zon uitdooft? Als de zon over zo'n vier miljard jaar al haar waterstof heeft verbruikt, zet zij uit tot een rode reuzenster met een radius die zich uitstrekt tot waar de aarde zich nu bevindt.
De Maan verwijdert zich inderdaad langzaam van de Aarde. Dit komt door de getijdenkrachten, die ook eb en vloed veroorzaken. Het enige gevolg hiervan is echter dat de maand steeds langer duurt. Je hoeft je dus geen zorgen te maken, en je weet nu meteen waarom je er zo weinig over leest.
Het eerste bewijs voor leven op aarde komt van 3,5 miljard jaar oude fossielen van oeroude bacteriën. Wetenschappers denken daarom dat het eerste leven een cel was. Die cel zou bijna 4 miljard jaar geleden voor het eerst in onze oceaan hebben gezwommen.
Geniet van de zon zolang het kan: binnen 5 miljard jaar zal 'onze ster' oplaaien, splijten en uiteindelijk veranderen in een enorme gloeiende ring van interstellair gas en stof. Astronomen weten al lang dat de zon een houdbaarheidsdatum heeft.
De hoogste temperatuur ooit gemeten op aarde was 56,67 graden Celsius in juli 1913 in Furnace Creek bij Death Valley (in de Amerikaanse staat Californië), zegt Randy Ceverny van de World Meteorological Organization, het weerinstituut dat wereldwijd alle cijfers bijhoudt.
Het einde van de zon
Dat gebeurt over ongeveer 5 miljard jaar, als de zon is opgebrand. Een ster die geen waterstof en helium meer heeft om aan fusie-energie te komen zal in intensiteit afnemen maar heel erg opzwellen. De zon zal naar schatting zo groot opgeblazen worden dat de aarde erdoor wordt verzwolgen.
als de zon is opgebrand, dan zet-ie uit en slokt daarbij de planeten Mercurius en Venus op. Ook de aarde overleeft dit niet. Daarna krimpt de zon tot een kleine dwergster die heel langzaam afkoelt en uitdooft.
Met een gewicht van 2 miljoen-triljoen-triljoen kilo weegt de zon even veel als 330.000 aardbollen. De aarde past maar liefst zo'n 1.300.000 keer in de zon! Vanaf de aarde lijkt het alsof de zon overdag langs de hemel schuift en 's avonds verdwijnt. Dat komt omdat de aarde naar het oosten draait.
Ongeveer 4.6 miljard jaar geleden is onze zon geboren door het ineenstorten van een moleculaire waterstofnevel. Niet veel later werden de planeten van ons zonnestelsel gevormd door het samenklitten van overblijvend stof en gas in een schijf rond de zogenaamde 'protoster', die onze zon toen was.
Halverwege tussen het Noorse vasteland en de Noordpool vind je de eilandengroep Spitsbergen, waar de ijsberen wonen. Hier kun je echt spreken over een eindeloze dag. De zon cirkelt de hele zomer lang door de hemel.
Zonlicht helpt ons bij het reguleren van onze lichaamsfuncties en ons slaappatroon. We worden er opgewekter van, we voelen ons beter en het verbetert onze gezondheid in het algemeen. Bovendien stimuleert zonlicht het metabolisme en heeft het een positief effect op onze bloedcirculatie en ons immuunsysteem.
Op 13 januari werd in het Australische Onslow een recordhoge temperatuur gemeten voor het zuidelijk halfrond, namelijk 50,7 graden. Daarmee was het tot gisteren de hoogste temperatuur ter wereld van 2022. Gisteren noteerde de Pakistaanse stad Jacobadad een temperatuur van 51,0 graden.
Nederland: 40,7°C op 25 juli 2019 op Vliegbasis Gilze-Rijen.
Death Valley in de Verenigde Staten
De vallei heeft niet voor niets de naam 'death' in zich: veel goudzoekers vonden hier de dood omdat het er veel te warm is. Hier kan het ruim boven de 50 graden worden, en soms zelfs wel rond de 55 graden.
Zon valt heel langzaam een beetje af
Zo groot dat het nauwelijks in gewone getallen is uit te drukken. De massa van de zon is 1,989 x 1030 kilogram – ongeveer 333.000 maal die van de aarde. Die circa zes miljard kilo die de zon per seconde kwijtraakt is dus maar 0,000000000000000000003 procent van haar massa.
De zon groeit. En krimpt. En groeit weer. De diameter van de zon fluctueert elke 11 jaar – krimpend als haar magnetische activiteit toeneemt, en uitdijend als de activiteit afneemt.
De oppervlakte van de zon heeft een temperatuur van zo'n 5500 graden, terwijl de kern van de zon een warmte van wel 15 miljoen graden kan bereiken.
Een deel van het water is door het uitgassen van magma ontstaan, dat uit het binnenste van de Aarde komt. Een andere factor die voor het water op Aarde zorgde was de inslag van kometen, transneptunische objecten of waterrijke planetoïden (protoplaneten) die van buiten de planetoïdengordels op de Aarde terechtkwamen.
Zo'n 300 miljoen jaar klonterde al het land op aarde samen tot één groot continent. Pangea dus. Zo'n 100 miljoen jaar later viel het weer uiteen in de stukken waaruit onze huidige continenten zijn gevormd.
De binnenkern van de aarde is een massieve bal van ijzer en nikkel. De druk in die kern is zó groot dat 'ie - ondanks de enorme hitte - niet smelt. In de buitenkern is de druk minder groot, daar is de massa wél gesmolten. Om de aardkern heen zit een dikke laag gesteente die ook heel heet is.