Stadium 4: de kanker is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam en is niet meer beperkt tot de longen. De kankercellen hebben zich uitgezaaid naar andere delen van het lichaam, zoals de lever, de hersenen of het bot.
Het stadium van de ziekte is bepalend voor de behandeling en prognose van deze patiënten. Een jaar na diagnose is nog maar 22% van de patiënten met stadium IV longkanker nog in leven en na vijf jaar is dat gedaald naar 3%.
Voor de meeste kankersoorten kunnen we vier stadia onderscheiden. Ze worden aangeduid met Romeinse cijfers van I (beginstadium) tot en met IV (vergevorderd stadium).
Bij stadium 4 is de tumor uitgezaaid naar de lymfeklieren op andere plekken in het lichaam. Of naar andere organen, bijvoorbeeld de longen of de lever. In dit stadium is genezing vaak niet meer mogelijk, omdat er uitzaaiingen zijn gevonden of omdat de tumor te ver in andere weefsels of organen gegroeid is.
Op mondiaal niveau is longkanker met stip de dodelijkste kankervorm met jaarlijks bijna twee keer zoveel doden (1,37 miljoen) als de op-één-na dodelijkste vorm, maagkanker (736.000). In 2011 overleden in Nederland 3.283 mensen aan borstkanker.
Stadium T2: De tumor heeft een diameter tussen de 2 en 5 centimeter. Stadium T3: De diameter van de tumor is groter dan 5 centimeter. Stadium T4: De tumor, van welke grootte dan ook, is in de borstwand, spieren en/of ribben of in de huid gegroeid. T4a: uitbreiding in de borstwand.
Bij die leeftijdscategorie zouden vooral borstkanker, colorectale kanker, schildklierkanker en nierkanker gediagnosticeerd worden, al zal de colorectale kanker de meeste dodelijke kanker zijn, gevolgd door borstkanker, longkanker en hersenkanker.
Veelvoorkomende lichamelijke klachten van mensen met kanker in de terminale fase zijn pijn, misselijkheid/braken, vermoeidheid, anorexie (gebrek aan eetlust) en obstipatie. Pijn komt bij 70-90 procent van de kankerpatiënten voor, anorexie bij 40-80 procent.
Kleincellig. Kleincellige longkanker groeit sneller en zaait makkelijk uit. Als kleincellige longkanker ontdekt wordt, heeft iemand vaak al uitzaaiingen. Ongeveer 1 op de 5 patiënten heeft deze agressieve vorm.
Fase IV: Onderzoek na registratie en gerelateerd aan het indicatiegebied waarvoor het middel is geregistreerd. Deze onderzoeken zijn niet nodig voor registratiedoeleinden, maar wel belangrijk voor het optimaliseren van het gebruik van het geneesmiddel.
Graad 4. Bij deze gradering is er sprake van sterk verhoogde celdeling, betrokkenheid van bloedvaten en weefselverval. Deze tumoren komen het vaakst voor.
De kans op overleving is fors toegenomen bij darmkanker, nierkanker, slokdarmkanker en ook bij veel soorten bloed- en lymfeklierkanker. Kankersoorten met een 5-jaarsoverleving hoger dan 80% zijn huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en minder vaak voorkomende kankersoorten zoals hodgkinlymfoom en zaadbalkanker.
Bij uitgezaaide kanker is genezing meestal niet meer mogelijk. Dit heeft effect op de overleving. Bij mensen met uitzaaiingen is de gemiddelde overleving na 5 jaar ongeveer 15%. Bij mensen met kanker zonder uitzaaiingen is de overleving na 5 jaar een stuk hoger: 75%.
De top vijf van kankervormen met de grootste sterfte in 2023 zijn: Longkanker: 9.911. Dikkedarmkanker: 4.459. Hematologische kanker: 3.615.
Zo komen vermoeidheid, pijn, benauwdheid en verlies van eetlust veel voor. In de terminale fase komen ook symptomen als gewichtsverlies, sufheid en verwardheid vaak voor.
Stadium IV
In dit stadium is sprake van uitzaaiingen naar elders in het lichaam. De lever is over het algemeen het vaakst en als eerste aangedaan. Andere veelvoorkomende locaties van uitzaaiingen zijn de longen, lymfeklieren op afstand en het buikvlies.
Dat heeft te maken met de belasting van de tumor op het lichaam als geheel. Het delen van de cellen, het groeien en uitzaaien kost heel veel energie. Uiteindelijk ga je je eigen cellen afbreken om genoeg energie te kunnen leveren. Dat is funest voor je afweersysteem, waardoor je aan een simpel virus al kunt overlijden.
Stadium 4. Stadium 4 kan twee dingen betekenen: De tumor is uitgezaaid voorbij de regionale lymfeklieren naar een deel of delen van de huid, of naar andere lymfeklieren. De tumor is uitgezaaid naar andere organen, bijvoorbeeld de lever, de longen of de hersenen.
Uitbehandeld zijn wil dus eigenlijk zeggen dat er geen curatieve behandeling (een behandeling die gericht is op genezing) meer mogelijk is. Uitbehandeld zijn, wil dus niet per sé zeggen dat je snel komt te overlijden. Met een ongeneeslijke ziekte kun je nog lang leven, dat hangt erg af van je persoonlijke situatie.
Pijn komt voor bij 45% van de patiënten met kanker in de laatste 1-2 weken voor het overlijden (Teunissen 2007).
Mensen die sterven, hebben vaak weinig of geen behoefte meer aan voedsel en vocht. Ze kunnen snel in gewicht afnemen. Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen.
Eerst vallen bijvoorbeeld de longen uit (ARDS) , gevolgd door lever, darmen, nieren en/of andere functies, zoals de bloedstolling.
Maar de overlevingskansen verschillen sterk per soort kanker. Zo hebben patiënten met borst-, prostaat- of huidkanker goede overlevingskansen (rond de 90%). Maar voor bijvoorbeeld patiënten met long- of alvleesklierkanker is de 5-jaarsoverleving veel slechter: voor longkanker 27% en bij alvleesklierkanker maar 5%.
Omdat sommige goedaardige tumoren kunnen veranderen in een kwaadaardige tumor, is zorgvuldig onderzoek altijd heel belangrijk. Alvleesklierkanker is een agressieve vorm van kanker. Er is een groot risico op uitzaaiingen en doorgroei in omliggende weefsels.