De komende jaren zien de scholen voor vmbo gemengde leerweg (GL) en theoretische leerweg (TL) zich gesteld voor een mooie uitdaging. Naar verwachting zullen de eerste leerlingen vanaf 1 augustus 2020 les krijgen in een Nieuwe Leerweg.
Qua niveau zijn de gemengde (gl) en de theoretische leerweg (tl) identiek. Beide leerwegen geven om die reden toegang tot het middelbaar beroepsonderwijs niveau 3 en 4 en de havo. Het vmbo kent daarnaast nog de basisberoepsgerichte leerweg (bb) en de kaderberoepsgerichte leerweg (kb).
Vmbo-gl, de gemengde leerweg; Deze leerweg is vergelijkbaar met de theoretische leerweg, maar in plaats van één van de theoretische vakken wordt een beroepsgericht vak gevolgd voor 4 uur per week. Met een diploma van de gemengde leerweg kan een leerling naar een mbo niveau 3 of mbo niveau 4 opleiding.
Kaderberoepsgerichte leerweg, (KB) Gemengde leerweg, (GL) Theoretische leerweg, (TL)
Het verschil tussen de gemengde en theoretische leerweg zit vooral in het examen: leerlingen in de gemengde leerweg doen examen in vijf algemeen vormende vakken en één beroepsgericht vak. Leerlingen in de theoretische leerweg doen examen in (minimaal) zes algemeen algemeen vormende vakken.
Het Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs (vmbo) is een vierjarige beroepsgerichte opleiding. Het vmbo bestaat uit vier leerwegen/niveaus: de theoretische leerweg/mavo (tl), de gemengde leerweg (gl), de kaderberoepsgerichte leerweg (kbl) en de basisberoepsgerichte leerweg (bbl).
In de theoretische leerweg krijg je alleen algemeen vormende theorievakken. Deze leerweg wordt soms ook mavo genoemd. De vakken zijn echter van hetzelfde niveau als in de gemengde leerweg. Aansluitend kun je verder leren op het mbo of doorstromen naar de havo.
Stapelen van GL naar TL heeft geen zin. De buitenwereld denkt soms dat er inhoudelijk verschil is tussen GL en TL. Qua niveau en doorstroomperspectief zijn de gemengde en de theoretische leerweg echter identiek. GL en TL geven dezelfde doorstroommogelijkheden, zowel naar havo als naar mbo 4.
Op 1 augustus 2020 is de Wet gelijke kans op doorstroom naar havo en vwo ingegaan. Leerlingen met een diploma vmbo-gl/tl met een extra vak krijgen daarmee toegang tot havo. Leerlingen met een havodiploma krijgen onvoorwaardelijk toegang tot het vwo.
De Kader leerweg in het voortgezet onderwijs is een leerroute naar het MBO waarin je veel leert door middel van praktijkonderwijs, de zogenaamde leerhuizen. De Theoretische leerweg is een leerroute naar het MBO waarin je meer theorie krijgt en minder praktijkonderwijs.
Theoretische leerweg (tl)
Leerlingen volgen theoretisch onderwijs op mavoniveau en krijgen zo een brede basis. Met een tl-diploma kun je naar de havo of het hoogste mbo-niveau (niveau 4). De tl-leerweg kun je volgen in Maartensdijk en in Ede.
Na vmbo-tl:
stroom je door naar het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) niveau 3 of 4, of naar havo 4.
Het laagste niveau van het voortgezet onderwijs is het praktijkonderwijs. Dit onderwijs is speciaal voor jongeren die het moeilijk vinden om een diploma te behalen in het 'reguliere' voortgezet onderwijs. Het halen van een diploma op vmbo niveau is voor veel praktijkonderwijs leerlingen te hoog gegrepen.
Met het diploma van de kaderberoepsgerichte leerweg of de gemengde leerweg kun je doorstromen naar MBO niveau 3 of 4. Binnen het VMBO is de theoretische leerweg het hoogste niveau.
Na de mavo kon je mbo doen, of havo, en daarna doorleren. Na 1999 heette de mavo officieel vmbo-theoretische leerweg. Dit ter onderscheiding van de praktische en gemengde leerwegen. Het samenvoegen van mavo en beroepsonderwijs was bedoeld om het beroepsonderwijs een beter imago te geven.
Met de basisberoepsgerichte leerweg kun je naar niveau 2 van het mbo. De kaderberoepsgerichte leerweg geeft je toegang tot niveau 3 of 4 van het mbo. Tijdens de eerste twee leerjaren kijken we goed of je op het juiste niveau zit. Als dat niet zo is, dan kun je altijd nog wisselen van niveau.
Examenvakken theoretische leerweg en mavo
Het examenpakket voor vmbo-t bestaat uit zes vakken: Nederlands. Engels. Twee profielvakken.
Leerlingen konden op twee niveaus examen afleggen, afhankelijk van hun individuele prestaties. Het (lagere) C-niveau voldeed voor de toegang tot veel opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Dit kon echter per school en per opleiding sterk verschillen. Het (hogere) D-niveau gaf toegang tot het mbo en het havo.
Vmbo-tl: profieldeel en vrije keuze
Techniek: wiskunde en natuur- en scheikunde. Zorg & Welzijn: biologie en een keuze uit: wiskunde, aardrijkskunde, geschiedenis of maatschappijleer 2. Economie: economie en een keuze uit: frans, duits of wiskunde. Landbouw: wiskunde en een keuze uit: natuur- en scheikunde of biologie.
Het tempo en niveau van het havo is hoger dan van het vmbo. Leerlingen moeten bijvoorbeeld zelfstandiger werken en krijgen meer huiswerk. Bovendien is het onderwijsniveau theoretischer dan vmbo-t. In de onderbouw, de eerste, tweede en derde klas, volgen leerlingen algemene vakken op het havo.
Niveau 4: middenkaderopleiding
Je kan ermee beginnen als je geslaagd bent voor je eindexamen vmbo kaderberoepsgerichte leerweg, vmbo theoretische leerweg, mavo, mavo-vbo of vmbo gemengde leerweg.
MAVO is een leerweg bij het VMBO. Onder de noemer VMBO valt ook de vroegere LTS en huishoudschool. MAVO is zuiver theorie, de andere VMBO richtingen zijn meer op de praktijk gericht.
Leerlingen met een vmbo-t of vmbo-g diploma kunnen naar het mbo (niveau 3 of 4) of naar het havo doorstromen. In het laatste geval moeten zij wel eindexamen doen in een extra vak. Leerlingen met een vmbo-k diploma kunnen zich inschrijven voor een mbo-opleiding niveau 3 of 4.
Theoretische leerweg (tl)
Het verschil tussen tl en bb/kb is dat de theoretische leerweg helemaal theoriegericht is. Leerlingen krijgen dan ook alleen maar theoriegerichte vakken en geen praktijkgerichte vakken.