Tijdens het vasten verandert dat. Dan bestaat de energiebron uit lipiden die vrijkomen uit lichaamsvet. Deze lipiden worden omgezet in ketonen, die positieve effecten hebben op de gezondheid van de hersenen. De ketonen en de lagere suikerspiegels activeren bijvoorbeeld 'reinigingsprocessen' in de hersenen.
Zo kun je last krijgen van vermoeidheid en weinig energie hebben. Daarnaast kun je problemen hebben met je concentratie en moeite hebben met helder denken. Bovendien zorgt ongezonde voeding vaak voor stemmingswisselingen, een opgejaagd gevoel, een kort lontje of prikkelbaar zijn.
Als je te veel calorieën binnenkrijgt, kun je overgewicht krijgen. Hierdoor neemt het risico op hersenaandoeningen, zoals dementie, toe. Daarnaast zorgt suiker, net als witte graanproducten, voor een sterk wisselende bloedsuikerspiegel. Daardoor kan je een dip ervaren en werken je hersenen minder goed.
Maar ook je voeding heeft effect op je IQ. In een studie met zestig kinderen bleek dat de kinderen gemiddeld acht punten hoger scoorden bij IQ-tests als zij voldoende voeding hadden gekregen in vergelijking tot wanneer zij dat niet hadden.
Tekorten aan micronutriënten (bijvoorbeeld jodium en ijzer) beïnvloeden de ontwikkeling van intelligentie en blijven een probleem in de ontwikkelingslanden. Jodiumtekort veroorzaakt bijvoorbeeld een daling van gemiddeld 12 IQ-punten . Deze tekorten kunnen technisch gezien op verschillende leeftijden zichtbaar worden in medische scans.
Frisse lucht, de natuur en zonlicht hebben een positieve effect op zowel je lichaam als je brein. Even naar buiten gaan zogt er letterlijk voor dat je even afstand neemt van dat wat je stress geeft. Uit onderzoek blijkt daarnaast dat de hoeveelheid groen in iemands omgeving sterk samenhangt met je mentale gezondheid.
Verzadigde vetzuren en transvetten aanwezig in melk(producten), vlees(waren), gebak en fast food zijn schadelijk voor de hersenen. Bietsuiker moet je vermijden, omdat het het risico op diabetes, hartproblemen en obesitas verhoogt, wat schadelijk kan zijn voor de hersenen.
Hersenletsel is een beschadiging van de hersenen. Hersenletsel kan komen door een ongeluk, bloeding, hersenschudding, ontsteking in de hersenen, epilepsie, MS, hersentumor of herseninfarct.
Het tegengaan van ongezond eten kan dus bijdragen aan een lagere ziekte- last. Onder meer door het voorkómen van hart- en vaat- aandoeningen, kanker en diabetes. Dit gaat deels ook indirect via een effect van voeding op hoge bloeddruk, hoge bloedssuikerspiegel, overgewicht en hoog cholesterol.
In de basis is een gezond voedingspatroon voor je brein niet anders dan voor je hele lijf: eet gevarieerd en zoveel mogelijk onbewerkte voeding. Oftewel: veel groente, fruit, noten & zaden, volle granen, peulvruchten, eieren, wilde vis en (een klein beetje) biologisch vlees.
Voeding kan de hersenfunctie op korte termijn veranderen, bijvoorbeeld door neurotransmitters en neuronale activiteit te veranderen, en op de lange termijn, bijvoorbeeld door de membraanstructuur te veranderen . Het belang van goede voeding tijdens de ontwikkeling van de hersenen wordt al tientallen jaren erkend.
De neurotransmitter gamma-aminoboterzuur, of kortweg GABA, heeft een relaxerende invloed op het perifere zenuwstelsel en kalmeert de hersenen. GABA geeft rust, laat je beter met stress en angst omgaan en creëert stabiliteit.
Voedingsmiddelen die slecht zijn voor de hersenen
Regelmatig iets eten dat te bewerkt, vet of te veel toegevoegde suikers bevat, kan de kans op hersenontstekingen vergroten en uw geheugen aantasten. Bovendien bevatten deze producten meestal geen enkele nuttige voedingstof.
Het belangrijkste risico voor dementie is dus: een oudere leeftijd. Ook als je niet zo gezond leeft, weinig beweegt, rookt, hoge bloeddruk of diabetes hebt of je hersenen niet zo actief houdt, is de kans om dementie te krijgen groter. Maar niet iedereen die ongezond leeft, wordt dement.
Dagelijks drinken van meer dan twee alcoholische eenheden bleek lineair geassocieerd met dementie. Hoe meer je drinkt, hoe groter het risico. Het advies luidt dus nog steeds: geniet, maar drink met mate.
Witbrood en witte rijst
Onderzoek toont aan dat te veel geraffineerde koolhydraten het risico op de ziekte van Alzheimer kunnen vergroten, vooral bij bepaalde mensen die er genetisch vatbaar voor zijn. Kies voor volkorenbrood, bruine rijst en volkorenpasta als u koolhydraten eet.
Een wandeling helpt tegen stress. Tijdens een wandeling kunnen je hersenen even ontspannen. Na een korte wandeling ben je vaak creatiever en productiever.
Tijdens het slapen spoelen je hersenen als het ware schoon. Bepaalde hersencellen krimpen, waardoor er meer ruimte tussen de cellen komt. Daardoor kunnen die cellen hun afvalstoffen beter afvoeren. Goede slaap betekent dat dus eigenlijk dat je hersenen de tijd en de kans krijgen om zich te reinigen.
Yoghurt en zuurkool
Gefermenteerde voedingsmiddelen – dit zijn producten waar levende bacteriën in zitten – zijn vooral belangrijk voor gezonde darmen. Maar: als je darmen gezond zijn, is dit juist gunstig voor je hersenen. Daarom horen yoghurt, zuurkool, kefir en kimchi ook in dit rijtje thuis.
Je wordt niet dik van één specifieke oorzaak, maar van een combinatie van factoren zoals te veel eten en te weinig bewegen. Snacks, suikerhoudende dranken en fastfood zijn bekende boosdoeners. Maar ook bestaan er stiekeme dikmakers, bijvoorbeeld vruchtensappen, granola, sportdrankjes, en broodbeleg.
Uit onderzoek blijkt dat een tekort aan vitamine D het serotoninegehalte in de hersenen wordt verlaagd. Een serotoninetekort kan zelfs leiden tot depressie. Uit meerdere onderzoeken blijkt het verband tussen een tekort een vitamine D en het humeur. Het sterkst is het verband bij ouderen.