Een avondwake is het gedenken van een overleden persoon aan de vooravond van diens begrafenis of crematie. Het is gebruikelijk in de traditie van het Rooms Katholieke geloof, een avondwake te houden waarbij gebeden en gezongen wordt voor de overledene.
De avondwake vindt meestal plaats op de dag voor een begrafenis of belangrijke gebeurtenis. Deze dienst wordt soms ook wel de korte gebedsdienst genoemd. De gebruikelijke aanvangstijd voor deze dienst is meestal 10:30, maar dit kan tegenwoordig ook heel erg makkelijk zelf worden bepaald.
Afscheid nemen voor de uitvaart
Wat vaak voorkomt, is dat de nabestaanden gezamenlijk afscheid nemen van de overledene, vlak voor de uitvaartplechtigheid. Dit gebeurt dan in een uitvaartcentrum. Er kan bijvoorbeeld gekozen worden om als directe nabestaanden samen de kist te sluiten.
Hoelang duurt een uitvaartdienst
Bij een sobere uitvaartdienst duurt die korter dan bij een dienst waar heel veel belangstellenden zijn. Gemiddeld kan je uitgaan van zo'n twee uur. Heeft de uitvaart vooraf nog een condoleance en een kerkdienst dan duurt het ongeveer drie tot vier uur.
Een avondwake is een samenkomst van belangstellenden waarbij gezongen en gebeden wordt voor de “zielenheil” van de overleden persoon. Ook de nabestaanden worden meegenomen in de gebeden. Door deze avond samen te zijn kunnen de nabestaanden zich voorbereiden op het definitieve afscheid dat de volgende dag volgt.
Het bloed trekt weg, de huid wordt vaalbleek en slap. Omdat het hart het bloed niet meer rond pompt, zakt het bloed naar de laagst gelegen lichaamsdelen, de billen en de rug. Op sommige plekken waar het bloed zich verzamelt, ontstaan paarse lijkvlekken (livor mortis). Medicijnen kunnen die verkleuring versnellen.
Wens iemand sterkte
Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen.
Geef anders invulling aan het woord 'gecondoleerd'.
Probeer het eens in je eigen woorden te zeggen, bijvoorbeeld: ik vind het zo erg voor je, wat moet het zwaar zijn of ik wil je graag alle kracht van de wereld wensen.
Het crematieproces
De duur van de crematie hangt af van het soort oven, het gewicht van de overledene en de kist. Gemiddeld duurt het verbrandingsproces 55 minuten tot anderhalf uur, maar het kan ook korter of langer duren.
De Wet op de lijkbezorging zegt niet hoelang iemand minstens boven de grond moet staan om begraven (of gecremeerd) te mogen worden. De wet formuleert het anders. De wet zegt dat er niet binnen 36 uur na het overlijden mag worden begraven of gecremeerd.
Periode van 36 uur voor strafrechtelijk onderzoek
Er is een aantal redenen voor de periode van 36 uur. Zo moet de politie nog strafrechtelijk onderzoek kunnen doen als er vragen zijn over de doodsoorzaak. Ook geeft dit nabestaanden de tijd om de begrafenis of crematie te regelen.
Wettelijk gezien moet de begrafenis of crematie uiterlijk op de zesde werkdag na overlijden plaatsvinden. Dit is vastgesteld in de Wet op de lijkbezorging (Wlb). De dag van overlijden, dagen in het weekend én feestdagen worden niet meegerekend. Een overledene mag niet eerder dan 36 uur na overlijden begraven worden.
Hier bestaan geen regels voor. Om een overledene wel of niet thuis op te baren is een vrije keuze. Ook om hem 's nachts alleen te laten. De meeste mensen laten een overledene niet alleen in huis en zorgen voor een wake; dat is een kwestie van gevoel.
Een crematie is goedkoper dan een begrafenis. Cremeren is beter voor het milieu. Er is geen graf dat onderhouden moet worden en dat op een later moment weer extra kosten met zich meebrengt.
Bij het cremeren wordt de kist in een crematieoven geplaatst. De kist vergaat daarbij door de hitte. Voorafgaand aan een crematie is er vaak een uitvaartdienst of een kerkdienst, maar het hoeft niet. Na het afscheid brengt de uitvaartondernemer de kist naar de ovenruimte, waar de uiteindelijke crematie plaatsvindt.
Mensen hoeven niet bang te zijn dat hun naaste pijn lijdt. Er kan soms een korte pijnsensatie optreden bij het inspuiten van de thiopental, dat valt ondanks een verdovend middel niet geheel uit te sluiten.
Het lichaam laat methaanthiol vrij gedurende het ontbindingsproces. Methaanthiol ruikt naar zweetvoeten en rotte witte kool. Dimethyldisulfide is een stinkend gas dat voortkomt via vele bronnen, zoals bacteriën, schimmels, planten, en dieren.
Een huisarts of andere deskundige kan je hierbij helpen. Breng je de laatste dagen van je leven door in het ziekenhuis of een hospice, dan neem je ook afscheid van het huis waar je misschien jaren hebt gewoond, van je buurt en vertrouwde omgeving.
Waken bij een stervende zorgt ervoor dat de ruimte van de kamer gevuld is met liefdevolle aandacht en een wakker bewustzijn, op een moment dat de stervende heel kwetsbaar is in zijn doodsstrijd.
Mensen die sterven, hebben vaak weinig of geen behoefte meer aan voedsel en vocht. Ze kunnen snel in gewicht afnemen. Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen.
Na de verzorging kan men bij een intacte huid van zowel de overledene, als nabestaande of verzorger, iemand zonder problemen aanraken. Voor het sluiten van de ogen, is het vaak al voldoende ogen direct na het overlijden met de vingers dicht te strijken.
De mond kan je na overlijden dichtdoen en met een handdoek-rolletje onder de kin dichthouden. Maar de mond is de sterkste spier van je lichaam en als de spierstijfheid afneemt, gaat de mond weer open staan. Overigens moet je als iemand een kunstgebit heeft, dit weer indoen voor het sluiten.
Als er wordt gesproken over het schoonmaken na een overlijden of onopgemerkte dood, ligt de nadruk vaak op het risico van bloed overdraagbare ziekteverwekkers. Dit zijn ziektekiemen die in bloed leven en zeer veel ellende kunnen veroorzaken. Sommige van deze ziektekiemen worden bacteriën genoemd en anderen virussen.
Als volwassene contact hebben met een overleden dierbare is mogelijk. Alleen is de mate waarin dit lukt afhankelijk van jouw persoonlijke proces en status. Soms wil je ze zo graag spreken, alleen heb je toch nog hulp nodig van bijvoorbeeld een medium of helderziende om dit te kunnen doen.