Naast krijgers die inderdaad plunderden, verkrachtten en moordden waren ze tevens ontdekkingsreizigers, kolonisten, ambachtslieden, handelaars en scheepsbouwers.
De Vikingen staan vooral bekend om hun meedogenloze plunderingen, en terecht. Tegelijkertijd leefden velen van hen vreedzaam als handelaren en boeren, en veel expedities waren gebaseerd op ruilovereenkomsten. De Vikingen die thuis bleven, ondersteunden hun gezin met eenvoudige landbouwactiviteiten.
Omdat Vikingen niet oud werden trouwden ze al op jonge leeftijd: zo rond hun 16de jaar. Mannen werden vaak niet ouder dan veertig en vrouwen stierven vaal al voor hun dertigste jaar. Dit door ziekten, oorlog en geweld.
De Vikingen werden terecht gevreesd om hun meedogenloze rooftochten. Toch waren de Vikingen heel wat genuanceerder dan hun afschrikwekkende reputatie doet denken. Ze waren vrijgevochten, moedig, innovatief en echte ontdekkingsreizigers. Zo reisden ze de wereld rond tot aan Noord-Amerika en Azië.
Ze hadden scheepsbouwtechnologie die nergens in West-Europa werd geëvenaard. Ze beheersten het ruime sop – sterker nog: het ruime sop was voor hen zowat een verlengstuk van het land. Het was hun territorium. Ze waren er thuis.
Knoet de Grote is zo'n grote naam dat hij onbetwist de machtigste Viking in de geschiedenis is. Hoewel hij niet de oudste zoon was van Sven Gaffelbaard, slaagde hij erin een enorm rijk te verenigen. Knoet de Grote werd gekroond tot koning van Denemarken, Noorwegen en Engeland.
De Vikingen vertrouwden op verrassing. Ze vielen plotseling aan voordat dorpen of kloosters zich konden voorbereiden om terug te vechten. Vikings langboten waren zo ontworpen dat hun boten recht op een strand konden landen . Dit betekende dat de aanvallers recht op hun doel af konden racen.
De verdwijning van de Vikingen valt samen met de periode waarin grote delen van het noordelijk halfrond werden getroffen door de Kleine IJstijd, met ernstige gevolgen voor de Noord-Atlantische Oceaan.
De Vikingen waren rovers, piraten, handelaren, ontdekkingsreizigers en kolonisten in de 9e tot 11e eeuw . Ze reisden vaak over zee vanuit Scandinavië en namen de controle over gebieden in Europa en daarbuiten.
Natuurlijk stroomt er ook Vikingbloed door mijn aderen. Die Vikingen vestigen zich in de jaren 800 – 1100 bij hun ontdekkings- en handelsreizen, plunderend door heel Europa en nog verder. Bijna de helft van de Nederlanders heeft Scandinavisch bloed.
Ragnar Lodbrok heeft echt bestaan en de heldendaden van deze Deense koning worden onder andere beschreven in de gelijknamige saga; middeleeuwse verhalen over de Vikingtijd in het Oudnoors. De verhalen over Viking Ragnar, de schrik van Engeland en Frankrijk, zijn eerder legendarisch dan historisch accuraat.
Het leven was hard voor een Viking . De kindersterfte was hoog en de Vikingen werden zelden 35-40 jaar oud. Slechts een paar mensen werden ouder dan 50. Zoals tegenwoordig het geval is, leefden de vrouwen vaak iets langer dan de mannen.
De Vikingen spraken Oudnoors. Toen zij naar Engeland kwamen werd er Oud-Engels gesproken, wat eerder al was beïnvloed door de Romeinen en West-Germaanse stammen. De Vikingen beïnvloedden vervolgens het gebruik van inflexie, de geluiden, en de woordenschat van de Oud-Engelse taal.
Parijs was toen nog een eilandje in de Seine. Het versterken was een succes, want de bruggen hielden 21 jaar een invasie tegen. De Viking, die Parijs aanviel, was Ragnar Lodbrok. Zijn plan was de stad te vernietigen, maar Charles de Bald, op dat moment koning van Frankrijk, kocht hem om met 7000 pond zilver.
Nederland bestond toen nog niet, dus geen Nederlandse Vikingen. Die kwamen verder uit het noorden, daarom waren ze ook Noormannen, die niet bezetten of koloniseerden. Ze kwamen enkel om te roven.
Die vrouwen worden trollen of reuzen genoemd, Walkuren of schildmaagden – maar niet in de betekenis van 'maagd' zoals je die in veel moderne vertalingen leest.
Vikingen en hygiene
Elke zaterdag gingen ze in bad, ze wisselden met regelmaat hun kleding, kamden hun haar en baard en hadden zelfs instrumenten om hun nagels en oren te reinigen. Als je ze dan vergelijkt met de Christenen van die tijd dan waren de Vikingen een stuk schoner.
In tegenstelling tot Vikingen concentreerden piraten hun rooftochten niet op één gebied. Ze plunderden schepen in veel delen van de wereld. De periode eind 1600 tot begin 1700 staat bekend als de "Gouden Eeuw van de Piraterij", maar piratenschepen bestaan al zolang als mensen varen om goederen te verhandelen.
De Vikingen geloofden in meerden goden: Odin, Thor, Loki en Freya stonden centraal. Deze goden werden vereerd in de tempels, met standbeelden en offers van dierenbloed. Volgens de Vikingen behoorde het Walhalla toe aan de oppergod Odin. Om een plekje in het Walhalla te verkrijgen, moest je sterven in de strijd.
Vanuit diverse steunpunten (Walcheren, Wieringen, Elterberg) werden strooptochten georganiseerd via de Rijn en zijn zijrivieren. Zowel in Deventer als Zutphen zijn de sporen van handel gevonden die dateren uit de jaren 880-890. De bekendste Vikingen waren ongetwijfeld de legendarische Ragnar Lodbrok en zijn vijf zonen.
Omdat ze geen geschikte landbouwomstandigheden hadden, vluchtten de bewoners van de Noordse nederzettingen voor de droogte, de stijgende zeespiegel en een reeks epidemieën die zich over de regio verspreidden . Hoewel deze veranderingen niet van de ene op de andere dag plaatsvonden, werden ze uiteindelijk onhoudbaar.
Veel Vikingen hadden voorouders uit Zuid-Europa en Azië, schrijven de onderzoekers in het vakblad Nature. Een Viking was niet altijd blond of rossig, velen hadden bruin of zwart haar en hadden andere on-Noorse trekken.
Vikingen waren de piraten van de Noordzee. Moordend, plunderend en rovend maakten ze de Europese kusten onveilig. Ook Frisia, het Nederlandse kustgebied, werd geteisterd door Vikingen. De aanvallen begonnen in het jaar 810, toen Deense Vikingen Frisia aanvielen met een vloot van maar liefst tweehonderd schepen.
Vechten was erg belangrijk voor de Vikingen. Ze vielen nederzettingen aan en plunderden ze om schatten en slaven te vinden . Ze vochten oorlogen om meer land in handen te krijgen. Toen de Vikingen voor het eerst naar Schotland kwamen, vielen ze alleen aan in snelle hit-and-run-aanvallen, zoals het aanvallen van het klooster op Iona.
Hoewel zeeslagen zeer zeldzaam waren, bleken Vikingen zeer succesvol in het plunderen van kuststeden en kloosters dankzij hun efficiënte oorlogsschepen, intimiderende oorlogstactieken, behendige man-tegen-man-gevechten en onverschrokkenheid .