De Hoge Raad is hoogste rechter in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken. De Hoge Raad is cassatierechter. Dat betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of een lagere rechter (rechtbank/gerechtshof) bij een uitspraak het recht juist heeft toegepast en of de procedure op de juiste wijze is gevolgd.
De Hoge Raad gaat uit van de feiten in een zaak zoals het hof die heeft vastgesteld. Hij onderzoekt of het gerechtshof zich aan het recht en de procesregels heeft gehouden en of het hof zijn uitspraak voldoende heeft gemotiveerd. Als een gerechtshof daarin fouten heeft gemaakt, moet de zaak over.
Taakomschrijving Hoge Raad der Nederlanden
Zijn taak is om te toetsen het gerechtshof of de rechtbank bij een uitspraak het recht juist heeft toegepast en de juiste procedure heeft gevolgd.
Welke uitspraken kan de Hoge Raad doen? De Hoge Raad kan het cassatieberoep verwerpen of de bestreden uitspraak vernietigen.
Een rechter schakelt zijn persoonlijke meningen altijd uit tijdens een rechtszaak. Hij kijkt puur naar de feiten, de wet en omstandigheden.
Raadsheren bij het Gerechtshof spreekt men aan met 'Edelgrootachtbare'. De hoogste civiele rechter in Nederland is de Hoge Raad in Den Haag. Ook daar zijn alleen raadsheren. Die worden aangesproken met 'Edelhoogachtbare'.
Uitspraak. Een uitspraak is een beslissing die de rechter uitspreekt in een civiele, bestuursrechtelijke of strafrechtelijke procedure. Voorbeelden van uitspraken zijn een vonnis, beschikking en arrest.
De Hoge Raad is hoogste rechter in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken. De Hoge Raad is cassatierechter. Dat betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of een lagere rechter (rechtbank/gerechtshof) bij een uitspraak het recht juist heeft toegepast en of de procedure op de juiste wijze is gevolgd.
De Hoge Raad is de hoogste rechter en kan besluiten dat een rechtszaak over moet. De Hoge Raad kan ook besluiten dat een rechtszaak heropend moet worden (herziening).
Het recht kent geen andere weg dan die van het procesrecht om een rechtelijke beslissing te herzien. Dat heeft een reden. Rechterlijke beslissingen zijn bindend voor de partijen die zijn betrokken bij de rechtszaak.
De huidige president van de Hoge Raad is Dineke de Groot.
Het parket bij de Hoge Raad staat los van het Openbaar Ministerie en de leden zijn onafhankelijk van regering en parlement. De voornaamste taak van de procureur-generaal is het geven van juridische adviezen, zogenoemde conclusies, aan de Hoge Raad.
Gemiddelde doorlooptijd. De gemiddelde doorlooptijd in civiele zaken is ongeveer 360 kalenderdagen. Dat is de tijd die verstrijkt tussen de datum van het instellen van cassatie en de datum van uitspraak. Informatie over het jaarlijks aantal ingekomen en afgedane zaken kunt u vinden in het Jaarverslag van de Hoge Raad.
Cassatie heeft dus geen zin als beide partijen denken dat de procedure bij de desbetreffende rechter volgens de regels is verlopen, terwijl de uitspraak rechtens juist is en voldoende gemotiveerd. De partij die om de cassatie heeft gevraagd wordt eiser tot cassatie genoemd, de tegenpartij de verweerder in cassatie.
Een afgestudeerde rechter begint met een startsalaris van €5.100 bruto per maand. Bij een rechter met meer ervaring en expertise kan dit salaris oplopen tot € 6.600 bruto per maand. Het salaris bij hogere functies als president of procureur-generaal bij de Hoge Raad ligt tussen de € 10.000 en € 13.000 bruto per maand.
De Hoge Raad doet jaarlijks in ruim 5000 zaken uitspraak. Dat gebeurt meestal schriftelijk. Het merendeel van de uitspraken van de Hoge Raad en de conclusies van het parket bij de Hoge Raad worden geanonimiseerd gepubliceerd op rechtspraak.nl.
Het internationale gerechtshof, dat zetelt in Den Haag, is het hoogste rechtsorgaan ter wereld. In totaal vijftien rechters zullen zich buigen over de vraag of Syrië daadwerkelijk internationale rechten heeft geschonden.
De Hoge Raad is geen derde instantie maar cassatierechter. Dat betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of de feitenrechter het recht goed heeft uitgelegd en toegepast. Als cassatierechter beantwoordt de Hoge Raad rechtsvragen en draagt zo bij aan de ontwikkeling van het recht en de rechtsbescherming.
De Grondwet bepaalt dat de leden (raadsheren) van het hoogste rechtscollege, de Hoge Raad der Nederlanden, worden benoemd uit een voordracht van drie personen, opgemaakt door de Tweede Kamer (artikel 118 , eerste lid). Het komt praktisch nooit voor dat daarvan wordt afgeweken.
De rechtbank gerechtshof worden ook wel de feitenrechters genoemd. Zij beoordelen de feiten en kijken of iets wel of niet gebeurd is.
Vervolgens moeten de volgende 4 hoofdvragen worden beantwoord: Kan het ten laste gelegde feit worden bewezen?Is het een strafbaar feit?Is de dader strafbaar?
Hij wordt net als de rechter(s) aangesproken met 'edelachtbare' (bij een rechtbank), 'edelgrootachtbare' (bij een gerechtshof) of 'edelhoogachtbare' (bij de Hoge Raad).
Uitkomst 1: de rechter beslist over de straf
Een strafzitting vindt plaats in de rechtszaal van een rechtbank. Het belangrijkste doel is om te bepalen wat er precies is gebeurd rond een misdrijf. In de strafzitting beslist de rechter of de verdachte schuldig is en welke straf hij krijgt.