Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
De Nederlandse export naar Rusland is een stuk kleiner dan de Nederlandse import uit Rusland. In 2021 ging het om een totale exportwaarde van 6,6 miljard euro, waarvan 4,1 miljard euro export van Nederlandse makelij en 2,5 miljard wederuitvoer van buitenlandse makelij.
De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën. De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas.
In 2021 importeerde Nederland voor ruim 2 miljard euro aan goederen uit Oekraïne. Het merendeel van de import bestond uit granen en graanproducten, zoals maïs, en plantaardige oliën en vetten, zoals zonnebloemolie.
De belangrijkste exportgoederen zijn de machines en vervoermaterieel met een aandeel van bijna 30 procent van het totaal. Andere grote exportproducten zijn de chemische producten, minerale brandstoffen, voeding en levende dieren en de gefabriceerde goederen.
De productgroepen met de hoogste exportwaarde in 2021 zijn sierteeltproducten (12,0 miljard euro), vlees (9,1 miljard euro), zuivel en eieren (8,7 miljard euro), groente (7,2 miljard euro) en fruit (7,0 miljard euro).
Daarmee – en ook dankzij allerlei andere agrarische producten – is Nederland de tweede landbouwexporteur van de wereld – na de VS, maar vóór Duitsland. Nederland is tevens de derde netto-exporteur ter wereld, na Brazilië en Argentinië.
Rusland is de grootste exporteur van graan, rogge en gerst. Vooral landen in het Midden-Oosten en Afrika zijn hier sterk afhankelijk van: het graan dat bijvoorbeeld Turkije en Egypte importeren komt voor ruim 70 procent uit Rusland. Ook Oekraïne is een grote exporteur van graan, maïs en zonnebloemolie.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
Het gaat vooral om plantaardige fijne oliën en vetten (zonnebloemolie), maïs, oliehoudende zaden voor fijne oliën (kool- en raapzaad) en vlees en eetbaar slachtafval (pluimvee). De toename in de periode 2015-2021 was bij maïs 65 procent.
Op het gebied van de handel is Nederland een van de grootste partners van de Russen. De invoer uit Rusland bestaat voor 90 procent uit minerale brandstoffen (olie en aardgas). Vanuit ons land gaan er vooral machines, vervoermiddelen, chemische en landbouwproducten naar Rusland.
Volgens het Russische persbureau Izvestia heeft het land zeker 59 westerse ondernemingen op het oog om te onteigenen. Onder meer Shell, Unilever, Heineken, IKEA en McDonald's zouden op die lijst staan.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
“Ongeveer dertig procent van de olie in Nederland, komt uit Rusland. We importeren ook nog olieproducten. Dus per saldo komen er ongeveer 750.000 olievaten aan olie per dag richting Nederland”, legt van Cleef uit.
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Tussen 2008 en 2014 groeide de invoer van ruwe aardolie met 13 procent en werd ook flink meer olie ingevoerd uit Irak en Nigeria. Voor de Nederlandse import zijn Noorwegen en Rusland vergelijkbare landen.
Er worden veel luchtvaartproducten, motorvoertuigen, elektrische apparaten, grote machines, chemische producten en minerale brandstoffen geïmporteerd vanuit het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast worden ook veel kantoorartikelen, geneesmiddelen en andere medicinale en farmaceutische producten naar Nederland geïmporteerd.
Hoe afhankelijk is de Nederlandse economie van Rusland? De directe handelsrelatie met Rusland is niet groot. Nederland importeerde in 2021 voor € 18,4 miljard uit Rusland, dit is 3,5% van de totale Nederlandse import. Voor bijna negentig procent bestaat de import uit olie en gas.
Nederland grootste zonnebloemolie-importeur van de EU
Spanje en Italië zijn de tweede en derde importeurs in de EU van zonnebloemolie. Ook procentueel haalt Nederland het meest uit Oekraïne. Daarna volgen Malta (77 procent komt uit Oekraïne), Spanje (69 procent) en Frankrijk (66 procent).
Door de oorlog in Oekraïne is de aanvoer van (onder meer) maïs sterk verstoord. Hierdoor stijgen de voerkosten in de Nederlandse varkenshouderij en pluimveesector. Nederland is voor zijn veevoer sterk afhankelijk van de import uit Oekraïne. Door de oorlog staat ook de beschikbaarheid van maïs onder druk.
Maar ook met een veranderd voedselpatroon is ons land nog steeds niet zelfvoorzienend. Hoewel Nederland twee keer zoveel grond nodig heeft, is de landgebruikvoetafdruk lager dan de 0,65 hectare van de mondiale consument. Bovendien wordt de voetafdruk elk jaar een stukje kleiner.
De belangrijkste akkerbouwgewassen in Nederland zijn granen, aardappelen, suikerbieten en groenten. Van deze laatste groep hebben de uien het grootste aandeel. De meeste uien worden geteeld in het zuidwestelijk kleigebied en de IJsselmeerpolders en N-Holland.
De hogere Nederlandse exportomzet van groenten en fruit in 2019 komt vooral voor rekening van ui, tomaat, paprika, avocado, banaan en blauw bes. Tomaat voert met grote voorsprong de exportranglijst aan, gevolgd door paprika en avocado.