De inflatie in 2022 was de hoogste na 1975. In dat jaar waren consumentengoederen en diensten gemiddeld 10,2 procent duurder dan een jaar eerder. Hoewel de inflatie in de loop van 2022 verbreedde naar andere producten zoals voeding, droeg vooral de snelle prijsstijging van energie bij aan de hoge inflatie.
Een inflatie van 4,6 procent in juli 2023 betekent dat de prijzen van consumentenproducten 4,6 procent hoger zijn dan in juli 2022.
Voor heel 2023 en ook voor 2024 wordt een magere economische groei verwacht. De inflatie blijft met 3,9% in 2023 en 3,8% in 2024 langer hoog dan eerder werd verwacht.
Voor heel 2022 is de inflatie uitgekomen op gemiddeld 11,6 procent. Voor 2023 hebben we onze inflatieraming iets verhoogd naar 4,6 procent (was 4,2 procent), zie figuur 5.
De kerninflatie – het inflatiecijfer geschoond voor volatiele voedings- en energieprijzen – blijft sinds februari constant op 6,7% (CPI). De kerninflatie is de belangrijkste maatstaf van de onderliggende inflatie in de economie.
De vooruitzichten voor de sector voor 2023 zijn gematigd positief met een volumegroei van ongeveer 5%. Dit betreft deels nog herstel van de coronapandemie, aangezien de horeca in de eerste twee maanden van 2022 nog met beperkingen te maken had.
We verwachten dat deze desinflatie zal aanhouden tot in 2024, waardoor de algehele inflatie lager zou moeten blijven. Alles bij elkaar verwachten we dat de CPI-inflatie daalt tot 2,3% in december 2024 en dat de PCE-inflatie daalt tot 2,1% - waarmee we in feite terugkeren naar de Fed-doelstelling van 2%.
De inflatie wordt afgemeten aan de jaarlijkse verandering van consumentenprijzen. Consumentengoederen en -diensten waren in de maand april 2023 5,2 procent duurder dan een jaar eerder.
Hoe lang gaat de hoge inflatie nog aanhouden? Nog zeker anderhalf jaar, denkt de ECB. De centrale bank gaat voor de eurozone uit van 8,1 procent inflatie dit jaar, 5,5 procent volgend jaar en 2,3 procent in 2024.
De totale inflatie daalt naar verwachting van gemiddeld 5,6% in 2023 tot 3,2% in 2024 en 2,1% in 2025. De groei zal voor de rest van 2023 traag zijn vanwege de krappere financieringsvoorwaarden en een zwakke buitenlandse vraag.
Als de inflatie hoger dan 2% zou zijn, zou er kans zijn op geldontwaarding en een daling van de koopkracht. Bij een hoge inflatie wordt het spaargeld van mensen minder waard. Ook zullen zij minder kunnen kopen van hun inkomen. Om dit te voorkomen probeert de ECB ervoor te zorgen dat de inflatie niet hoger wordt dan 2%.
In 2023 is dit effect voorbij en verwacht het CPB een gematigdere bbp-groei van 1,5%. De werkloosheid blijft naar verwachting laag en de lonen stijgen wat harder dan in eerdere jaren, maar blijven achter bij de inflatie. Als de inflatie hoger uitvalt, zal de economische groei verder teruglopen.
Mag je loonsverhoging geven in 2023? De regering heeft de loonnorm vastgelegd op 0 procent. Dit betekent dat de lonen in 2023-2024 niet mogen stijgen ten opzichte van 2022. De loonindexering, de verhogingen als gevolg van baremieke anciënniteit en verhogingen door functiewijzigingen blijven wel gegarandeerd.
Op de website van het instituut kun je berekenen hoeveel je geld vroeger waard was. Zo kon je voor €2,50 in 1900 hetzelfde kopen als voor €54,81 in 2000.
Inflatie levert geen recht op loonsverhoging op. Een inflatiecorrectie is namelijk niet verplicht. Maar een werkgever kan het overwegen, bijvoorbeeld in geval van een krappe arbeidsmarkt of omdat werknemers in de problemen komen. Ook wordt er tijdens cao-onderhandelingen vaak sterk op een inflatiecorrectie ingezet.
De inflatie in Nederland behoort tot de hoogste van Europa. Dat komt door erg hoge brandstofheffingen, door een relatief grote afhankelijkheid van gas en – last but not least – door de zwakke euro.
De huidige inflatie wordt in hoge mate gestuwd door oplopende energie- en voedselprijzen. Zij raakt iedere burger, maar armere huishoudens hebben er het meeste last van. In het algemeen geven huishoudens met lagere inkomens verhoudingsgewijs (veel) meer uit aan eerste levensbehoeften.
De kerninflatie (inflatie exclusief voedsel en energie) is in mei 2022 gestegen naar 4%. De producentenprijzen zijn ook sterk gestegen. De vraag is of en wanneer de hogere productiekosten worden doorberekend in de consumentenprijzen.
Waarom wordt alles steeds duurder? De stijging van het algemene prijspeil noemen we inflatie. Hierdoor kun je minder kopen voor dezelfde hoeveelheid geld. De huidige inflatie is ontstaan door de coronacrisis, de prijsexplosie van gas en stroom en de oorlog in Oekraïne.
Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht een daling van 9,9% dit jaar naar 4,3% in 2023. Maar dat staat niet vast: het is een schatting. De inflatie wordt berekend op basis van een mandje met goederen en diensten: hoeveel zo'n mandje nu kost ten opzichte van vorig jaar.
"Van de prijzen hoeven we het voorlopig niet te hebben." Gaat er dan wel íets in prijs zakken? Van Mulligen: "Versproducten als fruit zullen sowieso vaker stijgen en dalen in prijs. Ook dingen als koffie zullen duurder worden als er een slechte oogst is." De prijzen lijken dus niet echt te gaan dalen.
De Nederlandse economie gaat terug naar een lager groeitempo. Het bruto binnenlands product (bbp) groeit in 2023 naar verwachting 0,8%, na de stevige 4,5% groei in 2022. De hogere energieprijzen en de doorwerking daarvan in vrijwel alle prijzen zetten een rem op de koopkracht en de bestedingen van huishoudens.
Ondanks enkele sneeuwsituaties en een relatief koud begin van de winter, eindigt de winter van 2022-2023 veel zachter dan normaal. Daarmee is het de 10e zachte winter op rij, een verscherping van het record dat vorig jaar werd gezet.
Wat zijn in de Europese Unie de grootste en de kleinste economieën? Hoe is de welvaart verdeeld in de Europese Unie? Duitsland is met ruim 21 procent de grootste economie van de EU-28, gevolgd door Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Deze drie landen maken ruim de helft van de economie van de EU-28 uit.