Dit mitochondriale DNA heeft een cirkelvormige structuur, is vermoedelijk betrokken bij de energievoorziening van de lichaamscellen en wordt vrijwel uitsluitend via de moeder doorgegeven aan de nakomeling.
Mitochondriën bevinden zich in bijna elke cel waaruit ons lichaam is opgebouwd. Een belangrijke functie van mitochondriën is het maken van energie; het zijn de 'energiefabrieken' van de cel. Voordat energie gemaakt kan worden, vinden heel veel chemische processen plaats waarvoor enzymen of enzymcomplexen nodig zijn.
DNA buiten de celkern
In onze celkern (het deel van de cel dat alles regelt) zit het grootste deel van de genen. Maar er zit ook nog DNA buiten de celkern. Die genen zitten in de mitochondriën. Dat is het deel van de cel dat energie maakt.
Mitochondriaal DNA, mtDNA of chondroom is klein ringvormig dubbelstrengs DNA dat zich in de mitochondriën bevindt, en niet in de celkern.
Van elk chromosoom telt de mens er twee; de ene helft is afkomstig van de moeder en de andere helft van de vader. MtDNA bevindt zich buiten de celkern en wordt door de moeder doorgegeven. Doel: geslachtsbepaling, verwantschapsonderzoek, genetische samenstelling groep, reconstructie geografische herkomst.
Energie. Mitochondriën zijn de batterijtjes of de energiefabriekjes van de cel en komen voor in elke cel van het lichaam behalve in de rode bloedcellen. Mitochondria produceren bijna alle energie die we in ons lichaam nodig hebben om te leven en te groeien. Als ze falen, is er een tekort aan energie in de cel.
Mitochondriën. In alle cellen bevinden zich mitochondriën. Ze zijn de energieleveranciers in een cel. Hoe actiever de cel, des te meer mitochondriën (een spiercel heeft dus meer mitochondriën dan een huidcel).
Blijf in beweging, maar blijf binnen je fysieke grenzen.Denk aan gelijkmatige bewegingen, zoals wandelen, fietsen, zwemmen, yoga, tai-chi, Qi- gong en pilates. Dit bevordert de aanmaak van nieuwe, goede mitochondriën en helpt bij het afvoeren van oude, disfunctionele mitochondriën.
In de mitochondriën worden suikers en vetzuren stapsgewijs afgebroken, waarbij energie vrijkomt. Suikers worden door enzymen (eiwitten) gesplitst in de kleinste uitvoering van suiker, de brandstof glucose. Met behulp van zuurstof wordt energie gemaakt uit de verbranding van glucose.
Spiercellen bevatten de meeste mitochondriën. Door meer spiercellen te kweken – met sport en beweging – kun je dus de hoeveelheid mitochondriën in je lichaam vergroten.
Je doet er verstandig aan de volgende voedingsmiddelen te vermijden: alcohol, suikers, gebakken en gefrituurde gerechten en transvetten.Eet juist méér antioxidantrijke producten zoals groenten en fruit. Ook vette vis (zoals sardientjes, makreel, haring en zalm) draagt bij aan goed werkende mitochondriën.
Mitochondriële aandoeningen omvatten de ziektes, waarbij de energievoorziening van het lichaam onvoldoende is door slecht functionerende mitochondria, de energiecentrales van de lichaamscellen. Dat gebrek raakt vooral organen met een hoge energiebehoefte, zoals hersenen en spieren.
Dit is een bijzondere vorm van overerven, omdat het hier om erfelijke informatie buiten de celkern gaat, namelijk het erfelijkheidsmateriaal in de mitochondriën. Deze erfelijke informatie noemen we mitochondrieel DNA en alleen vrouwen kunnen dit doorgeven.
ATP is dus drager van de brandstof voor elke cel in ons lichaam. Voeding speelt een belangrijke rol bij de gezonde werking van mitochondriën. Zo is het belangrijk voldoende antioxidanten als vitamine C en E binnen te krijgen, aangezien die helpen bij het beschermen van gezonde cellen tegen oxidatieve schade.
De rode bloedcellen zijn de enige cellen die geen mitochondria bevatten en ook geen celkern hebben.
De belangrijkste energieleverancier is glucose (suiker), maar ook vetten en eiwitten kunnen afgebroken worden om energie te leveren. Lichaamscellen halen hun energie vooral uit de verbranding van glucose in de mitochondrieën. Mitochondrieën zijn celonderdelen die de energieproductie van de cel verzorgen.
Adenosinetrifosfaat, beter bekend als ATP, is de drager van chemische energie in alle levende cellen. ATP is een organische verbinding bestaande uit de nucleobase adenine, de monosacharide ribose en drie fosfaatgroepen.
1,5 miljard jaar oud mechanisme. Onderzoek heeft uitgewezen dat mitochondriën afstammen van vroege proteobacteriën, en dat chloroplasten ooit cyanobacteriën waren. Deze eencellige microben zijn ongeveer 1,5 miljard jaar geleden als endosymbiont in de cel van de eukaryoot opgenomen.
ADP (adenosinedifosfaat) en ATP (adenosinetrifosfaat)
De extra energie die in ATP ligt, ligt opgeslagen in de zogenaamde energierijke binding. Als de energiecarrier ATP zich in een energiearme omgeving bevindt, kan ATP worden omgezet in ADP.
Mitochondriële myopathie is een groep van erfelijke spierziekten die bij 6 op de 100.000 mensen voorkomen. Wekelijks komen hier een tot twee mensen bij, jong en oud. De kracht in de spieren wordt steeds minder, tot uiteindelijk ook de ademhalingsspieren en de organen worden aangetast.
De energie die bij de verbranding vrijkomt wordt vastgelegd in ATP-moleculen. ATP is een afkorting van het Engelse adenosine triphosphate. Hoe meer adenosinetrifostaat beschikbaar is, des te meer energie een cel kan gebruiken. Cellen die veel energie nodig hebben, zoals spiercellen, hebben daarom veel mitochondriën.
Bij mitochondriële myopathie is er iets mis met de energievoorziening van de spiercellen. Hierdoor ontstaat er spierzwakte en snelle fysieke uitputting. Mitochondriële myopathie valt onder de spierdystrofieën en is een erfelijke aandoening.
Van cel tot organel
Een mitochondrion is een staafvormig organel dat in eukaryote cellen voor de opwekking van energie zorgt. Het is 0,5 tot 1 micrometer (µm) in doorsnee.
Hoe heet het energieproces dat plaatsvindt in de mitochondriën van de cellen? Celademhaling.
We erven evenveel genetisch materiaal van onze vader als van onze moeder, maar nieuw onderzoek toont aan dat we het DNA van onze vader intensiever gebruiken en genetisch gezien dus meer op hem lijken.