Bij belangrijke momenten of fasen in het leven zorgen rituelen ervoor dat mensen stilstaan bij deze belangrijke momenten en deze ook kunnen delen met anderen: zoals bijvoorbeeld de geboorte van een kind, de overgang naar volwassenheid, het huwelijk, religieuze en sociale verbintenissen en de dood.
“Rituelen geven ritme aan het jaar, aan de seizoenen, maar ook aan het leven: ze bieden manieren om overgangen te maken” Het 'nut' hiervan wordt bijvoorbeeld zeer duidelijk bij ingrijpende gebeurtenissen zoals een aanslag of een ramp.
We kennen allemaal onze rituelen: ontbijten, krantje lezen, mail checken, verjaardagen, Sinterklaas en Kerstmis vieren, Koningsdag, 4 mei enz. Daarnaast kennen we symbolen: het lintje van de borstkankermaand, het ying en yang-teken, de vredesduif, het kruisteken enz. Afscheid nemen van een dierbare is ook een ritueel.
Rituelen worden gekenmerkt door de nadruk op de vorm (de exacte uitvoering van een handeling is belangrijk), herhaling (het is pas een ritueel als het meermaals wordt opgevoerd) en symbolisme (rituele handelingen hebben symbolische betekenis).
Rituelen zijn symbolische handelingen, die niet enkel functioneel zijn, maar een diepere betekenis hebben. We koppelen dit vaak aan religie, met rituelen rond geboorte, huwelijk en sterven, maar er bestaan ook veel meer alledaagse rituelen. Deze meer persoonlijke, kleinere rituelen hebben geen grote setting nodig.
Door middel van rituelen bouwen we families en gemeenschappen, maken we overgangen en markeren belangrijke gebeurtenissen in ons leven. Voor sommige mensen worden rituelen als ouderwets ervaren, maar nochtans is de handeling van het ritueel een essentieel onderdeel van de menselijke conditie die ons vandaag nog rest.
rituelen (meerv.) omstandige, langdurige reeks handelingen; de ritus of het rituaal betreffend, ritus is dan: geheel der godsdienstige gebruiken, der kerkelijke ceremoniën; wijze van ered... Een ritueel is een handeling waarbij een bepaalde sociale identiteit verworven of bevestigd wordt.
Rituelen spelen een belangrijk rol in je leven. Het geeft houvast. Hoever we ook terugkijken in de geschiedenis, steeds ontdek je de restanten van ooit uitgevoerde rituelen. Er zijn rotstekeningen en vele beelden bewaard, waarop mensen in rituele houdingen staan.
Rituelen komen eigenlijk voort uit godsdiensten. Een ritueel is namelijk een handeling, of een reeks handelingen, met een diepere betekenis. Rituelen bieden vaak troost, geven kracht en worden als zeer waardevol beschouwd. Je kunt ze overnemen van een ander, bewust of onbewust, of je begint zelf met een ritueel.
Rituelen en gewoonten worden weleens met elkaar verward. Soms spreken mensen over een ritueel terwijl het eigenlijk eerder een gewoonte is, of andersom. Een ritueel is een geheel van symbolen en bijhorende handelingen die bij een speciale gelegenheid voor sommige mensen een bepaalde betekenis hebben.
rite (zn) : gebruik, ritueel, ritus.
Aan heel veel rituelen is een feest verbonden waarbij heel wat mensen samenkomen om een bepaalde gebeurtenis te vieren. Dit is een zeer universeel menselijk gegeven dat in zowat alle menselijke culturen en religies terugkomt. In veel gevallen is het feest zelf onderdeel van het ritueel.
Bij rituelen horen symbolen, en die symbolen zijn als ware de eerste taal, dus die geeft een snelle betekenis, maar het ritueel wat daarbij hoort is de betekenis van het symbool. Zo is het voor elke persoon duidelijk.
Vooral op vrijdag gaan moslims in de moskee bidden en luisteren naar de imam, de voorganger. Als moslims bidden, moeten ze eerst hun handen, mond, neus, gezicht, armen, hoofd en voeten wassen in die specifieke volgorde. Uit de minaretten van moskeeën klinkt de oproep tot gebed, de azaan.
De lezing uit de Tora, het heilige boek van de joden, is het belangrijkste ritueel in de ochtenddienst in de synagoge. De Torarol, het heiligste voorwerp in het jodendom, wordt omringd door de aanwezigen naar de lessenaar in de synagoge gebracht. Als de sabbat voorbij is, zijn er ook weer gebeden en ceremoniën.
Een traditie is een gewoonte of gebruik dat van generatie op generatie wordt doorgegeven. De functie van een traditie is het in stand houden van de stabiliteit van de maatschappij – of in ons geval – de organisatie.
Rituelen zijn tradities met een plechtig karakter. Iemand een hand geven als begroeting bijvoorbeeld. Of elkaar de ringen aanschuiven bij een huwelijk. De belangrijkste rituelen zijn de gebruiken rondom de levensloop.
Wat zijn belangrijke rituelen? Er zijn een aantal heel belangrijke momenten in het leven van een christen. Deze momenten worden door de familie en in de kerk gevierd. De belangrijkste zijn: de doop, de eerste communie (gevierd door alleen rooms-katholieken), belijdenis of vormsel, het huwelijk en het overlijden.
De rouw wordt dan officieel opgeheven, maar de directe nabestaanden mogen pas na een jaar weer feestelijke gebeurtenissen zoals huwelijken organiseren. Na zes maanden herhalen de nabestaanden de plechtigheid van de dertiende dag en na een jaar wordt de rouwperiode afgesloten met een ceremonie.
Definities die `symbooltaal` bevatten:
symbolen die binnen de vrijmetselarij gebruikt worden.
In Nederland moet een dier dat wordt geslacht vóór het doden worden verdoofd (bedwelmd). Uitzondering daarop is het ritueel slachten volgens de joodse of islamitische ritus. Daarbij wordt een rund, schaap of geit niet verdoofd, maar vastgezet. Via een halssnede door beide halsslagaders bloedt het dier dood.
Een traditie (Latijn: trádere, overleveren) is een gebruik of gewoonte die van de ene generatie op de andere wordt doorgegeven. De functie hiervan is het in stand houden van de maatschappelijke stabiliteit.